Nỗi ám ảnh trên đường mang tên “hung thần” container

Thống kê từ Cục đăng kiểm Việt Nam cho thấy, trong năm 2014, toàn quốc xảy ra 8 vụ tai nạn giao thông liên quan đến xe container nhưng chỉ riêng 5 tháng đầu năm 2015, cả nước đã xảy ra 22 vụ, tập trung ở các địa bàn Hải Phòng, TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai. Trong số đó có nhiều vụ tai nạn vô cùng thảm khốc cướp đi sinh mạng của nhiều người trong cùng một gia đình.

Điển hình là vụ tai nạn xảy ra tại TP.HCM vào rạng sáng ngày 31/5.  Xe đầu kéo kéo theo rơ mooc và container lưu thông trên quốc lộ 1 hướng từ An Sương về Suối Tiên. Khi đến gần khu chế xuất Linh Trung, quận Thủ Đức, TPp.HCM, chiếc xe này va chạm với ô tô tải nhỏ chạy cùng chiều, sau đó tiếp tục đâm mạnh vào đuôi xe ô tô 4 chỗ đang dừng đèn đỏ phía trước, đẩy chiếc xe này tiếp tục húc vào đuôi xe khách phía trước.

Vụ tai nạn thảm khốc xảy ra vào rạng sáng ngày 31/5 trên QL1A, phường Linh Trung, quận Thủ Đức

Hậu quả, chiếc xe 4 chỗ  đã biến dạng hoàn toàn và 5 người trên chiếc xe tử vong tại chỗ. Theo kết luận của cơ quan chức năng, nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn thảm khốc là do tài xế xe đầu kéo đã chạy với tốc độ cao, có nồng độ cồn trong máu, không giữ khoảng cách an toàn với các phương tiện và đưa vào lưu thông phương tiện không đảm bảo an toàn kỹ thuật.

Trên đây chỉ là một trong nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan đến xe đầu kéo, xe container thời gian gần đây. Thông thường khi xảy ra va chạm với những hung thần này, thì hầu hết người điều khiển các phương tiện khác nhỏ hơn, đặc biệt là xe máy đa phần đều tử vong hoặc bị thương rất nặng.

Những phương tiện này, không chỉ có kích thước lớn, trọng tải lớn khoảng từ 30 đến 40 tấn mà còn rất cồng kềnh, chiếm hầu hết phần diện tích mặt đường khi tham gia giao thông. Thêm vào đó, những xe container thường hay phóng nhanh, vượt ẩu và vượt đèn đỏ. Ngay trong những tuyến đường nội thành của Hải Phòng, như trên trục đường Nguyễn Văn Linh- Nguyễn Bỉnh Khiêm, những chiếc xe này thường chạy với vận tốc từ 80 đến 100 km/ giờ. Bày tỏ nỗi lo sợ khi gặp những chiếc xe trọng tải lớn trên đường.

Chị Thúy Hằng, ở Hải Phòng chia sẻ: “Nhiều khi tôi lái xe máy trên đường, gặp phải những xe trọng tải lớn như xe container, xe sơ mi rơ mooc tôi rất sợ. Những xe này thường chạy với tốc độ nhanh và thường bấm còi hơi rất to. Đối với những phương tiện nhỏ như ô tô con, xe máy, để đảm bảo an toàn cho bản thân, khi gặp những phương tiện này tốt nhất là đứng dẹp vào bên lề đường, chờ phương tiện này đi qua rồi mới tiếp tục đi”.

Đồng tình với quan điểm này, anh Trọng Hùng-một tài xế lái xe taxi cũng thừa nhận, một số xe trọng tải lớn thường hay chạy quá tốc độ và hay chèn ép các phương tiện nhỏ hơn khi cùng tham gia giao thông trên những tuyến quốc lộ.

Anh Hùng cho biết: “Mình lái xe taxi. Nếu đi vào những tuyến đường trường thì những xe trọng tải lớn như xe container, xe sơ mo rơ mooc hay chèn ép con nên cũng tiêm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra tai nạn đối với các xe con như chúng tôi. Những lái xe lái ẩu thường về đêm, khi vắng các đồng chí CSGT đứng đường thì các tài xế lái có ẩu. Nhiều lái xe container, xe bê tông cũng không được tuân thủ lắm”.

Nhiều trường hợp xe container thường hay phóng nhanh, vượt ẩu và vượt đèn đỏ

Lý giải về nguyên nhân khiến cho nhiều tài xế xe đầu kéo, xe container vi phạm các quy định về an toàn giao thông như chạy quá tốc độ, chạy lấn làn, sử dụng chất kích thích khi điều khiển phương tiện, các chuyên gia giao thông cho rằng bắt nguồn từ thực trạng thừa xe, thiếu trầm trọng tài xế có giấy phép lái xe hạng FC – giấy phép điều khiển xe trọng tải 30-40 tấn.

Nhiều doanh nghiệp vận tải chuyển đổi phương tiện từ xe tải thùng sang xe đầu kéo chở container để nâng cao sức cạnh tranh trong khi nhiều doanh nghiệp đầu tư thêm xe đầu kéo để mở rộng sản xuất kinh doanh. Số lượng xe chuyển đổi lớn dẫn đến tình trạng thừa lái xe có giấy phép hạng C nhưng thiếu hạng FC.

Chính vì vậy,nhiều doanh nghiệp vận tải sẵn sàng trả lương từ 20- 30 triệu đồng một tháng để chèo kéo lái xe FC về DN của mình hoặc doanh nghiệp không xác minh bằng lái khi tuyển dụng nên đã giao xe cho những người có bằng FC giả, khi chưa có đủ kinh nghiệm và thời gian điều khiển xe an toàn.

Nhiều lái xe có bằng cấp đầy đủ, nhưng do áp lực công việc nhiều, phải điều khiển xe liên tục trong nhiều giờ hoặc phải lái xe ban đêm, nên luôn trong trạng thái thiếu ngủ. Và chỉ một khoảnh khắc buồn ngủ, không tỉnh táo có thể dẫn đến các vụ va chạm và tai nạn giao thông đáng tiếc.

Anh Phạm Hiển - một tài xế xe container chia sẻ: “Nghề lái xe cũng như mọi nghề khác, không phải nặng nề hơn nhưng nó phải an toàn và cẩn thận hơn nhiều nghề khác.Nghề lái xe của mình là nghề thức đêm, nhất là những xe trọng tải lớn thường phải đi đêm nhiều vì ban ngày họ phải trả hàng. Nghề này theo nhiều năm nên thành quen. Chạy đêm cũng có thể có lúc mình buồn ngủ nhưng mà nó chỉ ít thôi, một vài phút.Làm nhiều khi mình phải nghĩ tới mức độ an toàn, đi làm mình cũng không nhanh không vội gì cả”.

Không phải lái xe trọng tải lớn nào cũng có suy nghĩ tích cực như anh Hiển. Nhiều lái xe vì ham lợi nhuận hoặc do yêu cầu công việc nhiều mà luôn chạy liều, sẵn sàng vi phạm các quy định về an toàn giao thông. Đành rằng khi tai nạn xảy ra trên đường, không phải lỗi tất cả thuộc về những xe trọng tải lớn, nhưng nhiều vụ tai nạn, lái xe trọng tải phải chịu oan do sự thiếu ý thức của những người tham gia giao thông khác.

Lãnh đạo công ty vận tải Thuận Yến cho biết: “Tôi nghĩ giao thông ở mình cũng do ý thức của người tham gia giao thông, cũng phải trách lái xe ô tô bây giờ học hành ít, tham gia giao thông, xe tải hạng nặng chạy quá tốc độ rồi đi đứng chủ quan, đi ẩu.Ngay bản thân mình cũng thấy nhiều khi lái xe thấy hơi coi thường khi đường vắng, gặp ngã 3 ngã 4 nhiều khi không để ý. Nhưng kể cả những người đi bộ tham gia giao thông kiến thức cũng không cao đâm ra xảy ra những tai nạn đáng tiếc. Và những nhà xe, anh em lái xe cũng bị oan ra. Nói theo đúng luật thì giao thông đường nhỏ dành cho đường to nhưng nhiều khi xe máy đi vù ra không thể đỡ được”.

Bên cạnh đó, quá trình phát triển vận tải quá nóng nên bộc lộ những lỗ hổng trong công tác đầu tư, quản lý và tổ chức khai thác kinh doanh vận tải của các doanh nghiệp vận tải. Nhiều doanh nghiệp đã khoán việc hoàn toàn cho lái xe nên dẫn đến tình trạng các tài xế cố gắng làm ngày làm đêm để đạt doanh thu cao, mà không tuân thủ đến giờ giấc sinh hoạt cũng như tình trạng sức khỏe của bản thân. Thậm chí nhiều trường hợp, tài xế phải sử dụng các chất kích thích như rượu, ma túy để có thể lái xe trong nhiều đêm liên tục.

Dư luận rất bức xúc khi liên tục xảy ra những vụ tai nạn thảm khốc có liên quan đến xe trọng tải lớn trong thời gian gần đây, cướp đi sinh mạng của nhiều người trong cùng một gia đình.

Để hạn chế các vụ tai nạn giao thông, theo ông Nguyễn Trọng Thái – Chánh văn phòng Ủy ban an toàn giao thông quốc gia, cần thực hiện nhiều giải pháp: Trước hết phải tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh vận tải đặc biệt đối với những đối tượng là lái xe khách, xe container. Tăng cường quản lý thời gian làm việc của lái xe, sức khỏe của lái xe để đảm bảo lái xe có đủ sức khỏe cũng như chấp hành đúng quy định đề ra theo Luật giao thông đường bộ. Thứ ba tăng cường kiểm tra việc sử dụng các chất kích thích như rượu bia hoặc chất ma túy để phát hiện những lái xe nghiện hoặc sử dụng chất kích thích này.

Ông Thái cũng cho biết, việc nâng cao chất lượng đào tạo và siết chặt chất lượng giấy phép lái xe cũng là giải pháp quan trọng để đảm bảo đào tạo các lái xe có đủ kiến thức về luật giao thông đường bộ và các chức năng điều khiển phương tiện tham gia giao thông trên đường.

Trong khi đó, để giải quyết phần nào tình trạng khan hiếm lái xe FC mà mới đây Tổng cục đường bộ Việt Nam đã có văn bản đề nghị Bộ GTVT cho phép các cơ sở đào tạo giấy phép lái xe được phép nâng tỷ lệ thuê xe đầu kéo để phục vụ đào tạo từ 30% lên 60% để đáp ứng nhu cầu. Đồng thời, Tổng cục đường bộ cũng yêu cầu các doanh nghiệp vận tải xe đầu kéo, xe rơ mooc và xe taxi phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình để doanh nghiệp và các cơ quan chức năng có thể kiểm soát và xử lý các trường hợp lái xe vi phạm về tốc độ và các quy định an toàn giao thông khác.

Cùng với đó, Bộ GTVT đã ban hành Thông tư số 30 nới lỏng một số điều kiện về việc học và cấp giấy phép lái xe hạng FC từ 1/9/2015. Theo đó, thông tư cho phép người có giấy phép lái xe hạng C, D, E học nâng lên hạng FC có thời gian hành nghề từ 1 năm trở lên thay vì thời gian hành nghề 3 năm trở lên. Điều kiện về số km lái xe an toàn bẫn giữ nguyên là 50 nghìn km trở lên và thời gian học nâng hạng là 272 giờ.

Hoạt động của những chiếc xe trọng tải lớn đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh vận tải hàng hóa và trong sự phát triển kinh tế của nhiều địa phương. Tuy nhiên, để những phương tiện này không còn là “hung thần” trong mắt người dân, thì bản thân các doanh nghiệp vận tải phải những biện pháp quản lý, kiểm soát chất lượng và đạo đức của đội ngũ lái xe.

Trong khi đó, các cơ quan chức năng cần có những chế tài xử phạt nghiêm túc đối với những doanh nghiệp, lái xe vi phạm các quy định của Luật giao thông. Song, điều quan trọng là mỗi tài xế lái xe container phải tự ý thức vai trò và trách nhiệm của bản thân trong việc tuân thủ các quy định về an toàn giao thông đường bộ, để đảm bảo an toàn cho những người tham gia giao thông và sự bình yên trên những tuyến đường./.