Là sinh viên, không chỉ có học chuyên môn

• Học sinh, sinh viên Việt Nam - tiếp lời ca truyền thống

Nước ta hiện có hơn 400 trường đại học, với khoảng 1,7 triệu sinh viên. Kế cận họ là gần 3 triệu học sinh phổ thông trung học. Đây là lớp thanh niên trí thức có vai trò quan trọng quyết định tương lai của đất nước. Tuy nhiên, cùng với việc học tập chuyên môn thì họ cần được giáo dục và rèn tập lối sống tích cực, hiện đại, qua đó mới biết tự hào và phát huy được truyền thống tốt đẹp của học sinh – sinh viên Việt Nam.

Vấn đề này không phải bây giờ mới được đặt ra, nhưng vẫn cần nói vì chúng ta chưa có cách làm thích hợp. Thực tiễn cho thấy, nếu như chỉ sử dụng những bài giảng để giáo dục truyền thống thì kết quả rất hạn chế. Nhưng rồi thiếu sót ấy đã được bổ sung bằng nhiều phong trào và chương trình hành động của các tổ chức Đoàn, Hội, bằng việc tăng cường tuyên truyền và nêu gương.

Nhờ vậy, những năm gần đây học sinh, sinh viên khẳng định được vị trí là lực lượng tiên phong của tuổi trẻ cả nước. Họ không chỉ đi đầu trong việc học tập, nghiên cứu khoa học, sáng tạo, mà còn tự nguyện tham gia vào những công việc khó khăn nguy hiểm ở những vùng miền gian khổ nhất. Những “mùa hè xanh” ở miền núi, vùng sâu vùng xa, biên giới, hải đảo, những điểm ùn tắc giao thông ở các đô thị lớn, những đợt hiến máu nhân đạo,... nơi nào cũng có màu áo xanh sinh viên tình nguyện.

Nơi nào cũng có màu áo xanh sinh viên tình nguyện

Nhiều sinh viên ngoài giờ học còn tìm việc làm để có thêm tiền mua sách vở và những chi tiêu khác. Nhiều sinh viên thường xuyên giúp đỡ bạn bè khó khăn hơn mình, giúp đỡ gia đình mà không sao nhãng việc học tập. Số đông học sinh - sinh viên tích cực và chủ động góp phần vào mục tiêu xây dựng xã hội học tập, tham gia vào nhiều hoạt động chính trị, kinh tế - xã hội, qua đó rèn luyện và thể hiện bản lĩnh vững vàng, tự mình đề kháng và vận động mọi người cùng loại bỏ những hành vi tiêu cực, cảnh giác và đập tan mọi âm mưu, thủ đoạn phá hoại của bọn phản động. Có thể khẳng định rằng, nhìn chung, học sinh sinh viên ngày nay tiếp tục phát huy được truyền thống, không phụ lòng mong đợi của những lớp đi trước bởi tinh thần dấn thân, sẵn sàng từ bỏ lợi ích cá nhân vì cộng đồng, vì xã hội.

Tuy nhiên, trong sinh viên, học sinh hiện nay còn nhiều bạn chưa xác định đúng mục tiêu, động cơ học tập, không có ý chí vươn lên. Đành rằng trong cách dạy, cách học, cách thi còn nhiều vấn đề phải bàn, nhưng nếu như chỉ học để đối phó với thi cử, học máy móc thì sẽ thui chột tính sáng tạo. Và không thể chấp nhận được những biểu hiện thiếu trung thực trong việc học, việc thi.

Đành rằng đây đó trong xã hội còn quá chuộng bằng cấp, nhưng tuổi trẻ không thể thiếu ước mơ, hoài bão. Đối với những bạn trẻ nhận thức lệch lạc về định hướng giá trị, về lối sống, nếu không mắc phải tệ nạn xã hội cũng dễ bị lợi dụng hoặc bị lôi kéo vào những quan hệ không lành mạnh, những hoạt động có mục đích xấu. Cùng với đó còn có những sinh viên, học sinh sống khép mình, ít tham gia hoạt động xã hội; nhiều bạn ham chơi, chỉ thích hưởng thụ; nhiều bạn sống thiếu lý tưởng, thiếu mục đích, không có niềm tin. Đó đều là những lối sống tiêu cực, không phù hợp với đòi hỏi của cuộc sống hiện đại.

Không ai khác ngoài chính những sinh viên, học sinh ấy phải tự trau dồi kiến thức, rèn luyện bản thân để thoát khỏi vòng tiêu cực luẩn quẩn, nhưng vai trò của các tổ chức Đoàn, Hội là rất quan trọng. Nếu như nhìn nhận rõ bản chất năng động, sáng tạo và tự tin của tuổi trẻ, và thấy rằng học sinh sinh viên được thừa hưởng truyền thống hiếu học tốt đẹp của dân tộc Việt Nam ta, thì chắc chắn các cấp Đoàn, Hội sẽ có những chương trình, hoạt động hữu ích để lôi cuốn, tập hợp được học sinh, sinh viên. Những chương trình, hoạt động ấy cần hướng tới việc rèn tập lối sống hiện đại, tích cực, giúp cho sinh viên, học sinh thuận tiện và chủ động hơn trong việc tiếp thu kiến thức chuyên môn cũng như các giá trị văn hóa truyền thống.

Khi tuổi trẻ nói chung và học sinh, sinh viên nói riêng có lối sống tích cực, hiện đại thì việc giáo dục truyền thống, lý tưởng sẽ hiệu quả hơn rất nhiều. Chính họ chứ không phải ai khác là những người “gạn đục, khơi trong” những giá trị văn hóa để có đủ bản lĩnh vượt qua mọi thách thức, để tiếp thụ tinh hoa văn hóa của nhân loại mà không trở thành cái bóng của người khác, để thẩm thấu được những giá trị truyền thống quí báu của dân tộc Việt Nam đồng thời tự bảo vệ, chống lại những hiện tượng và xu hướng phản văn hóa ngoại lai. Những điều tốt đẹp ấy tự nó hướng tới ý thức cộng đồng, qua đó khơi dậy và phát huy được lòng yêu nước của học sinh, sinh viên với lý tưởng rõ ràng và niềm tin vững chắc./.