Nguy cơ thiếu an toàn mùa mưa bão do sạt lở khai thác khoáng sản ở Thái Nguyên

Năm 2012, tại Mỏ than Phấn Mễ, xóm Khuôn 1, xã Phục Linh, huyện Đại Từ sau cơn mưa lớn hàng nghìn mét khối đất đá đã sạt xuống khu vực dân cư vùi lấp 10 ngôi nhà, làm 7 người chết, hơn 4 ha hoa màu bị vùi lấp. 

Người dân lo lắng vì nguy cơ sạt lở từ các bãi thải.

Mới đây, cũng ở khu vực bãi thải số 3, Mỏ than Phấn Mễ thuộc xóm Khuôn 1, xã Phục Linh lại xảy ra hiện tượng sụt lún và sạt, trượt đất đá. Một số chỗ bị sạt trượt khoảng 20m so với vị trí ban đầu, xuất hiện nhiều vết nứt rộng khoảng 5 cm. Đáng ngại là ngay dưới chân bãi thải còn nhiều hộ dân vẫn đang sinh sống.

Bà Nguyễn Thị H, xóm Khuôn 1, xã Phục Linh, cùng gia đình sống ngay dưới chân bãi thải không giấu sự lo lắng khi sống ngay bên bãi thải: "Chúng tôi ở đây lo nơm nớp mở mắt ra là nhìn thấy bãi thải cao, Nhiều lần vào xã kiến nghị rồi nhưng vẫn vậy. Chúng tôi chỉ muốn được hỗ trợ di dời đi chỗ khác chứ đêm hôm mưa xuống không ngủ được vì lo lắng".

Trước nguy cơ sạt lở tại khu vực bãi thải ở Mỏ than Phấn Mễ, UBND huyện Đại Từ đã yêu cầu doanh nghiệp dừng ngay việc đổ thải tại khu vực có nguy cơ sạt lở, xây dựng phương án di dời, tái định cư các hộ dân trong vùng nguy hiểm để bảo đảm an toàn, ổn định đời sống người dân. Ông Nguyễn Đình Khương, Chủ tịch UBND xã Phục Linh, huyện Đại Từ, cho biết vẫn còn 9 hộ dân, 25 nhân khẩu sinh sống ngay dưới chân bãi thải. Đến nay, Mỏ than Phấn Mễ đã hỗ trợ tạm cư cho 8 hộ dân, thống kê hiện trạng nhà cửa, cây cối của các hộ dân, khoảng 3 ha. 

"Trong mùa mưa bão các cấp chính quyền cũng đặc biệt quan tâm đến an toàn. Mới đây ngày 24/3 xảy ra trượt sạt đất thì địa phương cũng phối hợp với mở xây dựng các phương án. Xã đã xây dựng phương án tạm cư và mỏ cũng tạm ứng tiền tạm cư cho dân", ông Nguyễn Đình Khương, Chủ tịch UBND xã Phục Linh, huyện Đại Từ nói.

Bãi thải nằm sát vườn và đường dân sinh.

Gần đây, tại khu vực bãi đổ thải Mỏ than Minh Tiến của Công ty Cổ phần Yên Phước thuộc xã Na Mao, Phú Cường cũng đã phát hiện nhiều vết nứt rộng sâu xuống lòng đất. Toàn bộ lớp đất mặt diện tích khoảng 10 ha bị sạt trượt gây mất an toàn cho 10 hộ dân đang sinh sống phía dưới chân núi. Bà Trần Thị B, một người dân ở xã Phú Cường không khỏi lo lắng: "Cây trồng như keo bị xói mòn bị vùi đi. Bên này còn đỡ bên kia dân đã phải dời. Anh cứ nhìn những đống chất thải cao như thế kia nếu bị trôi thì người dân phải gánh chịu đầu tiên". 

Trước nguy cơ sạt lở các bãi thải khai thác khoáng sản trong mùa mưa bão, UBND huyện Đại Từ đã triển khai các biện pháp, ứng phó khắc phục trước mắt nhằm đảm bảo an toàn cho người dân. Tại các điểm sạt lở, chính quyền xã đã đặt các biển cảnh báo nguy hiểm, theo dõi chặt chẽ diễn biến các vết nứt, sạt trượt, tổ chức trực tại các vọng gác cảnh giới khi có mưa bão, lên phương án bố trí quỹ đất  tái định cư cho các hộ dân nằm trong khu vực nguy hiểm.

Mới đây, UBND tỉnh Thái Nguyên cũng tiến hành thanh, kiểm tra hoạt động của các mỏ than, yêu cầu Công ty Cổ phần Yên Phước, Mỏ than Phấn Mễ thực hiện khắc phục tình trạng nứt đất, sạt trượt đất do hoạt động khai thác của doanh nghiệp tại khu vực này. Ông Nguyễn Thế Giang, Phó Giám đốc Sở TN& MT tỉnh Thái Nguyên, cho biết: "Liên quan đến an toàn trong mùa mưa bão thì cũng không thể nói trước được vì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố liên quan đến khảo sát địa chất moong khai thác. Trước mắt để đảm bảo an toàn cho người dân huyện Đại Từ đã có nhiều giải pháp cụ thể để bảo vệ người dân".

Mùa mưa bão đang đến gần, việc giám sát, xử lý nghiêm vi phạm của các mỏ than trong hoạt động khai thác khoáng sản cần được các cấp chính quyền, các ngành liên quan thực hiện nghiêm túc để đảm bảo an toàn trong quá trình khai thác và người dân sinh sống trong khu vực./.