6 tháng đầu năm 2025 chứng kiến một bức tranh kinh tế toàn cầu phức tạp và khó lường. Hàng loạt tổ chức quốc tế đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2025. Trong khu vực, xu hướng tăng trưởng chậm lại cũng được ghi nhận ở nhiều quốc gia. Cả Ngân hàng Thế giới (World Bank), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đều dự báo tăng trưởng năm 2025 của các nước như Philippines, Indonesia, Thái Lan và Malaysia đều thấp hơn so với năm 2024.

Trong khi đó, tổng sản phẩm trong nước (GDP) 6 tháng đầu năm 2025 của Việt Nam đạt 7,52% so với cùng kỳ năm trước, là mức cao nhất của 6 tháng đầu năm trong giai đoạn 2011-2025. Thành tích này đặt Việt Nam vào nhóm tăng trưởng dẫn đầu châu Á và là điểm sáng hiếm hoi của khu vực, dù nền kinh tế vẫn chịu tác động không nhỏ do sự chậm lại của kinh tế toàn cầu.

Đặc biệt, sự tăng trưởng vượt bậc của nền kinh tế đến từ sự đóng góp đồng đều của cả ba khu vực. Khu vực dịch vụ tiếp tục xu hướng tăng cao với mức tăng 8,14% trong 6 tháng đầu năm, cao nhất trong giai đoạn 2011-2025 và đóng góp tới 52,21% vào mức tăng chung. Các hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ tăng tới 14,58%, phản ánh hiệu quả từ cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy nhà nước.

Khu vực công nghiệp và xây dựng tiếp tục khẳng định là động lực tăng trưởng vững chắc với mức tăng 8,33%, đóng góp 42,20% vào tăng trưởng chung.

Khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tiếp tục là bệ đỡ ổn định cho nền kinh tế với mức tăng 3,84%, đóng góp 5,59% vào mức tăng chung. Ngành nông nghiệp không chỉ đảm bảo an ninh lương thực trong nước mà còn đẩy mạnh xuất khẩu, khẳng định vai trò là trụ đỡ vững chắc của nền kinh tế.

Đáng chú ý, theo bà Nguyễn Thị Hương, Cục trưởng Cục Thống kê, cơ cấu nền kinh tế 6 tháng đầu năm 2025 tiếp tục dịch chuyển theo hướng tích cực, với tỷ trọng khu vực dịch vụ tăng lên 43,4% (trước đó là 42,98%), trong khi khu vực nông, lâm nghiệp, thủy sản và công nghiệp, xây dựng giảm nhẹ.

"Đây là mức tăng trưởng rất tích cực, thể hiện sự quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, kịp thời, hiệu quả của cả hệ thống chính trị trong chỉ đạo, điều hành và thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trước những biến động nhanh, bất thường của khu vực và trên thế giới", Cục trưởng Nguyễn Thị Hương đánh giá.

Trong bức tranh kinh tế nửa đầu năm 2025, mặt bằng lãi suất huy động và lãi suất cho vay duy trì xu hướng giảm, tỷ giá được điều hành chủ động, linh hoạt, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô; thị trường bảo hiểm tăng trưởng ổn định, thị trường chứng khoán được cải thiện nhờ nền kinh tế dần hồi phục.

Một điểm nhấn đáng chú ý là vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam tăng trưởng mạnh. 6 tháng qua, Việt Nam ghi nhận tổng vốn FDI đạt 21,51 tỷ USD, tăng 32,6% so với cùng kỳ năm trước. Đây là con số cao nhất kể từ năm 2009 - Điều này phản ánh niềm tin ngày càng lớn của nhà đầu tư quốc tế vào môi trường đầu tư và triển vọng phát triển của Việt Nam.

Xuất khẩu đóng góp không nhỏ vào tăng trưởng GDP nửa đầu năm. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa 6 tháng đạt 432,03 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ. Trong đó, xuất khẩu tăng 14,4%; nhập khẩu tăng 17,9%; cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 7,63 tỷ USD. Kết quả này thể hiện hiệu quả trong việc tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) và mở rộng thị trường xuất khẩu của Việt Nam trong thời gian qua.

Theo TS. Nguyễn Quốc Việt, Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, trong nửa đầu năm 2025, nền kinh tế toàn cầu tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, đặc biệt từ quý II khi các bất ổn địa chính trị leo thang. Điển hình như xung đột tại Trung Đông hay các chính sách thuế quan mới từ Mỹ đã khiến môi trường kinh doanh thế giới trở nên kém thuận lợi. Nhiều tổ chức tài chính quốc tế đã hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu.

Tuy nhiên, trong bối cảnh đầy biến động đó, Việt Nam vẫn duy trì được đà tăng trưởng tích cực, thậm chí "ngược dòng" so với xu hướng suy giảm chung. Kết quả này có được là nhờ nhiều yếu tố, trong đó là việc kích hoạt mạnh mẽ các dòng đầu tư – đặc biệt từ khu vực đầu tư công thông qua các biện pháp điều hành quyết liệt và hiệu quả. Bên cạnh đó, khu vực kinh tế tư nhân cũng phục hồi khá tốt, góp phần tạo nên bức tranh đầu tư tích cực.

“Việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành linh hoạt chính sách tài khóa tiền tệ như giữ mặt bằng lãi suất ổn định, miễn giảm thuế phí cho cả phía cung và cầu cũng góp phần hỗ trợ đà phục hồi của doanh nghiệp cũng như nền kinh tế”, ông Việt nhìn nhận.

Mặc dù Việt Nam đã đạt được mức tăng trưởng tích cực trong nửa đầu năm 2025, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng, việc đạt được mục tiêu tăng trưởng năm 2025 là một thách thức lớn. Để có thể đạt mức tăng trưởng 8% trở lên, 6 tháng cuối năm, cần tăng trưởng 8,4-8,5%. Đây là một mức tăng trưởng cao trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới vẫn đang đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, có thể ảnh hưởng lớn tới kinh tế - xã hội Việt Nam.

Cùng với đó, ở trong nước, sản xuất công nghiệp phục hồi chưa vững chắc, mặc dù tăng trưởng công nghiệp có dấu hiệu phục hồi, nhưng mức độ còn chậm và chưa đều. Không những thế, tình hình giải ngân vốn đầu tư công vẫn còn nhiều điểm nghẽn do vướng mắc giải phóng mặt bằng, thủ tục pháp lý chồng chéo và năng lực thực hiện dự án ở địa phương còn hạn chế. Mặt khác, tiêu dùng trong nước phục hồi nhưng chưa mạnh, còn tâm lý thận trọng. Người dân có xu hướng thay đổi thói quen tiêu dùng do lo ngại lạm phát, thu nhập phục hồi nhưng chưa ổn định.

TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế nhận định, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều rủi ro, bất ổn (đặc biệt là "cú sốc" thuế quan của Mỹ), lạm phát và lãi suất có thể giảm chậm hơn dự kiến, tăng trưởng kinh tế thế giới chậm lại, kinh tế của Việt Nam còn đối mặt với nhiều thách thức trong nửa cuối năm 2025 và kể cả năm 2026. Tuy nhiên, theo ông Lực, kỳ vọng việc đàm phán thuế quan (dự kiến mức thuế 20% từ ngày 1/8, thấp hơn mức dự kiến 46% và có thể thấp hơn so với nhiều đối thủ cạnh tranh xuất khẩu, thu hút FDI), cùng với nhiều giải pháp khác, Việt Nam vẫn giữ được lợi thế thương mại và thu hút FDI so với các quốc gia khác.

Với kết quả tăng trưởng khả quan của 6 tháng đầu năm và kỳ vọng kết quả đàm phán thuế quan khả quan cùng với nỗ lực cải cách nội địa; các động lực tăng trưởng (cả truyền thống và mới) được khai thác, làm mới và phát huy hiệu quả cao hơn; kinh tế vĩ mô tiếp tục duy trì ổn định, các cân đối lớn được bảo đảm, niềm tin của doanh nghiệp và người dân được củng cố, TS. Cấn Văn Lực dự báo, tăng trưởng kinh tế Việt Nam có thể đạt 7,5-7,7% cả năm 2025 (kịch bản cơ sở), tăng trưởng GDP hai quý cuối năm cần đạt khoảng 8-8,2%, hoặc có thể cao hơn, khoảng 7,8-8,1% (kịch bản tích cực).

Theo các chuyên gia, để đạt được mục tiêu tăng trưởng từ 8% trở lên, cần có quyết tâm cao độ, nỗ lực lớn và hành động quyết liệt. Theo đó, Chính phủ tiếp tục duy trì môi trường vĩ mô ổn định, tạo niềm tin cho nhà đầu tư và người dân.

“Việt Nam cần tiếp tục duy trì ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Việc điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá một cách thận trọng, linh hoạt, tạo niềm tin cho thị trường. Bên cạnh đó, công tác điều hành cần thúc đẩy quyết liệt giải ngân đầu tư công, đây là động lực quan trọng nhất. Trong đó, phải tháo gỡ mọi nút thắt, đẩy nhanh tiến độ các dự án hạ tầng trọng điểm, hướng tới mục tiêu giải ngân 100%”, bà Nguyễn Thị Mai Hạnh, Trưởng ban Hệ thống Tài khoản quốc gia, Cục Thống kê nhấn mạnh.

Cũng theo bà Hạnh, công tác xúc tiến thương mại cần được tăng cường và đa dạng hóa thị trường và mặt hàng, duy trì đà tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu ở mức hai con số. Để làm được những điều này, cần tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, thu hút FDI chất lượng cao.

Để thích ứng với các yếu tố quốc tế và đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên, TS. Nguyễn Quốc Việt cho rằng, Chính phủ cần chủ động hơn nữa trong đàm phán, thúc đẩy thương mại hài hòa với các đối tác lớn, đồng thời đẩy mạnh cải cách bộ máy hành chính.

Những dư địa từng được khai thác tốt cần được tiếp tục phát huy. Đặc biệt, cần thúc đẩy giải ngân hiệu quả nguồn vốn đầu tư công là cú hích lan tỏa sang các khu vực khác của nền kinh tế.

“Riêng với khu vực đầu tư tư nhân, dù đã phục hồi đáng kể trong 6 tháng đầu năm, nhưng để phát huy vai trò động lực chính, cần tăng cường các cơ chế hỗ trợ tiếp cận nguồn lực và kết nối thị trường cho doanh nghiệp”, TS. Nguyễn Quốc Việt nêu quan điểm.

Về tiêu dùng, theo ông Việt, vẫn còn nhiều dư địa để kích cầu. Bên cạnh chương trình giảm thuế giá trị gia tăng (VAT), cần có thêm các chính sách khuyến khích du khách quốc tế tiêu dùng tại chỗ như miễn thuế ngay tại điểm bán hàng, đồng thời thúc đẩy quảng bá và tiêu dùng các sản phẩm địa phương.

Mặc dù vẫn đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, song Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung nhận định, nền kinh tế Việt Nam vẫn có nhiều triển vọng cải thiện tốc độ tăng trưởng, hướng tới đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm 2025.

“Điều quan trọng bây giờ là làm sao thực hiện quyết liệt, đồng bộ và hiệu quả các giải pháp này, bao gồm cả các giải pháp trung và dài hạn, ví như “bộ tứ trụ cột”, 3 đột phá chiến lược...”, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung nhấn mạnh.

Cùng với đó, trước mắt, tiếp tục tập trung vào việc đàm phán thuế quan với Mỹ. Và rất quan trọng, theo dõi sát tình hình quốc tế cũng như khu vực để có phản ứng chính sách kịp thời. Ở trong nước, theo dõi sát hoạt động của chính quyền hai cấp, cũng như việc triển khai các quy định về phân cấp, phân quyền, kịp thời tháo gỡ khó khăn, làm sao để không xảy ra gián đoạn về thủ tục hành chính, gián đoạn các hoạt động đầu tư, kinh doanh...

Theo các chuyên gia, cùng với cuộc cách mạng về thể chế, tinh gọn bộ máy, các quyết sách ủng hộ tuyệt đối khu vực kinh tế tư nhân và sự quyết tâm cao của các bộ ngành, địa phương… Nếu được triển khai nhất quán, minh bạch, đây có thể là bước ngoặt làm thay đổi cấu trúc kinh tế, tăng năng suất và cải thiện sức cạnh tranh quốc gia của Việt Nam trong giai đoạn tới.

Tác giả: Cẩm Tú - Trình bày: Kiều Anh