Trên 5,2 triệu lượt người lao động được hưởng trợ cấp thất nghiệp

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh cho biết, chính sách bảo hiểm thất nghiệp có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2009, sau hơn 11 năm thực hiện, đến nay, cả nước có trên 13 triệu người tham gia bảo hiểm thất nghiệp, chiếm 27,4% lực lượng lao động trong độ tuổi.

Chính sách bảo hiểm thất nghiệp đã thực hiện tốt vai trò là điểm tựa cho người thất nghiệp với trên 5,2 triệu lượt người được hưởng trợ cấp thất nghiệp, trong đó 97% người hưởng trợ cấp thất nghiệp được tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí. Số người được hỗ trợ học nghề có xu hướng tăng, năm sau cao hơn năm trước, đã có trên 230 nghìn người được hỗ trợ học nghề.

Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh phát biểu tại hội thảo.

Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH cũng cho rằng, bên cạnh những mặt đạt được, kết quả thực hiện BHTN còn bộc lộ nhiều hạn chế. Tại Nghị quyết 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội đã chỉ rõ: chính sách BHTN chưa thực sự gắn bó với thị trường lao động, mới tập trung nhiều cho khu vực chính thức, chưa có chính sách phù hợp cho khu vực phi chính thức, còn nặng về giải quyết trợ cấp thất nghiệp, chưa chú ý thỏa đáng đến các giải pháp phòng ngừa theo thông lệ quốc tế. Cơ chế quản lý, cơ chế tài chính và tổ chức bộ máy thực hiện BHTN còn nhiều điểm bất cập.

Thứ trưởng Thanh cho rằng, có nhiều nguyên nhân dẫn tới các hạn chế, trong đó có nguyên nhân về tổ chức thực hiện BHTN như còn giới hạn trong phạm vi địa phương nên tính liên kết. Liên thông còn yếu, hoạt động của trung tâm dịch vụ việc làm còn chưa phù hợp với chức năng là định chế trung gian tài chính trên thị trường lao động, còn nặng về khâu giải quyết trợ cấp thất nghiệp mà chưa có nhiều hoạt động chủ động, tích cực của chính sách thị trường lao động

Về nhân sự, chủ yếu từ 3 nguồn: biên chế, định biên, ký hợp đồng lao động. Do chưa có tiêu chuẩn về vị trí việc làm theo chức danh nghề nghiệp; nhân sự còn được giao theo định suất lao động và nhân sự hợp đồng nên chưa được hưởng các chế độ đãi ngộ như viên chức dẫn đến sự tận tâm và gắn bó với công việc còn là thách thức. Ngoài ra, từ năm 2011 đến nay, số định suất lao động chưa được bổ sung cũng là khó khăn đối với các địa phương có số lượng người thất nghiệp lớn.

“Nguồn ngân sách từ chính quyền địa phương, nguồn hỗ trợ từ Qũy bảo hiểm thất nghiệp, nguồn thu từ các dịch vụ tại Trung tâm. Qũy bảo hiểm thất nghiệp chưa hỗ trợ đầy đủ các chế độ bảo hiểm thất nghiệp và việc triển khai thực hiện bảo hiểm thất nghiệp trong khi tất cả hoạt động của trung tâm như điều tra cung – cầu lao động, phân tích, dự báo thông tin thị trường lao động, khai thác vị trí việc làm trống, kết nối việc làm,…đều phục vụ cho người thất nghiệp. Ngoài ra, còn nhiều bất cập khác trong quá trình tổ chức thực hiện như: phần mềm giải quyết hưởng bảo hiểm thất nghiệp; kết nối dữ liệu, chia sẻ thông tin liên ngành, cải cách thủ tục hành chính, tuyên truyền, kiểm soát trục lợi bảo hiểm thất nghiệp”, ông Lê Văn Thanh chỉ rõ.

Để chính sách BHTN thật sự trở thành công cụ quản trị thị trường lao động, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH cho biết, trong thời gian tới, Bộ sẽ nghiên cứu, xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung Luật Việc làm trong đó có các nội dung về BHTN. Bên cạnh đó, cần đánh giá lại về năng lực và hiệu quả hoạt động cũng như vai trò của Trung tâm dịch vụ việc làm nhằm nâng cao vị thế, vai trò đối với việc thực hiện BHTN nói riêng và việc phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương nói chung. Do đó, việc xây dựng đề án “Nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của các cơ quan và đơn vị thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp”  là cơ hội để đánh giá lại hiện trạng tổ chức thực hiện, những khó khăn vướng mắc, trên cơ sở đó, đưa ra các giải pháp và đề xuất với các cấp có thẩm quyền để hoàn thiện hơn nữa cấc quy định của pháp luật cũng như tổ chức thực hiện BHTN.

Đề án đã được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng, hoàn thiện, trình Thủ tướng Co xem xét, phê duyệt.

Ngày 19/12/2019, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành về đề án, trong đó yêu cầu: - Xác định rõ mục tiêu, phạm vi, đối tượng điều chỉnh và kết cấu Đề án. Bảo đảm đề án thể hiện đầy đủ, toàn diện các định hướng tại Nghị quyết 28-NQ/TW.

Hoàn thiện các nội dung về kiện toàn, tinh gọn tổ chức bộ máy, sắp xếp nhân sự, đẩy mạnh tự chủ tài chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của BHTN theo đúng tinh thần Nghị quyết 19-NQ/TW, hướng tới mục tiêu để BHTN là công cụ thúc đẩy thị trường lao động. - Đánh giá thực trạng hoạt động của các cơ quan, đơn vị thực hiện, chính sách BHTN, làm rõ những hạn chế, bất cập về nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể... Trong đó, lưu ý các giải pháp về hoàn thiện thế chế, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, kết nối giữa các cơ quan, tổ chức trong việc tư vấn, đào tạo người lao động,; đẩy mạnh phối hơp chia sẻ thông tin, dữ liệu giữa các ngành, cân đối nguồn lực dder bảo đảm tính khả thi của Đề an. Dự kiến, Đề án sẽ được hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ trong tháng 6 tới.

BHTN sẽ thực sự là công cụ quản lý thị trường lao động

Là đơn vị trực tiếp thực hiện đề án, Cục Việc làm, Bộ LĐ-TB-XH cho biết, mục tiêu  của đề án nhằm nâng cao năng lực hiệu quả lao động của các cơ quan, đơn vụ thực hiện chính sách BHTN, trong đó tập trung về tổ chức bộ máy và nhân sự, cơ chế tài chính đảm bảo tinh gọn, chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả để chính sách BHTN thực sự trở thành công cụ quản trị thị trường lao động. Xây dựng hệ thống trung tâm dịch vụ việc làm đồng bộ, hiện đại, phục vụ công tác BHTN, đáp ứng đươc sự phát triển của thị trường lao động.

Giai đoạn đến năm 2030, phấn đấu đạt khoảng 45% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHTN. (Ảnh minh họa)

Mục tiêu đến giai đoạn 2025, phấn đấu đạt khoảng 35% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHTN, tỷ lệ giao dịch diện tử đạt 100%, 100% người thất nghiệp được tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí khi có nhu cầu, 15% người nộp hồ sơ hưởng trơ cấp thất nghiệp được hỗ trợ đào tạo, hoàn tất việc kết nối, chia sẻ, liên thông dữ liệu về BHTN giữa cơ quan lao động và bảo hiểm xã hội, 100% nhân sự thực hiện bảo hiểm thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm được đào tạo có chứng chỉ nghiệp vụ, bồi dưỡng chuyên sâu, toàn bộ chi phí thực hiện bảo hiểm thất nghiệp và các hoạt động hõ trợ để người thất nghiệp quay trở lại thị trường lao động (đào tạo, giao dịch việc làm, tuyên truyền...) lấy từ quỹ BHTN, xây dựng tiêu chí đánh giá năng lực và hiệu quả của trung tâm dịch vụ việc làm trong việc thực hiện BHTN và các hoạt động hỗ trợ để người thất nghiệp quay trở lại thị trường lao đông, chỉ số đánh giá mức độ hài lòng của người tham gia BHTN đạt mức 85%.

Giai đoạn đến năm 2030, phấn đấu đạt khoảng 45% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHTN, 20% người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp được hỗ trợ đào tạo hoàn tất việc chia sẻ, kết nối thông tin, dữ liệu giữa các cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư, tài chính thuế, lao động để nâng cao hiệu quả quản lý, thực thi chính sách BHTN, 100% trung tâm dịch vụ việc làm đạt tiêu chuẩn và được hiện đại hóa, chỉ số đánh giá mức độ hài lòng của người tham gia BHTN đạt mức 90%.

Giai đoạn đến năm 2045 phấn đấu đat 55% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHTN, 30% người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp được hỗ trợ đào tạo, chỉ số đánh giá mức độ hài lòng của người tham gia bảo hiểm đạt mức 95%./.