Sẵn sàng các điều kiện khởi công 12 gói thầu cao tốc Bắc - Nam

Theo kế hoạch, lễ khởi công 12 gói thầu/12 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam sẽ được tổ chức đồng loạt với 12 điểm cầu tại 9 tỉnh vào ngày 1/1/2023. Trong 12 điểm cầu có 3 điểm chính tại các tỉnh: Quảng Bình, Quảng Ngãi và Hậu Giang - đại diện cho 3 khu vực (Bắc Trung Bộ, duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ). Trong đó, điểm cầu trung tâm đặt tại Quảng Ngãi (dự án Quảng Ngãi - Hoài Nhơn).

Tất cả những nhà thầu có tên tuổi đảm nhận thi công giai đoạn 2

Theo Bộ GTVT, đến nay, các địa phương đã bàn giao cơ bản 70% diện tích mặt bằng. Hợp đồng thi công xây dựng đã được ký kết giữa chủ đầu tư và nhà thầu; thiết kế bản vẽ thi công của hạng mục công trình đã được phê duyệt; vốn đã được bố trí theo tiến độ xây dựng công trình. Đồng thời, có biện pháp bảo đảm an toàn, bảo vệ môi trường trong quá trình thi công xây dựng.

Đến nay, các chủ đầu tư (ban quản lý dự án) đã hoàn thành chỉ định thầu 14/25 gói thầu xây lắp, 14/25 gói thầu tư vấn giám sát theo đúng trình tự, thủ tục bảo đảm chặt chẽ, công khai, minh bạch. Các nhà thầu được lựa chọn đều là các doanh nghiệp có tiềm lực, uy tín và đáp ứng các yêu cầu năng lực, kinh nghiệm của hồ sơ yêu cầu.

Đối với 11/25 gói thầu xây lắp và tư vấn giám sát còn lại, các chủ đầu tư đang hoàn thiện các thủ tục để chỉ định thầu, đáp ứng tiến độ triển khai đồng loạt trước Tết Nguyên đán 2023.

Tại dự án cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, gói thầu đầu tiên của dự án được khởi công xây dựng là gói thầu XL01có giá trị 3.862 tỷ đồng do Tập đoàn Đèo Cả là nhà thầu đứng đầu liên danh danh thực hiện.

Dự án cao tốc Quảng Ngã i- Hoài Nhơn có chiều dài 88km, tổng mức đầu tư 20.470 tỷ đồng, được chia thành 3 gói thầu. Dự án có điểm đầu kết nối với cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi tại Km127+720 (thuộc xã Nghĩa Kỳ, huyện Tư Nghĩa) và điểm cuối giao cắt với Tỉnh lộ 629, thuộc phường Bồng Sơn, thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định.

Trong đó, gói thầu đầu tiên thuộc dự án cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn được khởi công là gói XL1 dài 30km, có giá trị 3.862 tỷ đồng, thời gian thi công 34 tháng; với quy mô công trình đường bộ cấp I.

Chia sẻ về năng lực của nhà thầu đứng đầu liên danh gói thầu XL01 của dự án, đại diện Tập đoàn Đèo Cả cho biết, hiện nay, đơn vị có đội ngũ cán bộ nhân viên trên 6.000 người, trong đó có các kỹ sư quản lý giàu năng lực, kinh nghiệm; đội ngũ công nhân lành nghề đã tham gia xây dựng nhiều công trình phức tạp đặc biệt sự góp sức của Hội đồng cố vấn là các chuyên gia hàng đầu trên nhiều lĩnh vực như tài chính, kỹ thuật, pháp luật, kiểm toán…

"Trong thời gian qua, Tập đoàn Đèo Cả đã đầu tư bổ sung nhiều máy móc, thiết bị với giá trị trên 1.000 tỷ đồng, đặc biệt là các thiết bị thi công chuyên dụng như máy khoan hầm, máy phun vẩy, máy khoan nhồi đường kính lớn, máy đào, ô tô vận chuyển,...", đại diện tập đoàn Đèo Cả cho hay.

Đáng chú ý, Tập đoàn Đèo Cả hiện đang là nhà thầu có năng lực và kinh nghiệm thi công hầm lớn nhất ở Việt Nam. Cụ thể, từ năm 2017 đến nay, đơn vị đã thi công hoàn thành các công trình hầm đường bộ lớn nhất tại Việt Nam (hầm Hải Vân dài 6.000m, hầm Đèo Cả dài 4.200m, hầm Cù Mông dài 2.600m) và hiện đang thi công các hầm đường bộ khác thuộc các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 1 như: Hầm Thung Thi dài 680m (cao tốc Mai Sơn - QL45), Trường Vinh dài 450m (cao tốc Nghi Sơn - Diễn Châu), hầm núi Vung dài 2.200m (cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo).

Không chỉ giàu kinh nghiệm thi công các hầm đường bộ, đây cũng là đơn vị thi công hàng loạt các tuyến đường cao tốc đảm bảo tiến độ và chất lượng. Hiện nay đang tiếp tục triển khai cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo (thuộc cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 1) với vai trò là nhà đầu tư, tổng thầu thi công.

Là đơn vị được Bộ GTVT lựa chọn là nhà thầu tham gia thi công xây lắp 3 gói thầu tại các dự án đoạn: Bùng-Vạn Ninh, Hoài Nhơn-Quy Nhơn và Cần Thơ-Hậu Giang, Đại tá Nguyễn Hữu Ngọc- Tổng giám đốc Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn cho biết, với năng lực, uy tín khẳng định tại nhiều dự án, đây là vinh dự, cũng là trách nhiệm của một doanh nghiệp quân đội với các dự án giao thông trọng điểm quốc gia.

Sau khi ký kết hợp đồng với chủ đầu tư, Binh đoàn đã tổ chức huy động ngay lực lượng để bắt tay vào triển khai thi công ngay sau lễ khởi công.

“Các gói thầu cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2 quy mô lớn hơn trước nhưng thời gian thi công thì gấp rút hơn. Điều đó đòi hỏi các nhà thầu phải tập trung nguồn lực một cách cao độ khi vào việc. “Bộ đội Trường Sơn” với truyền thống “ra trận” là bài bản và kỉ luật nên chúng tôi sẽ quyết tâm đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình”, ông Ngọc nói.

Một số rủi ro và kiến nghị khi làm cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2

Cần phải nói thêm, một số doanh nghiệp lớn và có nhiều kinh nghiệm triển khai xây dựng các công trình giao thông trọng điểm ở Việt Nam đã nhận diện về những rủi ro khi thi công cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2.

Liên quan đến khó khăn trong nguồn vật liệu nhất là cát, đất đắp tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, Đại tá Nguyễn Hữu Ngọc cho rằng, để bảo đảm tiến độ dự án, yếu tố vật liệu rất quan trọng.

Theo tính toán, dự án Cần Thơ-Hậu Giang cần trữ lượng cát khoảng 18,5 triệu m3. Trong hơn 1 tháng qua, nhà thầu, chủ đầu tư và Bộ GTVT đã làm việc với các tỉnh trong khu vực để xác định trữ lượng cát của địa phương.

Qua đó cho thấy các địa phương đáp ứng được trữ lượng vật liệu nhưng lượng cấp phép cho các mỏ còn thấp. Các địa phương như tỉnh An Giang đã khẳng định sẽ mở rộng cấp phép cho các mỏ để đáp ứng yêu cầu của dự án.

Binh đoàn 12 tích cực thực hiện công tác dân vận, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với các địa phương. Đơn vị cam kết tăng cường phối hợp với địa phương, ban quản lý dự án, Bộ GTVT để sớm có quyết định cấp phép mở rộng mỏ, đủ điều kiện thi công dự án ngay. Trước mắt, nguồn vật liệu sẽ lấy ở các mỏ của doanh nghiệp địa phương đang khai thác, sau đó binh đoàn sẽ chủ động khai thác các mỏ.

Trong khi đó, Tập đoàn Đèo Cả chỉ ra một số rủi ro, vướng mắc cần điều chỉnh. Đầu tiên là các điều khoản tạm ứng, nghiệm thu, thanh toán…trong hợp đồng giữa Ban QLDA và nhà thầu chưa phù hợp, thiếu sự nhất quán giữa các Ban QLDA cần điều chỉnh để tránh ảnh hưởng đến tiến độ.

Bên cạnh đó, giá các loại vật tư, vật liệu, nhiên liệu luôn biến động theo chiều hướng tăng trong khi các địa phương công bố giá vật tư, vật liệu, chỉ số giá không kịp thời, chưa phù hợp với thực tế gây khó khăn cho công tác điều chỉnh giá cũng như công tác thanh quyết toán.

Một yếu tố rủi ro khác là quá trình khảo sát, thiết kế, thẩm tra, thẩm định, xác định giá dự toán và lập hồ sơ yêu cầu dễ sai xót khi dự án được thực hiện trong thời gian ngắn, tính chất công trình theo tuyến đi qua nhiều khu vực có địa hình phức tạp. Việc giảm giá 5% khi chỉ định thầu sẽ là thách thức rất lớn đối với các bên tham gia thực hiện dự án trong bối cảnh hiện nay.

Trên cơ sở đó, Tập đoàn Đèo Cả đề xuất Bộ GTVT chỉ đạo các Ban QLDA tách bạch vai trò của chủ đầu tư với vai trò quản lý dự án, nhất quán các tiêu chí tạm ứng, thanh toán và quy trình nghiệm thu đồng thời xem xét lại năng lực và kinh nghiệm thực tế của cá nhân, tập thể từ các Ban QLDA đã triển khai dự án cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 1 nhằm phân công phù hợp với khả năng tương tác với nhà thầu.

Tiếp đó là cơ quan chức năng cần kiểm soát giá và nguồn vật liệu. Thông qua việc quản lý dòng tiền tạm ứng từ tài khoản chuyên dụng để kiểm soát chi tiêu của các nhà thầu trong liên danh sử dụng đúng mục đích, trong đó ưu tiên giải ngân trước cho các nhà cung ứng nhằm bình ổn giá vật tư, vật liệu.

“Chúng tôi kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ TN&MT và Bộ GTVT có văn bản hướng dẫn các địa phương sử dụng nguồn vốn của dự án thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng cho các mỏ vật liệu mới, đường mới tiếp cận các mỏ vật liệu, bãi đổ thải, thời gian hoàn thành trước 30/1/2023. Rà soát, chỉnh sửa, bổ sung ban hành hệ thống tiêu chuẩn, định mức kinh tế kỹ thuật, hướng dẫn áp dụng mô hình BIM trong hoạt động xây dựng và quản lý vận hành công trình theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ cho Dự án cao tốc, đồng thời sớm có ý kiến về các định mức thi công chưa phù hợp mà Bộ GTVT đề nghị”, đại diện nhà đầu tư kiến nghị.

Ngoài ra, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND các tỉnh khẩn trương giao mỏ vật liệu mới cho các nhà thầu đã được Bộ GTVT lựa chọn và hoàn thành trước ngày 30/01/2023 để nhà thầu triển khai đảm bảo tiến độ cam kết và thi công xuyên Tết như tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Các tỉnh chỉ đạo công bố các chỉ số giá, đơn giá vật tư, vật liệu hàng tháng phù hợp với thực tế để đảm bảo công tác thanh, quyết toán công trình.

Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy, để có nguồn cát phục vụ các dự án, Chính phủ đã cho phép tăng công suất khai thác ở các mỏ, cấp phép mỏ mới. Thủ tướng cũng chỉ đạo, đây là dự án trọng điểm quốc gia, các địa phương phải có trách nhiệm chung, chia sẻ nguồn cát với các địa phương khác. Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa làm việc với các địa phương có mỏ cát để tháo gỡ khó khăn, sớm cấp phép khai thác./.