Chung tay gỡ "thẻ vàng" thuỷ sản

Toàn tỉnh Quảng Ninh hiện có 6.250 tàu cá, trong đó số tàu cá hoạt động ven bờ giảm trên 1.000 tàu, hướng tới tăng khai thác xa bờ… Đặc biệt, với những chế tài mạnh mẽ, Quảng Ninh đã từng bước kiểm soát được tình trạng khai thác “tận diệt”, việc sử dụng tràn lan những ngư cụ cấm, chất nổ, xung điện…

Phóng viên VOV có cuộc trao đổi với ông Ngô Tất Thắng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ninh về vấn đề này.

PV: Thưa ông, tỉnh Quảng Ninh có những đặc thù gì trong thực hiện chống khai thác IUU?

Ông Ngô Tất Thắng: Địa bàn Quảng Ninh thì vùng biển rất giàu có, đa dạng loại hình biển nên có rất nhiều loài đặc hữu, nhiều loài ngon và sản lượng lớn. Nhưng dù sao đây cũng là tài nguyên có giới hạn, nên việc quản lý khai thác là cần thiết.

Tác động kinh tế đối với ngành này rất quan trọng. Hiện nay những địa phương, huyện thị xã ven biển đều có nhiều thuận lợi để phát triển trong đó có công nghiệp, dịch vụ du lịch, logistics, xây dựng đô thị chất lượng cao, đều có ảnh hưởng đến ngành nghề của khai thác biển. Suốt cả vùng biển Hạ Long, Bái Tử Long vừa là không gian du lịch vừa là không gian sản xuất nuôi trồng thuỷ sản, đều cung ứng cho hệ thống tiêu dùng nội địa,  xuất khẩu qua hành lang biên giới trên biển cũng rất thuận lợi, cho nên việc khai thác tại ngư trường vịnh Bắc Bộ hiện nay cũng rất lớn.

PV: Vậy để chung tay cùng cả nước sớm gỡ “thẻ vàng” về IUU, tỉnh Quảng Ninh đang tập trung vào những giải pháp trọng tâm nào, thưa ông?

Ông Ngô Tất Thắng: Trong giải quyết IUU và cũng là chiến lược của ngành thuỷ sản thì chúng tôi đang suy nghĩ về số hoá, thực hiện chuyển đổi số, phải có phần mềm tích hợp chung cho việc quản lý đội tàu, quản lý khai thác, nhân sự của tàu, tích hợp quản lý cả bến cá. Quan điểm của lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Ninh cũng rất đồng tình là phải xã hội hoá việc tự khai báo, tự kiểm soát, sau đó nhà nước sẽ quản lý, tránh sự quá tải của hệ thống quản lý nhà nước.

Điểm nữa là thúc đẩy cải cách hành chính. Đối với tàu trên 12m, thuộc phạm vi cấp tỉnh quản lý, trước đây các chủ tàu phải về trung tâm hành chính công tỉnh để đăng ký, qua quý 4/2021 thì chúng tôi đã thực hiện tổ chức đoàn công tác để xuống từng địa phương, xuống tận xã, cấp phép khai thác, cấp an toàn thực phẩm, làm thủ tục đăng ký đăng kiểm, hỗ trợ nghiệp vụ cho phòng nông nghiệp, UBND cấp xã… Hiện tỷ lệ tàu trên 15m đã lắp đặt kiểm soát hành trình 100%, đăng ký an toàn thực phẩm, thông qua các địa chỉ cụ thể thì đều có sự quản lý. Trong lộ trình chuyển đổi số chúng tôi mong muốn sẽ số hoá quản lý đội tàu cùng các phần mềm.

Đối với hỗ trợ cho khai thác thì hiện nay Quảng Ninh đang chú trọng đầu tư hạ tầng bến cá, cảng cá, cảng tích hợp. Sở Nông nghiệp cũng đã trình UBND tỉnh Quảng Ninh bổ sung thêm 10 điểm vừa là bến vừa là cảng ở 9 địa phương ven biển từ Quảng Yên ra đến Móng Cái, giải quyết được việc này cũng giúp cho chúng ta kiểm soát sản lượng khai thác đánh bắt.

Đây là trực tiếp, còn gián tiếp thì tỉnh đang tập trung cho công tác đầu tư quy hoạch và chuyển đổi sang hệ thống nuôi trồng bền vững, làm công tác bảo tồn để hướng tới dịch vụ du lịch trên biển thông qua các khu bảo tồn, mang tính bền vững lâu dài. Việc này được thực hiện trong kế hoạch công tác hàng năm trong kế hoạch tái cơ cấu của ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025 này.

PV: Theo chỉ đạo của Chính phủ thù trong năm nay chúng ta phải gỡ được “thẻ vàng”. Về phía các chủ tàu, người dân, Quảng Ninh có những giải pháp gì để nâng cao nhận thức, góp sức vào nỗ lực chung của chính quyền?

Ông Ngô Tất Thắng: Tuổi đời của ngư dân ngày càng cao, lao động trẻ ít xuống biển, thực tiễn là nhiều tàu bỏ không đi vì không có thế hệ tiếp theo. Việc chuyển đổi số này cũng là khó khăn đối với người lớn tuổi.

Việc nâng cao nhận thức và hành động theo nhận thức là nội dung quan trọng. Cách làm của ngành nông nghiệp trong thời gian qua là sau khi rà soát đội tàu thì chúng tôi đều kết nối điện thoại và khuyến khích bà con dùng điện thoại thông minh, kết nối qua zalo để thành lập các nhóm, khuyến nghị và làm mẫu đối với các xã có nhiều tàu, đi theo đội và hợp tác xã, theo thôn xóm.

Việc chuyển tải trước mắt là ngắn hạn. Khi số hoá được thì chúng ta sẽ xây dựng các phần mềm, app trên điện thoại để quản lý. Tôi nghĩ đây là hướng rất tích cực, vừa cho việc liên thông quản lý từ cơ quan nhà nước đến con tàu, người dân cụ thể. Phần mềm này cũng để cho người dân tự khai báo sản lượng. Chúng ta xây dựng kế hoạch trong chuyển đổi số, thông qua đó tập huấn về quản lý nhóm nhỏ theo từng đội tàu, từng địa bàn. Chiến lược này thực hiện từng bước cần có thời gian, chạy demo và đánh giá. Tôi cũng kỳ vọng đây là giải pháp tích cực trong ngành thuỷ sản cả nước.

PV: Xin cảm ơn ông!./.