Vĩnh Trà: Một tấm lòng thành, nhiều tư liệu quý với Đài TNVN

VOV.VN - Cuốn Bác Hồ với Đài Tiếng nói Việt Nam của nhà báo Vĩnh Trà chứa nhiều thông tin độc đáo, là tấm lòng thành kính của cán bộ Đài kính dâng Bác Hồ.

Cun sách Bác Hvi Đài Tiếng nói Vit Nam ca Vĩnh Trà (NXB Chính trquc gia, 2015) cha nhiu thông tin đc đáo và gi m, là tm lòng thành kính ca cán bĐài kính dâng Bác H, ngưi sáng lp Đài Phát thanh quc gia, nhân knim 70 năm ngày Đài phát sóng ln đu: 7/9/1945 – 7/9/2015.

Một cuốn sách quý

c, ghi chép và hin vt ca nhiu ngưi, đc bit các vđt nn móng cho Đài nhng ngày Cách mng Tháng Tám va thành công, đt nưc đi mt vô vàn gian nguy, ri tiếp đó kháng chiến chng Pháp, chng M. Rt hiếm tchc, cơ quan đưc Bác Hlúc sinh thi đến thăm, làm vic và chbo đến 6 ln như Đài TNVN. Đài đã truyn đi ging nói Chtch HChí Minh đc Tuyên ngôn Đc lp ti Qung trưng Ba Đình chiu 2/9/1945 đến vi đng bào cc và thế gii vào 11 gi30 ngày 7/9/1945 qua làn sóng phát thanh.

Nhà báo Vĩnh Trà, tác giả cuốn sách "Bác Hồ vi Đài Tiếng nói Vit Nam"

Sáu ln Bác Hđến Đài TNVN trùng hp vi sáu skin lch s trng đi. Ln đu Bác đến Phòng bá âm ca Đài đt ti s4 phPhm Ngũ Lão, Hà Ni nói trc tiếp trưc máy, gii thích vi nhân dân vvic ký Hip đnh tm thi (còn gi Tm ưc) ngày 6/3/1946.

Ngày nay, hu như mi ngưi đu biết, vic ký vi Pháp bn Tm ưc là bưc đi tuyt vi, lùi đtiến, hòa hoãn nhm tranh ththi gian, tránh sđvdn đến hu qukhôn lưng, trong bi cnh trên min Bc nưc ta đang có mt 18 vn quân Tưng Gii Thch đưc sự ủy nhim ca các nưc Đng Minh vào gii giáp quân đi Nht đu hàng vô điu kin; 30.000 binh sĩ Nht đưc vũ trang hin đi tiếng là tù binh nhưng vn đn trú tp trung ti mt snơi trong khi vic tưc vũ khí din ra hết sc lm.

Vn theo unhim ca Đng Minh, tháng 3/1946, đo quân vin chinh Pháp do tưng Lederc làm Tng tư lnh chun bđblên min Bc thay quân Tưng rút vc, thc cht là nhm giúp Pháp áp đt li ách đô hca hlên các nưc Đông Dương. Đu tháng 3/1946, các chiến hm Pháp đã rp rình ngoài khơi cng Hi Phòng.

Có mt điu rt ít ngưi tưng: phi tranh thlúc triu cưng thì các chiến hm vi mm nưc sâu mi có thcp b, cuc đbca quân Pháp nht thiết phi tiến hành ni trong ba ngày, t5 đến 7/3 năm y bng bt cgiá nào, cho dù hai bên Vit Nam và Pháp đt đưc tha thun hay không.

Hãy tưng tưng điu gì sxy ra khi ba đo quân nưc ngoài vn chng ưa gì nhau cùng có mt trên đt nưc ta mà không có stha thun ca Chính phVit Nam, trong khi nhân dân ta tBc chí Nam đang sùng sc căm thù, dt khoát không chu làm nô l mt ln na.

Giáo sư Pháp Paul Mus, cu thành viên Trưng Vin đông Bác C, Hà Ni, bsung quân làm trlý cho đô đc D’Argenlieu, Thưng sPháp ti Đông Dương, vsau phân tích ti công trình khoa hc ni tiếng ca ông, Vietnam, sociologie d’une guerre (Ed. Le Seuil, 1952): Trong trưng hp hai bên Vit Nam và Pháp không tha thun đúng hn, tưng Pháp Leclerc và tưng Tàu Lư Hán ský vi nhau mt hip đnh ti chng ý cho quân Pháp tbin đblên Hi Phòng và tLào theo đưng 9 vĐông Hà và Huế). “Hai gng kìm Pháp và Tàu cùng xiết li, Vit Minh sbp nát hoàn toàn” - ông viết.

Đtránh các phn txu tuyên truyn phá hoi, cuc đàm phán gia Chtch HChí Minh và phía Pháp do Jean Sainteny làm đi din tiến hành kín đáo, khn trương và đy khó khăn. Ngày 5/3/1945, Hi nghTrung ương Đng ta mrng hp ti làng Canh, Hà Đông, quyết đnh chtrương tm thi hòa hoãn vi Pháp. Bn Tm ưc đưc ký chính thc vào lúc 16 gi30 ngày hôm sau, 6/3 ti Hà Ni.

Tình hình hết sc phc tp. Ngay trong chiu và đêm hôm y các đng phái phn đng đt điu kích đng, clàm phân tâm ngưi dân, gây ri ren ti thđô. Chúng lu loa xuyên tc, cho là Vit Minh tha hip vi Pháp, brơi Nam B, ngang ngược xúc phm Chtch HChí Minh đã tmình biến thành “con tin ca Pháp”, “đng lõa vi Leclerc”, thm chí “bán nưc”.

Thành phHà Ni tchc cuc mít tinh ln ti Qung trưng Nhà hát ln sáng sm hôm sau, 7/3/1946, nhm gii thích vi nhân dân vscn thiết ký Tm ưc, kêu gi nhân dân bình tĩnh. Nhà báo Pháp Jean Lacouture, phóng viên nưc ngoài duy nht có mt ti cuc mít tinh sáng hôm y, thut li (tóm lưc): Qung trưng đông kín mt bin ngưi mênh mông, nôn nóng, trong đó chy ngm nhng dòng nưc ngưc chiu kích đng bo lc, manh đng. Tban công Nhà hát ln, mt sthành viên Chính phln lưt nói chuyn vi đng bào nhưng chưa đthuyết phc.

Gia lúc y xut hin mt vcao niên ngưi mnh d, mái tóc ngbc pht phơ trong gió, lưng hơi còng dưi chiếc áo khoác ngoài cũ k: nhà lãnh tlão thành HChí Minh. Cđưa hai tay vphía qun chúng như thmun gim bt ngn trào phn chn ni lên hoan hô Ngưi, và bt đu gii thích ti sao cn có Hip đnh sơ b6/3. Cui cùng cnói: “Tôi, HChí Minh, tôi sut đi đu tranh vì tdo ca đng bào, vì đc lp ca Tquc, đng bào biết tôi thà chết chkhông bao gibán nưc. Đng bào hãy tin tôi, HChí Minh không phi là ngưi bán nưc”.

Mt ngưi bn và tôi - li Jean Lacouture - lúc y đng quá xa khán đài đcó thnhìn thy nưc mt CH, nhưng nghe rõ nưc mt c chy tràn trqua ging nói. Nhng ngưi dmít tinh như xúc đng tn tâm can. “Hip đnh sơ bđã đưc chun y tcơ s”- nhà báo nhn xét.

Đúng. Bác Hđã thuyết phc nhân dân thđô. Nhưng còn đng bào cc, đc bit đng bào Nam Bthưng xuyên hin hu trong trái tim Ngưi? Chính vì vy, trưa ngày 9/3/1946, Bác đến Đài TNVN nói chuyn qua làn sóng phát thanh.

Nhà báo Vĩnh Trà viết: “...Ông Lê Quang Lân, công nhân kthut Phòng bá âm Đài nhli: Lúc by giông Nguyn Văn Nht, biên tp viên kiêm phát thanh viên đang chun bđc thng bn tin trưa thì đưc tin Bác Hđến. Bác đến bt ng, chcó cn vđi theo. Ông Nht không biết ni dung Bác sp nói nên gii thiu gn: “Mi đng bào lng nghe HChtch nói chuyn” ri lng lri khi ghế. Bác Hnhnhàng ngi trưc micro. Ging bác m và xúc đng: “Thưa đng bào, chiến sĩ Nam B, thưa đng bào cc”. Bác gii thích ngn gn vì sao có Hip đnh sơ b6/3. Bác khuyên đng bào bình tĩnh, không nghe đch xuyên tc, phi đoàn kết rng rãi, tin tưng Chính phschèo lái con thuyn Vit Nam qua cơn sóng gió. Hãy muôn ngưi như mt, đng lòng đng sc xiết cht hàng ngũ xung quanh Chính phđưa cách mng đến thng li. Nói đến đây, Bác ngng li, nhìn mi ngưi trong Phòng bá âm ri xúc đng nói: “Đng bào hãy tin, HChí Minh không phi là ngưi bán nưc!”.

Có thnói theo cách ca Jean Lacouture: “HChtch ri Đài TNVN, bn Hip đnh sơ b6/3/1946 đưc cc thông qua “tcơ s!”.

Người “chép sử của Đài”

Nhà báo, nhà văn Vĩnh Trà 37 năm làm vic Đài TNVN, đã xut bn hơn chc tác phm: phóng s, bút ký, truyn ngn, tiu thuyết… Cun Bác Hvi Đài Tiếng nói Vit Nam dày vn vn mt trăm trang, là cun ông đu tư nhiu tâm huyết nht. Mđu là chuyến đi sang thành phQung Châu, Trung Quc thăm nơi Bác Hmlp đào to cán bcách mng và làm báo Thanh niên (1925). Ri căn phòng lưu nim Bác, nhìn tri thu Qung Châu ngp tràn sc hoa phưng vàng quyn trong nng nh, tác gi cm nhn: Mùa thu. Mùa thay lá. Mùa ca nhng đi thay. Mùa thu cách mng!

Cun sách kết thúc vi hi c ca mt cán bkthut đã qua mc xưa nay hiếm: C Lê Võ, vn là hc sinh Trưng Collège Cn Thơ tham gia kháng chiến, làm vic ti Đài Phát thanh Nam B gia Đng Tháp Mưi. Tp kết ra Bc, ông làm công nhân bá âm Đài TNVN, nhiu ln đưc gp Bác H, ghi âm các bài nói ca Ngưi. n tưng sâu đm nht trong đi ông là ln đưc cùng  Giám đc Đài Trn Lâm, nghsĩ Nhân dân Trần ThTuyết lên PhChtch ghi âm  li Bác chúc Tết Mu Thân 1968.

CLê Võ nhli: “Bác hng hào, mnh kho. Tôi nhìn Bác tht lâu như ngm thay cho bà con mit vưn, sông nưc Nam Bchưa mt ln may mn đưc gp Bác. Bác đc thư xong, nhnhàng hi: Các cô, các chú có ý kiến gì đóng góp cho bài ca Bác?

...Trưc khi chúng tôi ra v, Bác tng anh Trn Lâm lng hoa tươi và tm thip hng Chúc mng năm mi đến cán b, nhân viên Đài, cùng gói ko chia cho các cô, các cháu nhà. Cánh đàn ông chúng tôi có mt hôm y đưc Bác cho mi ngưi mt điếu thuc lá thơm.

Đúng giao tha, sau li thơ ca Bác: “Xuân này hơn hn my xuân qua/ Thng li tin vui khp mi nhà... Tiến lên! Toàn thng t vta!” hùng tráng truyn qua làn sóng phát thanh, quân dân min Nam nht tnsúng, tiến công và ni dy, ni dy và tiến công... Tôi tâm đc, tôi nhmãi li bình ca biên tp viên sau bn tin thi schiu mùng mt Tết Mu Thân 1968y: Li Bác gi y là li sông núi. Li Bác gi y là mùa xuân đến...”.

Cgià xưa nay hiếm nay đã qua đi nhc li hi c cho tác gighi gia thành phCn Thơ đang đi mi tng ngày, tngôi nhà nhìn ra dòng sông Hu mit mài chphù sa cùng hoa lc bình tím lãng đãng trôi vbin. Kxong, bác thgià đng lên thành kính chp tay hi lâu trưc chân dung Bác..../.

Mời quý độc giả theo dõi VOV.VN trên

Tin liên quan

Thăm Đài TNVN, Bác dặn: Muốn làm phát thanh tốt thì tay nghề phải cao
Thăm Đài TNVN, Bác dặn: Muốn làm phát thanh tốt thì tay nghề phải cao

VOV.VN - Tại Đại hội Đảng Lao động Việt Nam, Bác tới thăm công nhân xe thu thanh, Bác hài lòng và dặn: “Muốn làm phát thanh tốt thì tay nghề phải cao”.

Thăm Đài TNVN, Bác dặn: Muốn làm phát thanh tốt thì tay nghề phải cao

Thăm Đài TNVN, Bác dặn: Muốn làm phát thanh tốt thì tay nghề phải cao

VOV.VN - Tại Đại hội Đảng Lao động Việt Nam, Bác tới thăm công nhân xe thu thanh, Bác hài lòng và dặn: “Muốn làm phát thanh tốt thì tay nghề phải cao”.

Đài TNVN như người bạn gần gũi, tâm giao
Đài TNVN như người bạn gần gũi, tâm giao

VOV.VN - Bây giờ, khi đã ở tuổi xế chiều, chiếc đài nhỏ vẫn là người bạn tri kỷ luôn bên ông - người luôn dành sự tin yêu đặc biệt cho làn sóng phát thanh

Đài TNVN như người bạn gần gũi, tâm giao

Đài TNVN như người bạn gần gũi, tâm giao

VOV.VN - Bây giờ, khi đã ở tuổi xế chiều, chiếc đài nhỏ vẫn là người bạn tri kỷ luôn bên ông - người luôn dành sự tin yêu đặc biệt cho làn sóng phát thanh

Bác Hồ với Đài TNVN: Lần đầu tiên tiếng Bác lên làn sóng phát thanh
Bác Hồ với Đài TNVN: Lần đầu tiên tiếng Bác lên làn sóng phát thanh

VOV.VN - Đầu giờ chiều ngày 2 tháng 9 năm 1945, tiếng Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập được truyền đi giữa trời Hà Nội -  trời thu Cách mạng

Bác Hồ với Đài TNVN: Lần đầu tiên tiếng Bác lên làn sóng phát thanh

Bác Hồ với Đài TNVN: Lần đầu tiên tiếng Bác lên làn sóng phát thanh

VOV.VN - Đầu giờ chiều ngày 2 tháng 9 năm 1945, tiếng Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập được truyền đi giữa trời Hà Nội -  trời thu Cách mạng

Lần thứ hai đến Đài TNVN Bác căn dặn: “Thời gian là vàng”
Lần thứ hai đến Đài TNVN Bác căn dặn: “Thời gian là vàng”

VOV.VN - Bác nói hai điều quan trọng là bình tĩnh, đoàn kết một lòng, một khối sẵn sàng đối phó với mọi tình huống. Thời gian lúc này là quý hơn vàng.

Lần thứ hai đến Đài TNVN Bác căn dặn: “Thời gian là vàng”

Lần thứ hai đến Đài TNVN Bác căn dặn: “Thời gian là vàng”

VOV.VN - Bác nói hai điều quan trọng là bình tĩnh, đoàn kết một lòng, một khối sẵn sàng đối phó với mọi tình huống. Thời gian lúc này là quý hơn vàng.

Chuyện Bác Hồ nghe Đài TNVN qua lời kể của một cận vệ
Chuyện Bác Hồ nghe Đài TNVN qua lời kể của một cận vệ

VOV.VN - Những câu chuyện về việc nghe đài của Bác, cũng như những tình cảm mà Bác Hồ đã dành cho Đài TNVN. 

Chuyện Bác Hồ nghe Đài TNVN qua lời kể của một cận vệ

Chuyện Bác Hồ nghe Đài TNVN qua lời kể của một cận vệ

VOV.VN - Những câu chuyện về việc nghe đài của Bác, cũng như những tình cảm mà Bác Hồ đã dành cho Đài TNVN. 

Lần thứ ba Bác thăm Đài TNVN: Giữa đêm đông nghe thơ xuân của Người
Lần thứ ba Bác thăm Đài TNVN: Giữa đêm đông nghe thơ xuân của Người

VOV.VN - Bài thơ chúc Tết đầu tiên của Bác được trang trọng phát lên sóng vào chương trình phát thanh Thời sự 6 giờ sáng mùng Một tết Đinh Hợi.

Lần thứ ba Bác thăm Đài TNVN: Giữa đêm đông nghe thơ xuân của Người

Lần thứ ba Bác thăm Đài TNVN: Giữa đêm đông nghe thơ xuân của Người

VOV.VN - Bài thơ chúc Tết đầu tiên của Bác được trang trọng phát lên sóng vào chương trình phát thanh Thời sự 6 giờ sáng mùng Một tết Đinh Hợi.

Lần thứ tư thăm Đài TNVN, Bác dặn: “Đề phòng ăn đạn bọc đường”
Lần thứ tư thăm Đài TNVN, Bác dặn: “Đề phòng ăn đạn bọc đường”

VOV.VN - Bác nói: Nhiệm vụ cách mạng còn lâu dài, gian khổ, cán bộ phải giữ vững ý chí cách mạng, đề phòng những viên đạn bọc đường

Lần thứ tư thăm Đài TNVN, Bác dặn: “Đề phòng ăn đạn bọc đường”

Lần thứ tư thăm Đài TNVN, Bác dặn: “Đề phòng ăn đạn bọc đường”

VOV.VN - Bác nói: Nhiệm vụ cách mạng còn lâu dài, gian khổ, cán bộ phải giữ vững ý chí cách mạng, đề phòng những viên đạn bọc đường