Cảnh báo xây Thủy điện Drang Phốk trong vùng lõi VQG Yok Đôn

Sau hơn 9 năm “nâng lên đặt xuống”, mới đây Dự án nhà máy thủy điện  Đrang Phốk dự kiến xây dựng trong vùng lõi Vườn quốc gia Yook Đôn, tỉnh Đắc Lắc tái khởi động. Động thái này đã gặp phải sự phản ứng gay gắt từ nhiều phía; người dân địa phương, lãnh đạo Vườn quốc gia Yook Đôn và các nhà khoa học.

Nơi dự kiến xây dựng NMTĐ Đrang Phốk.

Năm 2011, UBND tỉnh Đắc Lắc đồng ý cho Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và Ứng dụng công nghệ mới - TECCO (TPHCM) lập dự án đầu tư xây dựng nhà máy thủy điện Đrang Phốk tại tiểu khu 430, 431 và 451, thuộc phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của Vườn Quốc gia Yok Đôn.

Theo đó, sẽ có 63 ha rừng đặc dụng bị chuyển đổi để xây dựng nhà máy thủy điện có công suất 26MW, dự kiến sẽ khởi công xây dựng vào cuối năm nay. Khi thông tin này vừa được công bố, gặp phải sự phản đối kịch liệt từ nhiếu phía, trước hết là Vườn Quốc gia Yok Đôn.

Ông Huỳnh Nghĩa Hiệp, Phó Giám đốc vườn cho biết, khu vực dự kiến xây dựng nhà máy thủy điện là vùng lõi; khi đưa con người, phương tiện, máy móc vào thi công sẽ tác động rất lớn đến công tác quản lý, bảo vệ rừng. Đây là nơi sinh tồn và phát triển của nhiều loại thực vật quý hiếm như: trắc, cà te, cẩm lai, giáng hương, gụ mật,… và nhiều loài thú nằm trong sách đỏ của Việt Nam và thế giới như voi châu Á, báo hoa mai, hổ, bò rừng, bò tót,…

Ông Hiệp nói: “Vườn bây giờ chỉ còn một vùng lõi này, mà đặc điểm của vùng lõi này tồn tại rất nhiều hệ sinh thái rất đặc biệt. Nguồn tài nguyên về động vật và thực vật nơi đây rất phong phú mà ở đây chỉ tồn tại ở khu vực này thôi.

Khu vực bảo vệ nghiêm ngặt này như là một cái nôi để cho các loài động thực vật hoạt động, phát triển tự nhiên nếu như giờ có một dự án thủy điện hoạt động nằm tại chỗ đó phá vỡ hệ sinh thái mặt nước, hệ sinh thái trên bờ, ngăn hành lang di chuyển của các loài động vật như vậy vùng lõi của vườn quốc gia không còn nữa, giá trị sinh học gần như là mất đi”.

Cùng với phá vỡ tính đa dạng sinh học ở Vườn Quốc gia Yook Đôn, nếu dự án thủy điện Drang Phốk được triển khai chắc chắn sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân quanh vùng. Đặc biệt là người dân ở xã Krông Na, huyện Buôn Đôn, khi phần lớn người dân đang sống phụ thuộc vào dòng Sêrêpok. Việc ngăn dòng để xây dựng thủy điện sẽ ảnh hưởng lớn đến nguồn nước sinh hoạt, sản xuất và nguồn lợi thủy sản; điều này đồng nghĩa với việc chặn nguồn sống của người dân.

Ông Y Thông Khăm Niê Kdăm, Chủ tịch UBND xã Krông Na đưa ra bằng chứng từ thực tiễn xây dựng các nhà máy thủy điện trên hệ thống Sêrêppôk đã gây nên những hệ lụy khó lường.

“Trên dòng sông này đã có 7 nhà máy thủy điện rồi, quan điểm chung của nhân dân nếu làm thủy điện mà mang lợi lợi ích cho Nhà nước, bảo vệ được quyền lợi người dân, bảo vệ được hệ sinh thái, bảo vệ được các loại động vật hoang dã, cảnh quan môi trường nên làm còn không đáp ứng được thôi”.

Không chỉ những người trực tiếp gắn bó với vườn Quốc gia lo ngại hệ sinh thái nơi đây bị phá vỡ mà các nhà khoa học đã nhiều lần lên tiếng cảnh báo về tác hại khi xây dựng nhà máy thủy điện trong vùng lõi quốc gia Yook Đôn.

Tiến sĩ Trần Thế Liên, Vụ trưởng Vụ bảo tồn thiên nhiên cho rằng: chỉ vì lợi ích kinh tế trước mắt mà phải đánh đổi cả một hệ sinh thái được hình thành hàng trăm năm là điều không chấp nhận được. Hơn nữa, Đắc Lắc đã có 24 nhà máy thủy điện lớn, nhỏ đã và đang hoạt động, việc xây dựng thêm nhà máy thủy điện Drang Phok là không cần thiết: “Trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, thường các chủ đầu tư cũng như các đơn vị tư vấn luôn luôn biện luận hoàn trả lại được nước cho dòng sông và không ảnh hưởng gì nhưng thực tế chúng ta thấy việc hoàn trả lại dòng sông là không đáp ứng được.

Hàng ngàn cây gỗ quý hiếm vài trăm năm tuổi sẽ bị đốn hạ nhường chỗ cho nhà máy thủy điện.

Vườn Quốc gia Yook Đôn có tổng diện tích hơn 115.000 ha, với hơn 80.900 ha thuộc phân khu bảo vệ nghiêm ngặt, được xếp vào loại A trong các khu bảo vệ có tầm quan trọng quốc tế về đa dạng sinh học đang đứng trước nguy cơ bị xâm hại nghiêm trọng, nếu dự án thủy điện Drang Phốk được triển khai. Vì vậy, tỉnh Đắc Lắc và ngành chức năng cần thận trọng trước sự đánh đổi vội vã này./.