"Kinh tế số là định hướng phát triển chiến lược của Việt Nam"

Năm nay, Diễn đàn cấp cao Chuyển đổi số Việt Nam-châu Á 2023 được tổ chức với chủ đề “Khai thác dữ liệu số và kết nối thông minh để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế”.

Kinh tế số của Việt Nam được Google đánh giá là có tốc độ phát triển nhất trong khu vực Đông Nam Á. Theo thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông, đóng góp của kinh tế số chiếm khoảng 14,26% GDP của Việt Nam. 

Điều đó khẳng định tiềm năng, nguồn tài nguyên quý giá về nhân lực của Việt Nam trong nghiên cứu, phát triển các lĩnh vực khoa học cơ bản, dữ liệu, công nghệ thông tin để thực hiện chuyển đổi số, đóng góp thực chất, hiệu quả, bền vững vào sự tăng trưởng của đất nước không dựa vào khai thác, sử dụng tài nguyên thiên nhiên.

Việt Nam đang thực sự trên con đường chuyển đổi số

Trong công cuộc thực hiện chuyển đổi số tại Việt Nam, Chính phủ giữ vai trò dẫn dắt với tư duy từ doanh nghiệp, các nhà khoa học. 

Cụ thể, Việt Nam đang chuyển đổi mạnh mẽ từ công nghệ thông tin (tin học hóa) sang công nghệ số, kết hợp với các thành tựu của công nghệ viễn thông; chuyển từ quản lý thông tin bằng giấy tờ sang xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia. Chỉ số Chính phủ điện tử của Việt Nam đứng thứ 86/193 quốc gia thành viên của Liên Hợp Quốc. Chỉ số Dịch vụ trực tuyến xếp thứ 76/193 nước.

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định, Việt Nam đang thực sự trên con đường chuyển đổi số. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 với 3 trụ cột là chính phủ số, kinh tế số, xã hội số; đồng thời các doanh nghiệp đã từng bước hình thành hệ sinh thái công nghiệp số. 

“Chính phủ cần xác định vai trò của mình để thông qua cung cấp dịch vụ công, tạo môi trường pháp lý nhằm định hướng, dẫn dắt cuộc cách mạng chuyển đổi số, cùng với tư duy từ doanh nghiệp, các nhà khoa học, từ đó cùng phát triển kinh tế số, xã hội số. Thời gian tới, Chính phủ tiếp tục sửa đổi, tháo gỡ vướng mắc trong quản lý đầu tư, ứng dụng công nghệ thông tin, viễn thông, giao dịch điện tử…”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề.

Thực tế xã hội số đang hình thành, theo đó, phải hình thành chuẩn mực về đạo đức số, văn hóa số. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp, nhà khoa học phải đi trước một bước trong đánh giá đầy đủ tác động của các ứng dụng, giải pháp công nghệ sử dụng trong chuyển đổi số. 

Bên cạnh đó, sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, các doanh nghiệp chuyển đổi số phải liên tục đổi mới sáng tạo, chú trọng hoạt động đào tạo, kết nối với các hoạt động nghiên cứu khoa học cơ bản, kết nối toàn xã hội.

Đặc biệt, để phát triển hạ tầng chuyển đổi số cần phải ứng dụng các thành tựu trong nghiên cứu khoa học cơ bản (toán học, vật lý, vật liệu…); xây dựng các cơ sở dữ liệu thông qua quá trình cung cấp các dịch vụ, với sự đóng góp của từng cá nhân, tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp...

Xu hướng kinh tế số - chuyển đổi xanh

Tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng nhấn mạnh yếu tố khai thác dữ liệu số và kết nối thông minh để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế là hai trụ cột, lĩnh vực đóng góp quan trọng vào kinh tế số.

Là xu thế tất yếu trong bối cảnh tài nguyên thiên nhiên bị thu hẹp, thế giới có thể tiếp tục duy trì sự phát triển theo cách mới với sự xuất hiện của kinh tế số, chuyển đổi số, tài nguyên số. Trong đó, thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính bằng 0 (net zero), phục hồi hệ sinh thái tự nhiên sẽ được thực hiện với sự phát triển của kinh tế tri thức, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. 

Với Việt Nam, kinh tế số là định hướng phát triển chiến lược. Việc lựa chọn con đường phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn carbon thấp, net zero… đặt ra những thách thức rất lớn đồng thời cũng là cơ hội để Việt Nam có thể thay đổi cơ bản mô hình phát triển, hướng tới nâng cao năng suất lao động, sức cạnh tranh; tăng trưởng nhanh và bền vững; xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất và hiệu quả. 

Hệ sinh thái công nghiệp số được hình thành bao gồm thiết kế, xây dựng, chế tạo, từng bước đưa tất cả hoạt động kinh tế-xã hội vào lộ trình chuyển đổi số để nâng cao năng suất lao động, tận dụng các thành tựu của chuyển đổi số như kết nối vạn vật, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo, block chain, lưu trữ đám mây…

Về thách thức và giải pháp thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi số cùng với sự hình thành, xử lý dữ liệu lớn phục vụ cho quá trình quản lý, quản trị, ứng dụng đòi hỏi tính toàn cầu. Vì vậy, các ứng dụng, phần mềm, nền tảng trong chuyển đổi số không giới hạn ở thị trường Việt Nam hay trong một số lĩnh vực cụ thể… mà phải hướng đến thị trường toàn cầu. 

Các doanh nghiệp Việt Nam đang trong cuộc đua với những doanh nghiệp lớn của thế giới về chuyển đổi số. Cuộc đua này có thể giúp Việt Nam hình thành mô hình quản lý, quản trị hiện đại thông qua việc tiếp cận, ứng dụng công nghệ số trong cách thức tổ chức kinh tế, xã hội, nhà nước; hoạt động quản trị, hoàn thiện phần mềm sử dụng, khai thác, kết nối thông tin dữ liệu.

Cùng với đó là yêu cầu bảo đảm an toàn, an ninh thông tin, dữ liệu cá nhân, tổ chức; an ninh quốc gia; tiêu chuẩn công nghệ, phần mềm trong chuyển đổi số. Do vậy, cần có môi trường, quy định pháp lý về vấn đề này trên phạm vi toàn cầu, nhất là vấn đề đạo đức, chia sẻ và hợp tác trong chuyển đổi số./.