Chuyện lạ ở Gia Lai: Hàng trăm ha cao su bị "trồng trộm" trên đất rừng

Lợi dụng lúc “tranh tối, tranh sáng” khi thực hiện chủ trương chuyển đổi đất rừng nghèo ở huyện biên giới Chư Prông, tỉnh Gia Lai sang trồng cao su (giai đoạn 2008-2010), một số doanh nghiệp đã chặt phá, lấn chiếm để trồng hàng trăm ha cao su trên đất rừng. Dù vụ việc đã được phát hiện nhiều năm nay, nhưng thủ phạm vẫn ẩn danh, tỉnh Gia Lai vẫn chưa xử lý, khắc phục.

Ông Nguyễn Anh Vũ, Trưởng ban quản lý rừng phòng hộ Ia Puch (huyện Chư Prông) cho biết, 359,8 ha rừng bị một số doanh nghiệp chặt phá, lấn chiếm thuộc 9 tiểu khu (889, từ 919 đến 924, tiểu khu 229 và 919A), lâm phần đơn vị quản lý. Trong đó, 200 ha đã có cây cao su xanh tốt, đang ở giai đoạn kinh doanh. Cụ thể, diện tích cao su tại đây đã đạt đường kính thân từ 20 đến 30 cm.

Cách đây khoảng 2 năm, trong quá trình trông coi diện tích này, cán bộ quản lý rừng phát hiện hàng chục người dân ở các địa phương khác được thuê để khai thác mủ. Theo ông Vũ, điều này giúp những đơn vị trồng cao su trái phép trên đất rừng che giấu danh tính thực sự.

 “Về tuổi đời cao su, tôi đánh giá diện tích này được trồng giai đoạn 2008-2010. Chúng tôi phát hiện một số người dân có khai thác, cạo mủ nhưng không xác định được đơn vị nào. Qua dò hỏi, họ nói rằng từ địa phương khác, được thuê qua cạo mủ”, ông Vũ nói.

Thời điểm “tranh tối, tranh sáng” trong thực hiện Chủ trương Chuyển đổi rừng nghèo sang trồng cao su tại huyện Chư Prông, Gia Lai, hơn 1200 ha rừng thuộc lâm phần của Ban quản lý rừng phòng hộ Ia Puch đã bị chặt phá, lấn chiếm để trồng cây nông nghiệp và cao su. Tuy nhiên, tới nay, mới chỉ có gần 870 ha do người dân lấn chiếm được làm rõ.

Riêng đối với 359,8 ha rừng còn lại, thì Thanh tra tỉnh Gia Lai cho rằng, chủ rừng đã biết, nhưng không báo cáo (Kết luận Thanh tra số 11/ KL-TTr tháng 9/2019). Ngược lại, trong cuộc kiểm kê rừng 2014, chủ rừng còn kê diện tích cao su trái phép này vào diện rừng trồng của đơn vị. Thanh tra tỉnh Gia Lai cũng chỉ rõ, đối tượng huỷ hoại, lấn chiếm rừng tại đây là một số doanh nghiệp.

Từ năm 2019, sau khi được bàn giao vụ việc, Cơ quan Cảnh sát Điều tra (Công an tỉnh Gia Lai) đã khởi tố vụ án, khởi tố 2 bị can Nguyễn Thị Hương và Phan Quốc Huy (là các giám đốc ban quản lý rừng Ia Puch trong các giai đoạn từ 2008 đến 2012) để điều tra tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Mặc dù diện tích cao su bị trồng trái phép này nằm ngay sát diện tích đất rừng chuyển đổi để trồng cao su mà tỉnh Gia Lai giao cho các đơn vị: Công ty Cổ phần Đầu tư Quốc Cường Gia Lai, Công ty Kinh doanh hàng xuất khẩu Quang Đức, Công ty TNHH MTV Cao su Chư Prông, Công ty TNHH MTV Cao su Trung Nguyên, nhưng tới nay, đối tượng vi phạm vẫn còn là “ẩn số”.

Ông Phạm Vũ Tú, Phó Chủ tịch UBND huyện Chư Prông cho biết: “Địa phương chúng tôi có trách nhiệm phối hợp với các ngành của tỉnh để phối hợp làm rõ, phát hiện các tổ chức, cá nhân vi phạm. Chúng tôi mong các cơ quan chức năng của tỉnh sớm giải quyết dứt điểm sự việc, để công tác quản lý nhà nước đạt hiệu quả cao nhất trong quản lý diện tích rừng còn lại và diện tích bị sai phạm”. 

Hàng nghìn ha đất rừng bị huỷ hoại, nhưng vì chậm trễ phát hiện, nên hàng trăm ha cao su đã mọc lên trái phép, là ví dụ điển hình cho những con voi chui lọt lỗ kim trong quản lý, bảo vệ rừng tại huyện Chư Prông. Công tác điều tra, xử lý vụ việc tại địa phương cũng chậm trễ đến khó hiểu, tạo tiền lệ xấu, ảnh hưởng tới hiệu quả giữ rừng của tỉnh Gia Lai../.