Thủ tướng phát lệnh khởi công Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 - Vùng Thủ đô

Cùng dự có Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Bộ trưởng Chủ nhiệm VPCP Trần Văn Sơn, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên; các vị lãnh đạo Đảng Nhà nước, Quốc hội, các Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương, đại diện các nhà thầu, thi công, cùng đông đảo quần chúng nhân dân.

Buổi lễ được kết nối trực tuyến đến 7 điểm cầu - nơi các dự án đi qua. 

Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội với chiều dài hơn 112 km đi qua Thành phố Hà Nội và 2 tỉnh, Hưng Yên, Bắc Ninh với tổng mức đầu tư hơn 85.000 tỷ đồng theo hình thức đầu tư công kết hợp với PPP. Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Cao Lãnh (tỉnh Đồng Tháp) - An Hữu (tỉnh Tiền Giang) với chiều dài hơn 27 km có tổng mức đầu tư gần 6.000 tỷ đồng theo hình thức đầu tư công.

Với tổng chiều dài của 2 tuyến đường khoảng 140 km; tổng vốn đầu tư của 2 Dự án hơn 91.000 tỷ đồng, được đồng loạt tổ chức khởi công ngày hôm nay. Đây là những Dự án trọng điểm luôn nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự đồng hành của các địa phương và sự ủng hộ của Nhân dân; trong đó, đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội là Dự án trọng điểm quốc gia được Bộ Chính trị đồng ý chủ trương, Quốc hội phê chuẩn.

Hai Dự án này nằm trong chuỗi các dự án trọng điểm về giao thông được khởi công trong tháng 6/2023.

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đầu tư hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, là nhiệm vụ chính trị quan trọng của Chính phủ. Thực tiễn đã chứng minh, hạ tầng chiến lược phát triển đến đâu sẽ mở ra không gian phát triển mới đến đó, nhất là nhiều khu đô thị, khu công nghiệp, dịch vụ, khu vui chơi, giải trí, các thiết chế về văn hóa, thể dục, thể thao, y tế, giáo dục được hình thành và quỹ đất được khai thác hiệu quả.

Thủ tướng cho biết, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, chúng ta đạt được một số dấu mốc quan trọng về phát triển đường cao tốc trong đó đã khánh thành và đưa vào khai thác thêm 566 km đường cao tốc, nâng tổng số đường cao tốc của cả nước lên 1.729 km. Các dự án đang thi công, với tổng chiều dài 350 km. Từ đầu năm 2023 đã khởi công các dự án, có tổng chiều dài 1.406 km.

Như vậy, cùng với 1.729 km đã đưa vào khai thác và tổng chiều dài đường cao tốc của các dự án đang thi công, đã khởi công đến hết tháng 6 năm 2023 là 1.756 km; nếu chúng ta quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt thì cơ bản chúng ta có thể phấn đấu hoàn thành mục tiêu xây dựng cả nước có trên 3.000 km vào năm 2025.

Thủ tướng nhấn mạnh, việc đầu tư xây dựng tuyến đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội, vành đai liên vùng kinh tế trọng điểm Vùng Thủ đô Hà Nội, kết nối Thủ đô Hà Nội với tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh và các địa phương khác trong vùng sẽ phát huy hiệu quả đầu tư đối với các dự án đã và đang được đầu tư, tạo không gian phát triển mới và giải quyết các vấn đề tồn tại của Thủ đô Hà Nội, khai thác tiềm năng sử dụng đất, xây dựng hệ thống đô thị bền vững, hiện đại.

Việc đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Cao Lãnh - An Hữu sẽ hình thành trục ngang và từng bước hình thành mạng lưới đường cao tốc Vùng Đồng bằng sông Cửu Long, kết nối các trục dọc cao tốc, góp phần đáp ứng nhu cầu vận tải trên hành lang trục ngang quan trọng của Vùng Đồng bằng sông Cửu Long; tạo không gian phát triển vùng với hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ, kết nối các trung tâm kinh tế, cửa khẩu quốc tế và cảng biển; nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo động lực liên kết, thúc đẩy hợp tác và phát triển vùng; góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Để có đủ điều kiện khởi công 02 Dự án này, các cấp, các ngành, các địa phương được giao là cơ quan chủ quản, nhất là Hà Nội và An Giang đủ thủ tục khởi công hôm nay đã phải triển khai thực hiện một khối lượng công việc rất lớn: từ công tác chuẩn bị đầu tư, thu sếp vốn, lập thiết kế kỹ thuật và dự toán đến lựa chọn nhà thầu, giải phóng mặt bằng…

Thủ tướng chỉ rõ, điều đặc biệt hơn khi Dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô được áp dụng cơ chế đặc thù như đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, theo đó giao các địa phương làm cơ quan chủ quản thực hiện dự án; Áp dụng cơ chế huy động nguồn lực cho dự án kết hợp giữa ngân sách Trung ương và địa phương và nguồn vốn hợp pháp khác; Cho phép chỉ định thầu đối với các gói thầu tư vấn, các gói thầu phục vụ di dời hạ tầng kỹ thuật, các gói thầu thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, qua đó rút ngắn thời gian chuẩn bị để triển khai dự án.

Các cơ chế đặc thù này đều đã phát huy tối đa tác dụng, khẳng định sự đúng đắn của Đảng, Nhà nước trong việc ban hành cơ chế mới mạnh dạn hơn giúp rút ngắn được thời gian chuẩn bị, khởi công, triển khai dự án để có thể hoàn thành mục tiêu phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng giao thông theo Nghị quyết của Đảng.

Bên cạnh đó, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư cho người dân của 02 Dự án được khởi công ngày hôm nay (rất lớn, gần 2.000 ha), nhất là Dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô là rất khó khăn, phức tạp tại đô thị lớn như Thủ đô Hà Nội và các tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh, An Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang... nhưng các địa phương dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, quản lý điều hành của các cấp chính quyền và sự ủng hộ, đồng lòng của Nhân dân đã huy động sức mạnh tổng hợp của toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc để thực hiện giải phóng mặt bằng - khâu đầu tiên, trọng điểm nhất của Dự án.

Thủ tướng đánh giá cao, ghi nhận và biểu dương sự cố gắng nỗ lực, tinh thần trách nhiệm của Bộ: KHĐT, Tài chính, GTVT, Tài nguyên Môi trường, Xây dựng và  các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Đồng Tháp, Tiền Giang và các đơn vị liên quan; Đặc biệt, Thủ tướng biểu dương sự nỗ lực, cố gắng, với sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, tổ chức đảng và các cấp chính quyền các địa phương trong thời gian rất ngắn đã hoàn thành, bàn giao mặt bằng để thi công. Thủ tướng cũng cảm ơn tình cảm, trách nhiệm bà con nhân dân Thành phố Hà Nội và các tỉnh nơi có dự án đi qua đã sẵn sàng nhường đất, dời nhà và nơi sinh kế của mình, canh tác của mình để triển khai Dự án.

Cụ thể, đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội: Đến thời điểm hiện nay, 03 tỉnh, thành phố đã thực hiện giải phóng mặt bằng đạt trên 80%, trong đó trên địa bàn thành phố Hà Nội khoảng đạt 81,62%, tỉnh Hưng Yên khoảng đạt 70,4%, tỉnh Bắc Ninh khoảng đạt 80,0%.

Thủ tướng khẳng định, đây là kết quả rất đáng ghi nhận của cuộc sát hạch về ý chí và niềm tin, về việc huy động sức mạnh tổng hợp trong công tác giải phóng mặt bằng - khâu “trọng điểm của trọng điểm”. Đây cũng là 1 cột mốc rất đáng trân trọng và là bài học kinh nghiệm rất quý để chúng ta triển khai tiếp các dự án khác.

Thủ tướng nhấn mạnh, kết quả khởi công hôm nay mới chỉ là bước đầu, công việc sắp tới còn rất lớn và nhiều thách thức. Do vậy, để công trình được hoàn thành đảm bảo an toàn, đúng tiến độ, chất lượng và đáp ứng các yêu cầu khác theo quy định của pháp luật với mục tiêu đến năm 2026 phải đưa vào khai thác đồng bộ toàn tuyến cao tốc đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội; đến năm 2025 đưa vào khai thác đồng bộ toàn tuyến cao tốc Cao Lãnh - An Hữu, bảo đảm chất lượng, mỹ thuật và phát huy được hiệu quả đầu tư; Thủ tướng yêu cầu, các Bộ Kế hoạch và đầu tư, Tài chính, giao thông vân tải, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường và các tỉnh, thành phố được giao làm cơ quan chủ quản dự án tập trung quyết liệt chỉ đạo, yêu cầu Ban QLDA, tư vấn giám sát và các nhà thầu phải phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất, triển khai các dự án bảo đảm tiến độ, chất lượng, an toàn, kỹ thuật, mỹ thuật, giữ gìn vệ sinh môi trường; đồng thời phải huy động nhân lực, thiết bị máy móc hiện đại để thi công một cách nhanh nhất có thể; tuân thủ tuyệt đối những yêu cầu kỹ thuật, quy định của pháp luật liên quan, không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực.

Rút kinh nghiệm từ những hạn chế, bất cập khi triển khai các dự án cao tốc giai đoạn trước và phát huy tối đa những thành quả đã đạt được, đề nghị các bộ, ngành và các tỉnh, thành phố chỉ đạo các Chủ đầu tư, nhất là người đứng đầu cần bám sát thực tiễn, bám sát dự án, quyết liệt trong điều hành, quản lý chất lượng, tiến độ, vốn đầu tư trong suốt quá trình thực hiện dự án, đảm bảo các dự án hoàn thành đúng tiến độ và chất lượng yêu cầu, không đội vốn.

Các bộ, ngành liên quan cùng phối hợp với các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Xây dựng, Giao thông Vận tải, Tài nguyên Môi trường và UBND 05 tỉnh, thành phố (Hà Nội, Hưng Yên, Bắc Ninh, Đồng Tháp, Tiền Giang) được giao thực hiện dự án, sớm hoàn thành các nhiệm vụ được giao tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, vượt qua thách thức để bắt tay ngay vào triển khai dự án; kiểm soát tiến độ. Các nhà thầu, tư vấn khẩn trương vào cuộc bảo đảm tiến độ, hiệu quả, an toàn, kỹ - mỹ thuật.

Bộ KHĐT sớm thẩm định dự án thành phần số 3 đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội theo hình thức PPP để triển khai dự án theo quy định.

Thủ tướng đề nghị các cấp ủy đảng, UBND các tỉnh, thành phố triển khai công tác giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật bảo đảm bàn giao 100% diện tích mặt bằng trong quý III năm 2023 (chậm nhất trước ngày 31/12/2023). Trong đó đặc biệt quan tâm đến công tác tái định cư, hỗ trợ ổn định sản xuất để người dân có nơi ở mới, có công việc mới, sinh kế mới ít nhất bằng và tốt hơn nơi cũ. Đây là quan điểm xuyên suốt của Đảng; đề nghị cấp ủy đảng, chính quyền địa phương quan tâm, chỉ đạo tổ chức thực hiện.

Thủ tương mong muốn bà con nhân dân có đất bị thu hồi phục vụ dự án tiếp tục ủng hộ chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, tạo điều kiện cho các địa phương, đơn vị thi công dự án hiệu quả, an toàn, kịp thời và chất lượng, bảo đảm kỹ thuật, mỹ thuật.

Đối với các nhà tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát tăng cường nâng cao trách nhiệm của mình, thường xuyên kiểm tra, giám sát bảo đảm an toàn, chất lượng, tiến độ; không vì lợi ích cá nhân, không hạ thấp tiêu chuẩn, hạ thấp giám sát, tích cực phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí... cùng với các địa phương và các đơn vị có liên quan.

Mỗi cá nhân có liên quan tham gia dự án cần nâng cao ý thức trách nhiệm với công việc, với ngành và cao hơn nữa với Nhân dân, với Tổ quốc; đổi mới tư duy, sáng tạo hơn nữa trong cách nghĩ, cách làm để hoàn thành tốt nhiệm vụ góp phần triển khai các dự án thành phần đúng tiến độ, chất lượng, không lãng phí, không tiêu cực với tinh thần “tất cả vì Nhân dân, vì sự hùng cường, thịnh vượng của đất nước”.

Thủ tướng nhấn mạnh, đầu tư hạ tầng giao thông không chỉ là nhiệm vụ của một bộ, ngành nào, một địa phương nào; mà là nhiệm vụ chính trị hàng đầu của các địa phương, bộ, ngành vì chính lợi ích thiết thực của các địa phương và đất nước để thực hiện chủ trương lớn của Đảng.

"Để triển khai thành công các Dự án, tôi xin tóm lại 2 vấn đề có tính chất quan trọng là: Bố trí vốn đầy đủ và mặt bằng đủ điều kiện thi công và 6 yêu cầu phải nghiêm túc quán triệt để dễ thực hiện, dễ kiểm tra, đó là: Phải bảo đảm chất lượng; Phải bảo đảm tiến độ; Phải bảo đảm an toàn, kỹ thuật, mỹ thuật, môi trường vệ sinh và an toàn lao động; Không được đội vốn bất hợp lý, không chia nhỏ gói thầu; Chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm từ khâu xây dựng dự án, phê duyệt, thi công, giám sát, kiểm tra, nghiệm thu…; Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước, người dân, doanh nghiệp; kịp thời khen thưởng khi làm tốt và xử lý nghiêm sai phạm kịp thời khi làm không tốt. Trên tinh thần đó, tôi tuyên bố khởi công đồng loạt các dự án thành phần thuộc 02 dự án cao tốc: (1) Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội; (2) Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Cao Lãnh - An Hữu", Thủ tướng chỉ rõ.