Lần đầu khai quật chân móng di sản thế giới thành nhà Hồ

Ông Đầu Thanh Tùng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ký quyết định phê duyệt kế hoạch khai quật khảo cổ khu vực chân móng sau hạ giải tường thành đá Di sản văn hóa Thế giới Thành nhà Hồ.

Mục đích khai quật nhằm làm rõ sự khác biệt của 2 loại kết cấu móng tường thành đã tìm thấy tại khu vực Dự án Tu sửa cấp thiết tường thành đá Di sản văn hóa thế giới Thành Nhà Hồ, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa (Dự án); Làm rõ kết cấu các loại móng và cách thức gia cố móng tường thành đá di sản thế giới Thành Nhà Hồ của người xưa, tạo cơ sở để tu sửa phần móng theo nguyên gốc; Cung cấp cơ sở khoa học, cơ sở pháp lý cho việc xây dựng phương án tu sửa cấp thiết phần móng và tường thành đá di sản thế giới Thành Nhà Hồ, phục vụ cho triển khai Dự án. Quy mô, diện tích khai quật khoảng 60 m2, gồm 6 hố tại vị trí đoạn tường thành - 15 m tường thành phía Đông Bắc, Di sản văn hóa Thế giới Thành Nhà Hồ.

Dự án Tu sửa cấp thiết tường thành đá Di sản văn hóa thế giới Thành Nhà Hồ, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 5049/QĐ-UBND ngày 25/11/2020. Sau khi Dự án được phê duyệt, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành Nhà Hồ (Chủ đầu tư) phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai thực hiện tu sửa công trình theo các trình tự và thủ tục của pháp luật hiện hành.

Sau khi hạ giải tường thành và chân móng tại vị trí sạt lở, đã xuất lộ 2 đoạn móng (có tổng chiều dài khoảng 15m) với kết cấu khác nhau: Đoạn 8,7m có đá lót chân móng và đoạn 6,3m không có đá lót chân móng. Đối chiếu với kết quả khai quật khảo cổ học năm 2018 thì có sự sai khác.

Để có cơ sở triển khai thực hiện dự án ở giai đoạn tiếp theo, cần thiết phải tiến hành khai quật khảo cổ học để làm rõ kết cấu và cách thức gia cố móng chân tường thành sau khi hạ giải, so sánh sự khác biệt với kết quả khảo cổ học trước đó. Tạo cơ sở cho đơn vị tư vấn thiết kế xây dựng phương án gia cố móng theo nguyên gốc; làm cơ sở cho đơn vị thi công tiến hành bảo tồn, gia cố phần móng đảm bảo đúng theo theo quy định. Đồng thời, việc gia cố phần móng cho phép tính toán kết cấu chịu lực gia cố phần móng ở khu vực bên dưới; tạo cơ sở cho đơn vị tư vấn thiết kế xây dựng phương án gia cố khu vực tường thành bên trên.

Thành nhà Hồ là công trình kiến trúc bằng đá cổ độc nhất vô nhị ở Việt Nam. Thành nhà Hồ, còn được gọi là Thành Tây Đô, Thành Tây Giai, Thành An Tôn, thuộc địa phận hai xã Vĩnh Tiến và Vĩnh Long (huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa), được Hồ Quý Ly cho xây dựng vào cuối thế kỷ XIV, đầu thế kỷ XV, là kinh đô của nước Đại Việt - vương triều Trần từ năm (1389-1400) và kinh đô của nước Đại Ngu - vương triều Hồ từ năm (1400-1407).

Trải qua hơn 600 năm, tòa thành kỳ vĩ này vẫn trường tồn với thời gian. Vào tháng 6/2011, tại kỳ họp lần thứ 35 của tổ chức UNESCO tổ chức tại Paris (Pháp), Thành nhà Hồ được tôn vinh là Di sản văn hóa của nhân loại.