Vì sao khách đi xe buýt ở TP HCM giảm?

Theo dự báo của Sở Giao thông Vận tải TP HCM, năm 2015, lượng khách đi lại bằng xe buýt của thành phố ước khoảng 324 triệu lượt, chỉ đạt 87% kế hoạch năm và giảm 11,7% so với năm 2014. Vì đâu mà lượng khách chọn xe buýt làm phương tiện di chuyển lại giảm như vậy?

Có mặt trên chuyến xe buýt số 150 chạy tuyến Bến xe Chợ Lớn – Bến xe Tân Vạn (Đồng Nai) từ Đồng Nai về TP HCM vào cuối buổi sáng, chúng tôi không khỏi lo lắng khi xe chạy rất nhanh, nhiều lần thắng gấp, đón khách dọc đường mà không vào đúng trạm…

Tới trạm dừng gần Trường Đại học Kỹ thuật công nghệ trên đường Điện Biên Phủ, xe dừng bên ngoài do sát trạm có một xe buýt khác cũng đang đón khách. Rất đông sinh viên và người dân chen lên xe, đứng gần như kín sàn xe, tài xế mới chạy tiếp. Xe liên tục phanh gấp, nhiều hành khách không giữ được thăng bằng, ngã dúi vào người xung quanh...

Xe buýt cần nâng cao chất lượng phục vụ

Võ Thị Diễm Kiều, sinh viên Trường Trung cấp Bến Thành, thường xuyên đi xe buýt bày tỏ: “Em thấy đi xe rất là đông, nhồi nhét quá, xe nhiều khi phanh gấp quá. Người bán vé thì có người dễ tính, có người khó chịu. Nhiều khi chưa kịp lên xe đã chạy. Có khi chưa xuống thì xe chạy gấp làm em bị ngã”.

Nhiều sinh viên cũng phản ánh, các xe buýt, nhất là các xe chạy ca cuối ngày thường chạy rất nhanh và thỉnh thoảng bỏ trạm khi thấy chỉ có vài người ra dấu lên xe. Hành khách là sinh viên còn thường phải đối mặt với ánh mắt không mấy thiện cảm của tiếp viên và lái xe vì họ là đối tượng ưu đãi, chỉ mất 2000 đồng cho 1 lượt đi...

“Cách phục vụ là chủ yếu, ngay cả cách lái xe cũng vậy. Đường đông tắc thì mình cũng cố gắng chạy bình thường đi. Tại sao mà phục vụ khách nước ngoài ráng gò cho êm mà phục vụ khách Việt thì lắc, lạng, không êm thì có phải là phục vụ không tốt không? Thứ hai nữa xe buýt cũng là xe mà tại sao không được sạch? Nói chung phải làm sao người ta lên xe làm sao thấy mát, thoải mái thì xe sẽ có khách. Khách vui vẻ thì mình cũng không thấy áp lực”- anh Nguyễn Ngọc Danh nói.

Thống kê của Sở Giao thông Vận tải TP HCM cho biết, tổng khối lượng vận tải hành khách công cộng năm 2015 ước đạt 565 triệu lượt người, bằng 94% kế hoạch năm và giảm 5% so với cùng kỳ. 

Giải thích nguyên nhân lượng hành khách đi xe buýt giảm, Sở này đưa ra hàng loạt lý do như: việc phân luồng giao thông, cơ sở hạ tầng chưa hoàn thiện, chưa có làn đường riêng cho xe buýt khi chủ yếu lại là xe lớn, việc triển khai bến bãi chậm, việc ứng dụng khoa học công nghệ chưa được chú trọng, đặc biệt là trình độ, kĩ năng phục vụ của đội ngũ lái xe, nhân viên chưa làm hài lòng khách hàng...

Để khắc phục tình trạng lượng khách đi xe buýt sụt giảm, Sở Giao thông Vận tải thành phố đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như: quy hoạch lại mạng lưới xe buýt, bãi trung chuyển, giảm trùng lắp chuyến, thay thế 1.680 xe buýt cũ và đặc biệt là nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông và thái độ phục vụ của tài xế, tiếp viên; đồng thời kiểm tra xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Ngoài ra, Sở cũng đang thí điểm đưa thanh niên xung phong phục vụ trên xe buýt để nâng cao chất lượng phục vụ người dân.

Ông Lê Hoàng Minh, Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP HCM nói: Yếu tố quan trọng nhất là giải quyết được thời gian cho xe chạy. Bên cạnh đó là tập trung đẩy mạnh đưa đón học sinh thật tốt để phụ huynh không đưa đón nữa. Mặt khác phải cưỡng chế, tạo luồng tuyến cho xe buýt đi, thực tế cực kỳ khó nhưng chúng tôi cương quyết làm từng điểm, từng điểm để xem như thế nào. Tiếp theo là nâng chất lượng, đổi xe và đầu tư thẻ thông minh.

Tiến sĩ Huỳnh Thế Du, giảng viên Chương trình giảng dạy Fulbright thuộc Đại học Kinh tế TP HCM cho rằng, để có môi trường thuận lợi cho xe buýt hoạt động, đảm bảo yếu tố di chuyển của người dân thì cần giải bài toán hạn chế xe cá nhân. Ở đây, đối tượng nhắm đến là xe ô tô bởi người dân đang có xu hướng chuyển từ xe máy sang xe ô tô.

Tiến sĩ Huỳnh Thế Du đề xuất nên kết hợp giữa vận tải hành khách công cộng với xe gắn máy. Xe máy là một phần tất yếu của nền kinh tế - xã hội TP HCM. Tiếp theo tập trung vào thủ phạm chính làm cho giao thông xấu đi chính là xe ô tô chứ không phải là xe gắn máy, đó là tình trạng chuyển từ xe gắn máy sang xe ô tô nên thành phố cần lưu ý hạn chế xe ô tô.

Trong khi hạ tầng giao thông chưa đáp ứng nhu cầu, phương tiện giao thông cá nhân còn phổ biến thì việc phát triển hệ thống vận tải công cộng góp phần quan trọng trong việc kéo giảm ùn tắc và tai nạn giao thông ở Thành phố Hồ Chí Minh. Việc làm sao để người dân sử dụng phương tiện vận tải công cộng ngày càng nhiều là trách nhiệm của ngành giao thông vận tải thành phố hiện nay./.