GS Phan Huy Lê - một người thầy mẫu mực, một nhân cách lớn

Hung tin Giáo sư (GS), Viện sĩ, nhà giáo nhân dân Phan Huy Lê vừa qua đời đã khiến cho nhiều người cảm thấy tiếc nuối về một người thầy mẫu mực, một nhân cách lớn. Đây cũng là sự mất mát to lớn đối với giới sử học Việt Nam và quốc tế.

Nhiều học trò của GS Phan Huy Lê là các nhà sử học, nhà giáo như: Dương Trung Quốc, Nguyễn Văn Ngọc, Nghiêm Đình Vỳ, Trần Văn Nhung... khi biết thông tin ông từ trần đã không giấu được cảm xúc mất đi một cây đại thụ trong ngành Sử học và người tâm huyết giữ gìn hồn cốt lịch sử nước nhà, truyền cảm hứng yêu thích môn Lịch sử cho thế hệ trẻ.

Giáo sư, Viện sĩ, nhà giáo nhân dân Phan Huy Lê

Luôn đau đáu làm sao để thế hệ trẻ yêu thích lịch sử

Là một học trò của GS Phan Huy Lê, PGS.TS, nhà sử học Nghiêm Đình Vỳ, nguyên Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng, hết sức bàng hoàng khi biết tin người thầy của mình vừa mới từ trần. Trong tâm trí của học trò, GS Phan Huy Lê không chỉ đóng góp rất lớn đối với việc giữ gìn, phát huy những truyền thống tốt đẹp của lịch sử nước nhà đối với thế hệ trẻ mà ông còn rất quan tâm đến việc giáo dục lịch sử, truyền thống yêu nước cũng như có nhiều giải pháp để các bạn học sinh, thanh niên yêu thích khi học môn Lịch sử.

PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ nhớ lại trong nhiều cuộc hội thảo, biên soạn về sách giáo khoa môn Lịch sử trong chương trình giáo dục phổ thông mới, GS Phan Huy Lê đều nhấn mạnh đến việc yêu cầu các nhà giáo, nhà biên soạn sách phải lồng ghép tinh thần yêu nước của dân tộc, cha ông ta qua các bài học.

Sự quan tâm của GS Phan Huy Lê đối với sự nghiệp giáo dục còn được thể hiện rất rõ khi quan tâm đến đội ngũ nhà giáo giảng dạy môn Lịch sử. Bởi ông cho rằng, để học sinh hứng thú và yêu thích học Lịch sử thì thầy cô giáo có vai trò hết sức quan trọng trong việc truyền đạt tri thức, cảm hứng cho các em.

Người thầy giáo mẫu mực, một nhân cách lớn

Trong những năm tháng cuối đời, dù sức khỏe thất thường, chuyển biến xấu, GS Phan Huy Lê vẫn cố gắng làm việc với tập thể nhà khoa học hàng đầu của Việt Nam để hoàn thành bộ Quốc sử 25 tập do ông làm tổng chủ biên. Đây không chỉ là nhiệm vụ được giao phó, mà còn là tâm nguyện cuối cùng của ông. GS Phan Huy Lê đã ra đi khi tâm nguyện hoàn thành bộ Quốc sử vẫn còn dang dở.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học và công nghệ cho Giáo sư sử học Phan Huy Lê (ảnh: Tuổi trẻ)

Trước khi từ trần, mặc dù tuổi đã cao nhưng đầu tháng 6/2018, GS Phan Huy Lê vẫn thực hiện chuyến đi công tác tới Trường Sa. Điều đó cũng cho thấy, ông có lòng yêu nước sâu sắc và muốn khẳng định chủ quyền của dân tộc  ở vùng biển đảo Trường Sa trong những cuốn sách nghiên cứu về lịch sử còn đang viết dở dang.

Tầm uyên bác trong các công trình Sử học của GS. Phan Huy Lê bắt nguồn từ trách nhiệm cao cả của một người thầy, vì theo ông dạy học là dạy kết quả nghiên cứu của chính mình.

GS Phan Huy Lê cũng là một trong những chuyên gia đầu tiên của nền giáo dục Việt Nam tham gia giảng dạy chuyên đề, hướng dẫn và phản biện nghiên cứu sinh trong nước và quốc tế, trong đó có nhiều học trò trực tiếp của ông đã bảo vệ thành công các luận án tiến sĩ, tiến sĩ khoa học về lịch sử.

GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam cho biết, gần nửa thế kỷ qua, ngoài việc giảng dạy chính ở khoa Lịch sử, ông còn dạy cho nhiều thế hệ học trò ở trường ĐH khác.

Hàng nghìn học trò qua ông đào tạo, nhiều người đã thành đạt, đang giữ những cương vị quan trọng trong các cơ quan nghiên cứu và giảng dạy ở trung ương và địa phương, ở trong nước và nước ngoài.

Theo GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, khi biết hung tin GS Phan Huy Lê từ trần, nhiều thế hệ học trò đã bày tỏ sự tiếc nuối về một người thầy tâm huyết, một nhân cách lớn, người biết “truyền lửa” nghiên cứu, tìm hiểu về lịch sử cho thế hệ trẻ.

Nhà giáo nhân dân Phan Huy Lê ra đi khi tâm nguyện hoàn thành bộ Quốc sử gồm 25 tập chưa được thực hiện xong nhưng những gì mà ông đã gìn giữ, xây dựng, vun đắp và để lại cho đến nay sẽ mãi mãi được các thế hệ học trò tiếp bước thực hiện./.