Nhức nhối nạn khai thác khoáng sản trái phép ở núi Hòn Chà, Bình Định

Từ Quốc lộ 1A, đoạn qua phường Trần Quang Diệu, thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định nhìn lên phía đông núi Hòn Chà có thể nhìn thấy nhiều mảng sườn núi bị xới tung, loang lổ do khai thác đá trái phép. Địa điểm khai thác đá trái phép cách Khu công nghiệp Phú Tài khoảng 200m. Tại hiện trường, nhiều nhóm người dùng máy khoan hơi khoan sâu vào những tảng đá lớn, tiếng máy khoan rền vang. Từ chân núi Hòn Chà, men theo con đường mòn ở sườn đông lên đỉnh núi có ít nhất 5 vị trí đang bị khai thác đá trái phép...

Ông Nguyễn Văn Cảnh, trú khu vực 6, phường Trần Quang Diệu, thành phố Quy Nhơn cho biết, tình trạng khai thác đá trái phép ở sườn đông núi Hòn Chà diễn ra nhiều năm nay.

“Người ở đâu tới khai thác đá người dân chúng tôi cũng không biết nữa, họ đưa máy múc, máy đào vào khai thác. Người dân sợ mùa mưa sẽ gây sạt lở, bởi vì khai thác quá thì mùa mưa nước sạt xuống lở đá, đè nhà người ta chết rồi sao, khai thác nhiều quá đâu có được, múc quá trời quá đất mà”- ông Cảnh nói.

Ông Trần Sơn Bình, Phó Chủ tịch UBND phường Trần Quang Diệu, thành phố Quy Nhơn thừa nhận, hiện vẫn còn nhiều người ngang nhiên đưa máy móc vào sườn đông núi Hòn Chà khai thác đá trái phép. Thời gian qua, UBND phường Trần Quang Diệu phối hợp với lực lượng chức năng thành phố Quy Nhơn tiến hành kiểm tra, xử lý nhiều vụ khai thác đá trái phép ở núi Hòn Chà. Tuy nhiên, không thể bắt quả tang người trực tiếp khai thác đá. Theo ông Trần Sơn Bình, khu vực bị khai thác đá trái phép địa hình dốc, khi lực lượng chức năng tiếp cận hiện trường thì những người khai thác đá trái phép đã bỏ lại phương tiện và rời khỏi hiện trường.

 “Đứng dưới này mình vẫn thấy được các phương tiện khai thác, nhưng lực lượng lên gần tới nơi là các đối tượng ở trên cao quan sát nó bỏ đi hết không phát hiện được quả tang. Muốn đưa các phương tiện khai thác phép đá về cũng không phải đơn giản, không có phương tiện để chúng ta chở nó về. Chỉ có những tang vật nhỏ anh em khiêng về được thì mới khiêng về thôi. Phường đã có nhiều kiến nghị, nếu chúng ta lên mà có cơ chế phá hủy được thì thuận lợi hơn. Hiện nay, những vấn đề đó hình như chưa có giải pháp để thực hiện triệt để"- ông Bình nói.

Trong các đợt mưa lũ vừa qua, đất đá từ trên núi Hòn Chà theo nước chảy tràn vào nhà dân tại một số khu dân cư ở khu vực 6, phường Trần Quang Diệu, ảnh hưởng đến kết cấu hạ tầng, đường sá, đời sống nhân dân trong khu vực. Lượng đất, đá trên núi Hòn Chà chảy tràn qua các hệ thống cống thoát nước làm tắc nghẽn dòng chảy, gây ngập úng cục bộ tại ngã tư đường Trần Quốc Hoàn và Quốc lộ 1 A đoạn qua phường Trần Quang Diệu làm ô nhiễm môi trường.

Ông Dương Hiệp Hòa, Phó Chủ tịch UBND thành phố Quy Nhơn cho biết, ngoài tăng cường công tác tuần tra kiểm soát, thành phố Quy Nhơn còn sử dụng hình ảnh từ camera để phát hiện, ngăn chặn nạn khai thác đá trái phép tại núi Hòn Chà. Camera có thể ghi nhận hình ảnh trực tiếp phía đông núi Hòn Chà và truyền về Phòng điều hành đô thị thông minh thành phố Quy Nhơn. Khi có tin báo về khai thác đá trái phép khu vực phía đông núi Hòn Chà, lực lượng chức năng sẽ mở hình ảnh từ camera để xác minh và tiếp cận hiện trường xử lý ngay. Cũng theo ông Dương Hiệp Hòa, về lâu dài UBND thành phố Quy Nhơn sẽ đề xuất UBND tỉnh Bình Định cho chủ trương giao rừng ở núi Hòn Chà để người dân quản lý nhằm ngăn chặn khai thác đá trái phép.

 “Dùng nhiều biện pháp, kể cả đào tạo con người sử dụng luôn thiết bị của những người khai thác trái phép. Gần đây nhất giao cho Công ty Môi trường và trật tự đô thị thành phố đào tạo cán bộ sử dụng và tháo lắp được xe máy. Trong trường hợp nếu đưa xuống không được thì tháo thu hồi từng bộ phận”- ông Hoà cho biết.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định, từ năm 2016, UBND tỉnh Bình Định đã chỉ đạo không được cấp phép khai thác đá ở phía đông núi Hòn Chà, kể cả việc mở rộng mặt bằng kết hợp tận thu đá đối với một số doanh nghiệp tại Khu công nghiệp Phú Tài. Hiện ở khu vực phía đông của núi Hòn Chà (thuộc thành phố Quy Nhơn) không có đơn vị, cá nhân nào được cấp phép khai thác khoáng sản. Ông Trần Đình Chương, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định cho biết, Sở sẽ cùng với các cơ quan liên quan tăng cường kiểm soát, ngăn chặn việc khai thác khoáng sản trái phép ở phía đông núi Hòn Chà.

“Chúng tôi cũng đi khảo sát đối với một số điểm thường xuyên xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép và đề xuất xây dựng tường rào ngăn cách giữa Khu công nghiệp Phú Tài ở phía đông núi Hòn Chà. Hiện nay bắt đầu xây dựng hàng rào, đoạn từ Công ty TNHH Tân Phước đến Công ty TNHH Xuân Nguyên. Đề nghị UBND thành phố Quy Nhơn chỉ đạo phường Trần Quang Diệu, phường Bùi Thị Xuân tăng cường công tác kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp khai thác đá trái phép tại khu vực sườn phía đông núi hòn chà, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác- ông Chương nói./.