Chuyện chưa kể ở Trung đoàn Ba Gia ba lần anh hùng

Trung đoàn Ba Gia đã tham gia đánh hơn 2.400 trận lớn, với nhiều chiến công vang dội gắn với nhiều địa danh lịch sử như: Ba Gia, Vạn Tường, Hội Đức, Đồng Dương, Đường 9 Nam Lào, Đắc Tô – Tân Cảnh. Điều đặc biệt nữa, trong khói lửa chiến tranh, những người lính Ba Gia cũng đã để lại những câu chuyện đẹp về lòng nhân, ngay cả với kẻ thù.

1 đại đội tiêu diệt 1 tiểu đoàn

Đại úy Trần Ngọc Thuận, nguyên Chính trị viên Đại đội 6 (thuộc Tiểu đoàn 2, Trung đoàn Ba Gia, Sư đoàn bộ binh 2, Quân khu 5) nhớ lại, theo chỉ thị của Trung đoàn, 4h chiều ngày 17/5/1970, tại suối Cát, Đồi Tranh, Tây Nam Hiệp Đức (Quảng Nam), một số đơn vị của Trung đoàn Ba Gia sẽ hiệp đồng nổ súng đồng loạt tiêu diệt Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 25, Sư đoàn 2 của Ngụy”.

Tuy nhiên, đã đến giờ “G” mà chưa thấy đơn vị nào nổ súng. Trong khi đó, 18 chiến sĩ của Đại đội 6 do ông Thuận (lúc đó còn là Chuẩn úy) chỉ huy đã đến địa điểm chiến đấu nằm bí mật ở ngay giữa lòng địch. Tình hình lúc này rất nguy nan vì 18 chiến sĩ phải đối mặt với cả một Tiểu đoàn địch hàng trăm tên.

Các thế hệ tiền bối của Trung đoàn thép Ba Gia truyền lửa cho thế hệ trẻ

Chỉ huy Trần Ngọc Thuận đã nghĩ ra sáng kiến dùng uy danh của Trung đoàn Ba Gia để tiêu diệt địch. Ông kể, lúc đó đã chui vào giữa lòng địch nên anh em buộc phải mở đường máu ra. Mà đối phương thì có số lượng lớn cả tiểu đoàn nên ông dặn anh em trong đại đội khi phát hỏa không dùng súng mà dùng lựu đạn, mỗi người ít nhất phải ném được hai quả vào quân địch.

Tất cả 18 người đồng loạt dùng lựu đạn đã tạo ra tiếng nổ vang trời. Sau đó, ông Thuận dùng động tác giả: “Tôi hô thật to: Tiểu đoàn 1, Tiểu đoàn 2, Tiểu đoàn 3, ba Tiểu đoàn chú ý, phát huy truyền thống Trung đoàn Ba Gia – Vạn Tường, toàn Trung đoàn anh dũng tiến lên. Bắt đầu địch nó nghe Trung đoàn Ba Gia và nghe Sư 2 là sợ rồi, nó hoảng, từ dưới hầm  cũng vượt lên bỏ chạy. Một số tên chết vì lựu đạn, còn số lên được khỏi hầm thì lúc bấy giờ anh em mình sẵn sàng tiêu diệt rồi”.

Sau trận đánh, Đại đội 6 (thuộc Tiểu đoàn 2, Trung đoàn Ba Gia) đã tiêu diệt gọn cả Tiểu đoàn 2 (Trung đoàn 25, Sư đoàn 2 của Ngụy), bắt sống 48 tên, thu toàn bộ vũ khí, đạn dược.

Sau đó, Đại đội 6 được tặng Huân chương Chiến công hạng Ba. Riêng chỉ huy trận đánh Trần Ngọc Thuận được thăng quân hàm từ Chuẩn úy lên Thiếu úy và từ Trung đội trưởng thông tin lên làm Chính trị viên Đại đội 6.

Chuyện để đời về lượng khoan hồng chính nghĩa

Cùng với những câu chuyện hào hùng, những chiến công vang dội của Trung đoàn Ba Gia 3 lần anh hùng, còn có những câu chuyện cảm động về tình người, về lòng nhân ái của những người lính Ba Gia ngay cả với kẻ thù.

Đại tá Nguyễn Đức Chuyển – Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Nguyên Đại đội trưởng Đại đội Đặc công- Trinh sát (Trung đoàn Ba Gia) nhớ lại, sau khi Chiến dịch “Lam Sơn 719” giành thắng lợi, Trung đoàn Ba Gia tiếp tục ở lại nước bạn Lào để phối hợp với Bộ đội tình nguyện Việt Nam tại Lào và các lực lượng vũ trang của bạn, tiến công tiêu diệt địch, giải phóng Trung – Hạ Lào. Chiều ngày 11/6/1971, tại Pak Soong (thuộc cao nguyên Boloven, địa bàn chiến lược quan trọng của Lào), trên đường truy lùng lực lượng tàn quân của địch, ông Chuyển đã bắn hạ một lính đánh thuê người Thái Lan.

Người này bị thương rất nặng ở đùi, ánh mắt van xin tha mạng. Nhớ đến chính sách tù-hàng binh “khi địch buông súng đầu hàng thì khoan hồng, độ lượng, lấy chính nghĩa để vận động, cảm hóa những người lầm đường”, ông Chuyển đã dùng băng cá nhân băng bó vết thương đang đầm đìa máu của lính đánh thuê người Thái.

Sau khi được băng bó người lính đánh thuê lại xin được uống nước vì mấy ngày liền bị truy lùng, chịu cảnh khát khô. Sau khi được băng bó, cho uống nước, anh lính người Thái Lan đã tháo chiếc đồng đeo tay, móc hết tiền bạc trong túi đưa cho ông Chuyển, nhưng ông kiên quyết từ chối. “Tôi không lấy gì cả, tôi và đồng đội dìu anh ta một gốc cây to. Hy vọng rằng, khi chúng tôi rút quân, quân Thái trở lại hoặc quân đội của Vientiane, Lào lên thì sẽ đưa anh ta về cứu chữa”, ông Chuyển nói.

Đại tá Nguyễn Đức Chuyển và ông Sorapot Radana tại chùa Thạch Luỗng

Đúng 40 năm sau, khi ông Chuyển cùng đồng đội đi thăm lại chiến trường xưa và tham quan trên đất nước Lào đã vô tình gặp lại người lính Thái Lan đánh thuê năm xưa. Ông Chuyển nhớ đó là ngày 24/6/2011, tại Chùa Thạch Luỗng (một ngôi chùa linh thiêng và nổi tiếng tại thủ đô Vientiane của Lào), khi thấy đoàn cựu chiến binh Việt Nam, một người Thái Lan (cũng đang đi tham quan) đã tiến đến hỏi trong đoàn có ai từng tham chiến tại Pak Soong năm 1971.

Vốn biết tiếng Thái Lan và tiếng Lào, ông Chuyển đã nói chuyện và sau khi hỏi cặn kẽ các tình tiết, người lính Thái Lan đánh thuê năm xưa đã nhận ra người vừa là đối thủ vừa là ân nhân đã cứu mạng mình đúng 40 năm về trước. Người lính Thái nhảy lên ôm chầm lấy ông Chuyển và kêu lên: “Tôi đã tìm được người cứu mạng tôi cách đây 40 năm”.

Những giọt nước mắt vui mừng tuôn rơi: “Anh ta nói rằng, bắt đầu từ năm 1990 đã đi tìm người cứu mạng nhưng không biết người đó ở đâu, không biết sống hay chết. Rồi anh ta mời đoàn của chúng tôi qua Thái Lan tham quan để có dịp anh ta đền ơn cứu mạng. Tuy nhiên vì điều kiện không cho phép nên đoàn chúng tôi không đi được. Người Thái đó tên là Sorapot Radana, anh ta giờ đã là Thiếu Tướng, phụ trách chỉ huy Trung tâm liên kết các quốc gia láng giềng Quân đội Hoàng Gia Thái Lan”.

Phát huy truyền thống Trung đoàn ba lần anh hùng

Trung đoàn Ba Gia (thành lập ngày 20/11/1963) là đơn vị chủ lực đầu tiên của Quân Khu 5 trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Trung đoàn đã tham gia 56 đợt hoạt động và chiến dịch, đánh hơn 2.400 trận lớn và hàng nghìn trận tác chiến quy mô nhỏ.

Qua đó, Trung đoàn đã đánh tiêu diệt và thiệt hại 2 chiến đoàn, 2 trung đoàn, 22 tiểu đoàn, 75 đại đội, 90 trung đội và 4 chi đoàn tăng thiết giáp của Mỹ, Ngụy, Ngụy Lào và lính đánh thuê Nam Triều Tiên, Thái Lan. Trung đoàn cùng với các đơn vị trong Sư đoàn Bộ binh 2 và lực lượng của Quân khu 5 lập nên nhiều chiến công vang dội, góp phần giải phóng 15 quận, huyện, thị của nhiều tỉnh Miền Trung – Tây Nguyên.

Liên tục lập công xuất sắc nên chỉ trong 7 năm (1972- 1979) Trung đoàn Ba Gia đã ba lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Đồng thời, 3 đơn vị trực thuộc Trung đoàn (gồm Tiểu đoàn Bộ binh 40, Tiểu đoàn Bộ binh 90, Đại đội Đặc công–Trinh sát) và 7 quân nhân của Trung đoàn cũng vinh dự được phong tặng danh hiệu cao quý này. Trưởng thành từ Trung đoàn Ba Gia, đã có tới 11 cán bộ mang hàm cấp tướng, điển hình có: Thượng tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Chơn- Nguyên Phó tổng tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Trung tướng Lê Chiêm –Tư lệnh Quân khu 5; Trung tướng Phạm Chân Lý–Cục trưởng Cục Quân lực, Bộ Quốc phòng.

Những người lính trẻ Ba Gia thời bình khổ luyện để kế tục truyền thống anh hùng

Sau khi hoàn thành nghĩa vụ quốc tế giúp nước bạn Campuchia, tháng 4/1988 Trung đoàn Ba Gia về đóng quân trên địa bàn huyện An Khê (nay là Thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai).

Thiếu tá Lương Đình Chung, Chính ủy Trung đoàn Ba Gia, Sư đoàn Bộ binh 2, Quân khu 5 cho biết: “Phát huy truyền thống của Trung đoàn ba lần anh hùng, cán bộ, chiến sĩ Đoàn Ba Gia vẫn đang từng ngày ra sức luyện tập, anh em, cán bộ chiến sĩ đoàn kết, đồng lòng, đồng tâm hiệp lực, vượt mọi khó khăn gian khổ, tự lực tự cường, phấn đấu phấn đấu huấn luyện giỏi, đoàn kết tốt, kỷ luật nghiêm, quyết tâm xây dựng Trung đoàn vững mạnh toàn diện để sẵn sàng đáp ứng và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ trong tình hình mới.” 

 “Đã đi là đến, đã đánh là thắng” khẩu hiệu hành động cũng là chất thép của Trung đoàn Ba Gia đã góp phần tạo nên những chiến công vang dội, những trang sử hào hùng của quân và dân ta trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Chất thép của Trung đoàn đang tiếp tục được các thế hệ tôi luyện để giữ vững truyền thống của Trung đoàn ba lần anh hùng./.