Tiêm mũi vaccine COVID-19 nhắc lại là cần thiết, cần sự đồng thuận của người dân

52,8% số tử vong tại Việt Nam liên quan đến Covid-19 chưa tiêm vaccine

Chiều 27/6, Bộ Y tế đã có buổi cung cấp thông tin y tế năm 2022 cho báo chí. Bộ cũng đó nhấn mạnh đến nguy cơ bùng phát dịch trước sự lưu hành của biến thể phụ BA.5 và tình hình tiêm vaccine tại Việt Nam. 

Tại buổi họp, TS. Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, trong số 32.212 trường hợp tử vong do Covid-19 tại Việt Nam, có tới 52,8% số tử vong là chưa tiêm vaccine phòng Covid-19; 29,8% đã tiêm 1 mũi hoặc 2 mũi vaccine và chỉ có 7,3% đã tiêm 3 mũi.

Theo TS Vương Anh Dương, các số liệu trên một lần nữa khẳng định tính cần thiết phải thực hiện tiêm mũi nhắc lại lần 1 (mũi 3) cho những người đã hoàn thành 2 mũi tiêm cơ bản.

TS Dương cũng cho rằng hiện các nghiên cứu trên thế giới và trong đó có nghiên cứu của Việt Nam cũng chỉ ra kháng thể kháng SARS-CoV-2 sau tiêm mũi 3 sẽ suy giảm đáng kể khoảng 15 tuần sau khi tiêm, đặc biệt là kháng thể kháng biến chủng Omicron.

Theo báo cáo của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, tại Việt Nam, chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng Covid-19 được triển khai rộng khắp hơn 1 năm qua với gần 230 triệu mũi tiêm đã được tiêm chủng. Công tác bảo đảm an toàn tiêm chủng luôn được ưu tiên tại tất cả các cơ sở y tế, góp phần hiệu quả trong công tác phòng, chống dịch, giúp giảm rõ rệt ca mắc bệnh, nhập viện, nặng và tử vong. 

PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, thời gian qua, ngành y tế các cấp đang nỗ lực, cố gắng hoàn thành mục tiêu triển khai tiêm nhắc lần 1 (mũi 3) đồng thời với triển khai tiêm nhắc lần 2 (mũi 4) từ tháng 5/2022 theo chỉ đạo của Chính phủ.

Về tiêm vaccine cho trẻ từ 12 đến 17 tuổi, hiện nay các địa phương đang xây dựng kế hoạch và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để sớm triển khai tiêm chủng mũi 3 (mũi nhắc lại) vaccine Covid-19 cho đối tượng này. Một số địa phương đã bắt đầu triển khai kế hoạch tiêm trong tuần vừa qua, toàn quốc có hơn 160.000 trẻ trong độ tuổi này được tiêm mũi 3 an toàn.

Tính đến ngày 23/6/2022, cả nước có hơn 5,4 triệu trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi (48,1%) được tiêm ít nhất 1 liều vaccine phòng Covid-19 và hơn 1,4 triệu trẻ đã hoàn thành 2 mũi tiêm an toàn. Đến nay, số người đã tiêm nhắc lần 2 (mũi 4) trên toàn quốc là hơn 2,8 triệu người.

Nhiều người chưa hiểu ý nghĩa mũi tiêm nhắc lại

PGS.TS Dương Thị Hồng cho rằng, cùng với việc kiểm soát tốt dịch bệnh, cuộc sống người dân trở lại bình thường, hiện nay đã xuất hiện tâm lý người dân chủ quan, từ chối không đi tiêm vaccine phòng COVID-19 tại nhiều địa phương.

Theo bà Hồng, hiện nay có tình trạng nhiều người dân đã mắc COVID-19 không đồng ý tiêm các mũi vaccine tiếp theo do nghĩ đã có miễn dịch bảo vệ, cho rằng liều bổ sung, liều nhắc lại là không cần thiết. Nhiều người đã tiêm mũi bổ sung vaccine phòng COVID-19, cũng không muốn tiêm mũi nhắc tiếp theo (theo hướng dẫn của Bộ Y tế, liều tiêm bổ sung thuộc liều tiêm cơ bản và không phải là liều tiêm nhắc).

"Ở một số nơi, một số điểm tiêm chủng, lọ vaccine đã mở ra rồi nhưng người dân không đến tiêm hoặc khi cán bộ đến đưa giấy mời đi tiêm thì người dân đã từ chối không muốn tiêm. Nhiều người vẫn chưa xác định được tầm quan trọng của tiêm vaccine phòng bệnh, chưa hình dung được đầy đủ thông tin về việc miễn dịch sau mắc COVID-19 là không bền vững và vẫn cần phải tiêm nhắc lại. Đây là điều thách thức rất lớn trong việc bao phủ các mũi tiêm để hướng tới cộng động có miễn dịch cao nhất”- PGS.TS Dương Thị Hồng cho biết.

Theo PGS.TS Dương Thị Hồng, đối với biến chủng Omicron, hiệu quả bảo vệ của vaccine giảm rất nhanh do nồng độ kháng thể cần thiết để trung hòa virus  ở mức cao hơn so với các biến chủng virus SARS-COV-2 trước đây. Do vậy những người đã tiêm mũi cơ bản nếu không tiêm mũi nhắc vẫn có nguy cơ mắc bệnh.

"Vũ khí" chiến lược trong phòng chống COVID-19

Bộ Y tế nhấn mạnh, với tình hình dịch Covid-19 hiện nay ở Việt Nam và việc triển khai tiêm mũi 3 mới đạt tỷ lệ trên 65% ở người từ 18 tuổi trở lên, đây là thời điểm phù hợp và cần thiết để tiêm nhắc mũi thứ 4. Việc tiêm mũi nhắc lại là cần thiết nhằm bảo vệ người đi tiêm không bị mắc bệnh; đặc biệt là tránh nguy cơ bị bệnh nặng và tử vong do COVID-19 trong điều kiện xuất hiện các biến chủng mới. 

Việc tiêm mũi nhắc vaccine COVID-19 sẽ làm gia tăng nồng độ kháng thể bảo vệ, qua đó giúp cho cơ thể được bảo vệ trước nguy cơ mắc COVID-19, giảm tỷ lệ nhập viện, giảm số ca tiến triển bệnh nặng và ca tử vong do COVID-19.

“Theo kết quả của một số nghiên cứu gần đây, những người đã tiêm vaccine liều cơ bản và bị mắc COVID-19, miễn dịch bắt đầu giảm ở tuần 10-19 sau tiêm. Nếu những người này được tiêm nhắc vaccine phòng COVID-19 thì sẽ khôi phục khả năng miễn dịch, duy trì hiệu lực bảo vệ trước nguy cơ nhiễm virus SARS-COV-2"- bà Hồng cho biết.

Kết quả nghiên cứu tại Pháp cho thấy nếu được tiêm liều nhắc, những người này được bảo vệ khỏi tái nhiễm virus lên đến 81%. Kết quả nghiên cứu tại Hoa Kỳ cho thấy, những người từng mắc COVID-19 nếu chỉ tiêm 2 liều thì hiệu quả phòng nhập viện do tái nhiễm là 34,6%, nhưng nếu được tiêm liều nhắc thì hiệu quả này lên đến 67,6%.

Theo GS.TS Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, virus SARS-CoV-2 luôn biến hóa khôn lường và hiệu quả vaccine giảm dần theo thời gian. 

Chuyên gia này nhấn mạnh, hiện nay chưa biết được kháng thể nào có thể bảo vệ được trước COVID-19 vì việc đánh giá miễn dịch tế bào không đơn giản. Nhưng những so sánh cho thấy, người đã tiêm vaccine, đã mắc thì kháng thể tăng rất cao, kháng thể bảo vệ lâu hơn với người chưa tiêm. 

"Khi chưa khống chế hoàn toàn được dịch COVID-19 và vẫn còn nguy cơ xuất hiện các biến chủng mới của virus SARS-COV2, liều tiêm nhắc lại thực sự cần thiết giúp duy trì khả năng bảo vệ trước nguy cơ mắc bệnh, chuyển bệnh nặng và tử vong do Covid-19"- GS.TS Phan Trọng Lân cho biết.

Tại cuộc họp, Đại diện Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cũng khẳng định, hiện nay các Viện sẽ sử dụng hiệu quả số vaccine còn đang dự trữ ở kho quốc gia, kho tại các khu vực. Nhưng quan trọng nhất là người dân phải đồng thuận đi tiêm nhắc lại, cho con em tiêm chủng để không tồn vaccine dẫn đến việc phải hủy vaccine./.