Xác định lương tối thiểu sang thể chế ba bên

Hội đồng Tiền lương Quốc gia Việt Nam, ra mắt sáng 6/8 tại Hà Nội, đánh dấu một bước chuyển từ cơ chế xác định lương tối thiểu hoàn toàn do Chính phủ dẫn dắt sang một thể chế ba bên, ghi nhận tầm quan trọng của người lao động và sử dụng lao động.

Hội đồng gồm 15 thành viên, trong đó Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐTBXH), các tổ chức đại diện cho người lao động và sử dụng lao động, có thành phần đại diện ngang nhau. Hội đồng họp định kỳ và Chủ tịch Hội đồng, hiện là Thứ trưởng LĐTBXH Phạm Minh Huân, có thể triệu tập phiên họp đột xuất trong trường hợp cần thiết.

Theo ông Huân, Hội đồng với chức năng tư vấn, khuyến nghị với Chính phủ về mức lương tối thiểu vùng, sẽ thay đổi cơ chế tham vấn gián tiếp giữa Chính phủ với các bên trong quan hệ lao động như trước đây, sang tham vấn trực tiếp trong Hội đồng nhằm chia sẻ thông tin, tăng cường tính đồng thuận trong việc xây dựng phương án điều chỉnh lương tối thiểu vùng trình Chính phủ.

Hội đồng cũng giúp các tổ chức đại diện cho người lao động và sử dụng lao động tham gia tích cực hơn vào việc xây dựng các đề xuất về lương tối thiểu. Trong khi đó, Chính phủ vẫn đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong hoạt động của Hội đồng. Chính phủ không  chỉ là “kiến trúc sư” về thể chế trong việc xây dựng khuôn khổ tổng thể cho các cuộc thương lượng về tiền lương, mà còn là cơ quan đưa ra chương trình nghị sự, cung cấp thông tin và số liệu thống kê và là bên điều phối, hỗ trợ thúc đẩy đối thoại và thương lượng.

Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho biết, lương tối thiểu đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường. Lương tối thiểu là sàn thấp nhất mà không một người sử dụng lao động có quyền trả thấp hơn mức đó, là lưới an toàn cho người lao động làm công ăn lương trong xã hội, góp phần chống đói nghèo, bóc lột lao động. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, người lao động và sử dụng lao động có thể thỏa thuận các mức tiền công cao hơn trên thị trường lao động.

Giám đốc Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam Gyorgy Sziraczki gọi sự ra đời của cơ chế xác định lương tối thiểu mới này là “một thành quả hiện hữu” của Việt Nam, trên con đường tiến tới xây dựng quan hệ lao động hài hòa và hợp tác.

Ông Sziraczki cho biết, xác định lương tối thiểu và thương lượng tập thể về tiền lương là hai cơ chế quan trọng ngang nhau và hỗ trợ cho nhau trong việc xác định tiền lương.

Theo ILO, khi quyết định mức lương tối thiểu, cần thiết phải xem xét đến các tiêu chí như nhu cầu của người lao động và gia đình họ, mức lương chung trong cả nước, chi phí sinh hoạt và các thay đổi về chi phí sinh hoạt, các phúc lợi xã hội, mức sống tương quan với các nhóm xã hội khác và các yếu tố kinh tế (bao gồm các yêu cầu phát triển kinh tế và năng suất lao động).

Việc thành lập Hội đồng Tiền lương Quốc gia được thực hiện sau khi Bộ Luật Lao động sửa đổi 2012 chính thức đề cập tới cơ chế này./.