Mường Lò “ươm mầm” nghệ nhân dân gian

Để lưu giữ những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc địa phương, thời gian qua, chính quyền các cấp, cộng đồng dân cư, trường học ở Nghĩa Lộ đã có nhiều giải pháp hay, trong đó có việc truyền dạy cho thế hệ trẻ ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Các em cũng có dịp biểu diễn tại các lễ hội để có sự trưởng thành nhanh chóng.

Về Lễ hội văn hóa du lịch Mường Lò những ngày tháng 10, bên cạnh những điệu xòe, bài khắp, tiếng sáo của những nghệ nhân cao tuổi, du khách không khỏi bất ngờ khi thấy các em thiếu niên, nhi đồng biểu diễn những màn nghệ thuật đặc sắc. Các động tác khó của những điệu xòe cổ dân tộc Thái, những điệu múa của dân tộc Khơ Mú, dân tộc Mường… được các em diễn thuần thục và tự nhiên như một nghệ nhân thực thụ.

Em Lò Thị Bích Ngọc ở bản Mớ, xã Hạnh Sơn, thị xã Nghĩa Lộ cho biết, em được chính bà, mẹ dạy cho các điệu múa, rồi được các cô, các chị ở đội văn nghệ chỉ bảo. Ở trường học, các thầy cô cũng chỉ dạy các em rất tỉ mỉ: "Ban đầu thì cũng thấy khó nhưng các thầy cô, các bác, các chị và cả mẹ chỉ dạy tận tình nên chúng em cũng thông thạo."

Bên cạnh truyền dạy các điệu múa, các bé gái còn được chị em phụ nữ ở các xã, phường dạy cách thêu thùa, may vá... để biết cách tạo nên những sắc màu thổ cẩm đẹp mắt. Phức tạp hơn là những sản phẩm được du khách yêu thích như: trang phục dân tộc, đồ lưu niệm... Từ đây, khi trưởng thành, các em không chỉ có thể làm đẹp cho bản thân, vun đắp gia đình mà còn giữ gìn được bản sắc dân tộc mình, phát triển nghề thủ công, may mặc ở địa phương.

Chị Lò Thị Uân, xã Hạnh Sơn, thị xã Nghĩa Lộ cho biết, việc truyền dạy cho con cháu tương đối thuận lợi vì các cháu có sự đam mê: "Ngoài giờ các cháu học ở trường thì chúng tôi tranh thủ chỉ dạy cho các cháu. Các cháu giờ nhanh nhẹn, thông minh nên tiếp thu nhanh, nắm bắt rất tốt."

Ngoài dạy các hoạt động văn hóa, thị xã Nghĩa Lộ cũng hướng dẫn các xã, phường, trường học dạy chữ Thái cổ cho các em thiếu niên, nhi đồng. Dù khó nhưng các lớp học đều rất đông học sinh tham gia.

Cô giáo Đặng Thị Hồng Ánh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Hoàng Văn Thụ, Thị xã Nghĩa Lộ cho biết, phần lớn học sinh nhà trường là con em đồng bào các dân tộc thiểu số và các em đều rất hào hứng học hỏi: "Chữ Thái rất là khó chính vì thế nhà trường đã mời các nghệ nhân, các bác thay nhau đến giúp đỡ nhà trường dạy các em học sinh cũng như là các thầy cô giáo. Hiện nay, kể cả người Thái biết được chữ Thái cổ rất ít, chính vì thế thông qua việc này giáo dục các em học sinh yêu văn hóa của dân tộc mình cũng như của các dân tộc khác, bảo tồn để giữ gìn các nét đẹp văn hóa."

Ở Mường Lò – Nghĩa Lộ, hiện nay học sinh nam còn được các nghệ nhân truyền dạy chế tác nhạc cụ dân tộc; gia đình và cộng đồng cũng chú trọng dạy con em mình cách thức chế biến các món ăn dân tộc đặc sắc để không chỉ phục vụ gia đình mà còn đáp ứng nhu cầu của du khách… Một lớp nghệ nhân mới yêu văn hóa dân tộc mình đang phát triển ở vùng đất Mường Lò./.