Qui chế xử lý nợ bị rủi ro tại Ngân hàng Chính sách xã hội

Theo đó, đối tượng được hưởng chế độ xử lý nợ bị rủi ro của Ngân hành Chính sách xã hội bao gồm: 1- Hộ nghèo; 2- Học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn; 3- Các đối tượng vay vốn Quỹ quốc gia về việc làm; 4- Các đối tượng chính sách đi lao động có thời hạn ở nước ngoài; 5- Các đối tượng được vay vốn để thực hiện chiến lược quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; 6- Các hộ gia đình sản xuất kinh doanh tại vùng khó khăn; 7- Các hộ đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn; 8- Các đối tượng được hưởng chính sách tín dụng về nhà ở tại các vùng theo các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; 9- Thương nhân hoạt động thương mại tại vùng khó khăn; 10- Các đối tượng khác theo các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, còn có các tổ chức, cá nhân có liên quan trong quá trình thực hiện tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác tại Ngân hàng Chính sách xã hội.

Về phạm vi áp dụng, quy chế chỉ quy định việc xử lý nợ của khách hàng vay vốn tại NHCSXH bị rủi ro do nguyên nhân khách quan. Đối với các khoản nợ bị rủi ro do nguyên nhân chủ quan của tổ chức, cá nhân thì tổ chức, cá nhân gây ra tổn thất phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Các nguyên nhân khách quan bao gồm: (i) Thiên tai, địch hoạ, hoả hoạn, dịch bệnh xảy ra làm thiệt hại trực tiếp đến vốn, tài sản của khách hàng hoặc của dự án; (ii) Nhà nước thay đổi chính sách làm ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của khách hàng (không còn nguồn cung cấp nguyên vật liệu; mặt hàng sản xuất, kinh doanh bị cấm...); (iii) Khách hàng là cá nhân vay vốn, học sinh sinh viên hoặc người đi lao động tại nước ngoài vay vốn thông qua hộ gia đình: bị mất năng lực hành vi dân sự; người vay vốn ốm đau thường xuyên, mắc bệnh tâm thần, có hoàn cảnh khó khăn đặc biệt không nơi nương tựa; chết; mất tích hoặc bị tuyên bố là chết, mất tích không còn tài sản để trả nợ hoặc không có người thừa kế hoặc người thừa kế thực sự không có khả năng trả nợ thay cho khách hàng; (iiii) Khách hàng là pháp nhân, tổ chức kinh tế đã có quyết định giải thể hoặc phá sản theo quy định của pháp luật mà không còn pháp nhân, không còn vốn, tài sản để trả nợ cho NHCSXH

Các khoản cho vay đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác tại NHCSXH bằng nguồn vốn tài trợ ủy thác đầu tư theo từng Hiệp định hoặc Hợp đồng ký kết với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước thì việc xử lý nợ bị rủi ro thực hiện theo Hiệp định hoặc Hợp đồng đã ký kết với tổ chức, cá nhân ủy thác.

Khách hàng sẽ được xem xét, xử lý nợ bị rủi ro khi có đủ 3 điều kiện: Khách hàng thuộc đối tượng được vay vốn theo quy định, đã sử dụng vốn vay đúng mục đích; Khách hàng bị thiệt hại do nguyên nhân khách quan làm mất một phần hoặc toàn bộ vốn, tài sản; Khách hàng gặp khó khăn về tài chính dẫn đến chưa có khả năng trả được nợ hoặc không trả được nợ cho Ngân hàng.

Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ xem xét xử lý nợ bị rủi ro cho khách hàng theo từng trường hợp cụ thể căn cứ vào nguyên nhân dẫn đến rủi ro, mức độ rủi ro và khả năng trả nợ của khách hàng, đảm bảo đầy đủ hồ sơ pháp lý, đúng trình tự, khách quan và công bằng giữa các đối tượng vay vốn. Đồng thời, Chủ tịch HĐQT và Tổng Giám đốc NHCSXH chịu trách nhiệm trước pháp luật và các cơ quan quản lý Nhà nước về việc thực hiện xử lý nợ bị rủi ro cho khách hàng vay tại NHCSXH.

Thay vì thực hiện 2 biện pháp xử lý nợ bị rủi ro là miễn, giảm lãi tiền vay và xóa nợ thì quy chế mới cho phép NHCSXH kể từ ngày 10/9, áp dụng 3 biện pháp gồm: Gia hạn nợ, khoanh nợ và xóa nợ.

Ngoài ra, thông tư cũng quy định cụ thể việc xác định mức độ thiệt hại về vốn và tài sản; hồ sơ pháp lý để xử lý nợ bị rủi ro; nguồn vốn để xử lý rủi ro, phạm vi xử lý nợ bị rủi ro và chế độ báo cáo.

Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 4/12/2010 và bãi bỏ Thông tư số 65/2005/TT-BTC ngày 16/8/2005 của Bộ Tài chính hướng dẫn Qui chế xử lý nợ bị rủi ro tại ngân hàng Chính sách xã hội ban hành theo Quyết định số 69/2005/QĐ-TTg ngày 4/4/2005 của Thủ tướng Chính phủ./.

PV