Đài Tiếng nói Việt Nam - Ba mươi năm đổi mới (1985 – 2015)

Đây là thời kỳ phát triển mạnh mẽ của Đài TNVN trong lịch sử 70 năm qua với dấu ấn đột phá từ việc chuyển đổi công nghệ từ phát thanh truyền thống dùng máy đánh chữ sang công nghệ phát thanh số.

Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) đã đúc rút kinh nghiệm, phát huy truyền thống tốt đẹp, lựa chọn con đường đi trong thời đại bùng nổ thông tin là: Đổi mới toàn diện và nâng cao chất lượng nội dung các chương trình trên cả bốn loại hình báo chí (phát thanh, truyền hình, báo in và báo điện tử), xây dựng mô hình Cơ quan truyền thông đa phương tiện quốc gia.

Trụ sở Đài Tiếng nói Việt Nam tại 58 phố Quán Sứ, Hà Nội

Đổi mới, nâng cao chất lượng các chương trình phát thanh, truyền hình

Trong suốt 30 năm đổi mới, Đài Tiếng nói Việt Nam đã 15 lần điều chỉnh, bổ sung, mở thêm các kênh, hệ chương trình phát thanh. Hiện nay, Đài TNVN có 4 hệ phát thanh đối nội (VOV1, VOV2, VOV3, VOV4), trong đó hệ VOV4 là Hệ phát thanh dân tộc phát 12 thứ tiếng dân tộc thiểu số, hệ phát thanh đối ngoại VOV5, báo điện tử VOV.VN, Báo Tiếng nói Việt Nam, 2 kênh truyền hình (kênh Truyền hình VOV và Kênh Truyền hình Quốc hội Việt Nam), Kênh VOV Giao thông Quốc gia, cùng với cánh tay nối dài là hệ thống 6 cơ quan thường trú trong nước và 10 cơ quan thường trú nước ngoài.

Tổng thời lượng phát sóng hơn 300 giờ/ngày, tăng hơn trước thời kỳ đổi mới hàng chục lần. Đến nay, hàng ngày, lượng thư thính giả gửi về Đài tăng gấp nhiều lần so với trước, bằng cả hình thức thư điện tử, thư giấy gửi từ trong nước và khắp các châu lục.

Đổi mới rõ nhất của Đài TNVN trong giai đoạn này là tăng cường thời lượng các chương trình phát thanh, truyền hình trực tiếp, tương tác để phù hợp với sự phát triển như vũ bão của công nghệ, truyền thông hiện đại. Tăng cường mạnh mẽ tính giao lưu, tạo diễn đàn cho đông đảo quần chúng tham gia các chương trình phát thanh, truyền hình. Đồng thời bám sát các sự kiện chính trị, tuyên truyền sâu rộng các vấn đề về phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc phòng, y tế, giáo dục… của đất nước trong thời kỳ hội nhập và phát triển.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân trong trường quay của Kênh truyền hình VOV cùng Tổng Giám đốc Nguyễn Đăng Tiến, các Phó Tổng giám đốc Vũ Hải và Vũ Minh Tuấn.

Tính chiến đấu, tính phát hiện của Đài ngày càng được tăng cường và tạo ra sự đồng thuận trong các tầng lớp nhân dân. Đài Tiếng nói Việt Nam đã tích cực tham gia vào mặt trận đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng, cửa quyền, chống tình trạng mất dân chủ và có tác dụng sâu rộng trong xã hội, góp phần không nhỏ vào cuộc chiến chống tham nhũng do Đảng ta chỉ đạo. Tính trung thực, khách quan được coi là nguyên tắc bất di bất dịch trong tuyên truyền của Đài TNVN.

Đài Tiếng nói Việt Nam thường xuyên có những loạt bài phê phán các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch phản động, uốn nắn các tư tưởng lệch lạc và chống lại các âm mưu diễn biến  hoà bình. Đặc biệt, chú trọng tuyên truyền về bảo vệ chủ quyền biên giới, biển đảo.

Công tác thông tin đối ngoại bằng 12 thứ tiếng nước ngoài cập nhật liên tục tình hình quốc tế và khu vực, đồng thời quảng bá hình ảnh đất nước Việt Nam tươi đẹp, thân thiện và tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của bạn bè thế giới.

Từ năm 1999, Đài Tiếng nói Việt Nam đã ra mắt tờ báo điện tử trên mạng Internet (VOV News) nay là Báo Điện tử VOV bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh, hiện nay là một trong những tờ báo điện tử chính thống hàng đầu của Việt Nam.

Giờ đây, Đài Tiếng nói Việt Nam có đầy đủ bốn phương thức chuyển tải thông tin (báo nói, báo hình, báo điện tử, báo in), trong đó thông tin, tuyên truyền trên sóng phát thanh là chủ đạo và được ưu tiên hàng đầu. Báo điện tử, Báo Tiếng nói Việt Nam và các kênh truyền hình làm cho các nội dung thông tin của Đài phát thanh Quốc gia ngày càng phong phú, hiệu quả, đa dạng, hấp dẫn… nhằm đáp ứng nhu cầu hưởng thụ thông tin dưới nhiều hình thức khác nhau của các độc giả, khán giả, thính giả hiện đại.

Đổi mới hệ thống kỹ thuật sản xuất chương trình và truyền dẫn phát sóng

Trước đổi mới, sóng Đài TNVN mới chỉ phủ gần 30% lãnh thổ và vùng dân cư, đến nay đã phủ 91,96% diện tích đất liền, 97,43% khu vực dân cư, một vùng rộng lớn trên Biển Đông và trên thế giới, thông qua mạng phủ sóng vệ tinh Vinasat, trạm phát sóng mặt đất với hàng trăm tần số trên các băng tần, sóng trung, sóng ngắn, cực ngắn, mạng vi ba, cáp quang và phát thanh-truyền hình trên Internet.

Sau những năm đổi mới, nhờ có chủ trương đúng đắn của Đảng ta xoá bỏ cơ chế quan liêu bao cấp đồng thời với việc bỏ thế bao vây cấm vận của Mỹ ở Việt Nam , Đài TNVN từng bước xây dựng quy hoạch dài hạn đến năm 1995 - 2000 và những năm sau. Từ năm 2000 đã có nhiều đổi mới căn bản, kỹ thuật số hoá mạng lưới bắt đầu được áp dụng, truyền dẫn tín hiệu bằng vệ tinh kỹ thuật số được truyền đi khắp cả nước, hỗ trợ đầu thu vệ tinh cho các Đài PTTH địa phương thu tín hiệu gốc của Đài TNVN để phát lại. Trang thiết bị máy tính với phần mềm chuyên dụng thay thế dần máy chữ, máy ghi âm cũ. Trung Tâm phát thanh Quốc gia 58 Quán sứ, Nhà biên tập kỹ thuật Phát thanh 41 - 43, 45 Bà Triệu được đưa vào sử dụng công nghệ phát thanh hiện đại, thiết bị đồng bộ.

Đổi mới bộ máy tổ chức, phương thức hoạt động

Suốt 30 năm đổi mới đã có 5 Nghị định của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức bộ máy của Đài TNVN qua từng thời kỳ để phù hợp với sự phát triển đi lên của đất nước. Những năm đầu của thời kỳ đổi mới nhìn chung nội dung của Nghị định chưa đủ mạnh, chức năng nhiệm vụ còn chồng chéo giữa trung ương, bộ ngành địa phương và vùng lãnh thổ, thậm chí nhiều việc còn bỏ sót, công tác quản lý còn ảnh hưởng nặng nề của thời kỳ bao cấp làm giảm hiệu quả đầu tư. Tổ chức bộ máy luôn bị thay đổi, có lúc sáp nhập về Bộ Văn hoá, Thể thao và du lịch, ít ngày lại nhập về Bộ Giao thông vận tải, bộ phận kỹ thuật truyền dẫn phát sóng sáp nhập với Tổng cục Bưu điện.

Thực tế sự nghiệp phát thanh, truyền hình được phát huy hiệu quả kể từ năm 1993, từ đó, hai Đài phát thanh và truyền hình trung ương có được mô hình khép kín từ biên tập đến truyền dẫn phát sóng, công tác quản lý Nhà nước được phân định rõ ràng tạo ra sự phát triển đúng hướng.

Khai trương Cơ quan thường trú Đài TNVN tại Cộng hòa Séc

Công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức chuyên nghiệp hơn, xác định vị trí, việc làm cho từng chức danh, từng người cụ thể, nâng cao trách nhiệm cá nhân trước công việc được giao. Đặc biệt, đổi mới phương thức làm việc sang cơ chế tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, tạo ra sự phối hợp nhịp nhàng, chặt chẽ giữa kỹ thuật viên, biên tập viên, người dẫn chương trình, đạo diễn… để đạt hiệu quả cao nhất.   

Nhìn lại chặng đường 30 năm đổi mới, cũng như trong suốt 70 năm lịch sử mà Đài Tiếng nói Việt Nam đã đi qua, các thế hệ cán bộ, nhân viên của Đài Phát thanh Quốc gia luôn giữ vững làn sóng liên tục, vang xa, tuyên truyền, phổ biến sâu rộng quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Đài TNVN đã thực sự là chiếc cầu nối giữa Đảng với dân, là diễn đàn của nhân dân, kiên quyết đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền đất nước, bảo vệ chế độ, vì cuộc sống ấm no và hạnh phúc của nhân dân, góp phần cùng tiếng nói chung của nhân loại, đấu tranh cho hoà bình, hữu nghị, hợp tác và bình đẳng giữa các dân tộc.

Ghi nhận công lao to lớn của Đài TNVN trong suốt 7 thập kỷ qua, Đảng và Nhà nước ta đã trao tặng Đài TNVN nhiều danh hiệu cao quý, đó là nguồn cổ vũ, động viên tinh thần to lớn để các thế hệ của Đài TNVN tiếp nối truyền thống vẻ vang, xứng đáng với danh hiệu Đài Anh hùng của một dân tộc Anh hùng./.