Tổng thống Mỹ Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump đã giành đủ số phiếu đại biểu trong vòng sơ bộ để có thể trở thành đại diện đảng của họ ra tranh cử và hướng tới cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11. Cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024 gần như chắc chắn là màn tái đấu giữa ông Biden và ông Trump.
Trong cuộc đua vào Nhà Trắng 4 năm trước, ông Trump và ông Biden đã đối đầu với tư cách ứng viên đại diện cho đảng Cộng hoà và Dân chủ. Ông Biden là người giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2020. Bốn năm sau, kết quả cuộc tái đấu sắp tới giữa ông Biden và người tiền nhiệm Trump có thể rất khó dự đoán.
Ông Joe Biden và ông Donald Trump chuẩn bị đối mặt trong trận tái đấu đầu tiên giữa hai ứng cử viên Tổng thống kể từ năm 1956. Đây cũng là trận tái đấu đầu tiên giữa một tổng thống đương nhiệm và một cựu tổng thống kể từ năm 1892.
Không giống như năm 2020, khi ông Biden giành được nhiều ưu thế hơn trước ông Trump trong toàn bộ chiến dịch tranh cử, cuộc chạy đua vào Nhà Trắng lần này, Tổng thống Biden phải đối mặt với con đường khó khăn hơn. Nhiều nhà quan sát đánh giá rằng, ông Trump vẫn có cơ hội để quay trở lại Nhà Trắng.
Các cuộc thăm dò và khảo sát đến từ The New York Times/Siena College, CBS News/YouGov, Fox News và The Wall Street Journal đều cho thấy, ông Trump có tỷ lệ ủng hộ cao hơn ông Biden từ 2-4 điểm phần trăm. Những cuộc thăm dò này đều có sai số, nhưng nhìn chung, chúng đang vẽ nên một bức tranh khá ảm đạm cho tổng thống đương nhiệm.
Tại các bang chiến địa Vành đai Mặt trời, Tổng thống Biden nhận được tỷ lệ ủng hộ thấp hơn so với 4 năm trước. Trong các cuộc thăm dò gần đây ở Arizona, Georgia và Nevada, tỷ lệ ủng hộ ông Biden thấp hơn tỷ lệ ủng hộ ông Trump khoảng 5 điểm phần trăm. Mặc dù vậy, chưa có ứng viên tổng thống nào của đảng Dân chủ để mất bang Nevada kể từ năm 2004.
Nếu Tổng thống Biden không giành được những bang quan trọng này, ông vẫn có thể chiến thắng trong cuộc bầu cử nếu giành được các bang mà ông đã thắng vào năm 2020, giúp ông giành được 270 phiếu đại cử tri so với 268 phiếu của ông Trump.
Hiện tại, vấn đề đối với Tổng thống Biden là ông bị tụt lại phía sau ở bang Michigan. Trung bình các cuộc thăm dò trong 6 tháng qua của CNN cho thấy, tỷ lệ ủng hộ của ông Biden ở Michigan giảm 4%.
Nhìn chung, các cuộc thăm dò cho thấy ông Trump đang dẫn trước ông Biden, nhưng với tỷ lệ sít sao. Tuy nhiên, cuộc bầu cử sẽ không được tổ chức ngay bây giờ hay vào ngày mai, mà trong khoảng 8 tháng nữa.
Người Mỹ cho biết những vấn đề hàng đầu mà đất nước phải đối mặt đều liên quan đến nền kinh tế hoặc vấn đề nhập cư. Ông Trump được cử tri tin tưởng hơn ông Biden trong hai vấn đề trên.
Cuộc thăm dò mới nhất của New York Times cho thấy, tỷ lệ ủng hộ ông Trump đạt 44%, cao hơn so với 38% của ông Biden. Qua nhiều cuộc khảo sát gần đây, tỷ lệ ủng hộ ông Trump dường như đã ổn định hơn, cao hơn so với năm 2020. Đối với dư luận Mỹ, quan điểm của ông Trump đã được cải thiện, với tỷ lệ ủng hộ tăng trong nhóm cử tri người Mỹ da màu, gốc Latin, cử tri trẻ tuổi và người thuộc tầng lớp lao động.
Tuy nhiên, còn 8 tháng nữa cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 mới diễn ra, ông Biden chắc chắn có thể rút ngắn khoảng cách về tỷ lệ ủng hộ trước ông Trump.
Dù ông Trump đang nhận được nhiều sự ủng hộ hơn, nhưng những rắc rối ông vướng phải cũng có thể ảnh hưởng tới tỷ lệ ủng hộ trong thời gian tới. Theo cuộc thăm dò của New York Times, đa số cử tri có khả năng tham gia bỏ phiếu (53%) cho biết, họ nghĩ ông Trump đang đối mặt với những bản cáo trạng nghiêm trọng. 18% số người được hỏi cho rằng, những tội danh ông Trump bị truy tố là nghiêm trọng nhưng họ vẫn ủng hộ cựu tổng thống.
Cuộc khảo sát như vậy có thể khiến những người ủng hộ ông Biden lo ngại rằng nếu một số cử tri cho rằng ông Trump bị cáo buộc phạm tội liên bang nghiêm trọng nhưng vẫn sẵn sàng bỏ phiếu cho ông ấy, thì điều gì có thể khiến họ thay đổi quyết định?
Cuộc thăm dò của Times cho thấy, 72% số cử tri có khả năng tham gia bỏ phiếu cho biết, ông Biden quá lớn tuổi để có thể tiếp tục đảm nhiệm vị trí tổng thống, so với 53% người có khả năng đi bỏ phiếu cho rằng ông Trump đã phạm tội nghiêm trọng. Khoảng cách này có thể là một trong những lý do lớn nhất khiến ông Biden gặp khó khăn trước ông Trump về tỷ lệ ủng hộ.
Theo kết quả thăm dò của ABC News/Ipsos thực hiện vào tháng 2, 86% người được hỏi cho rằng độ tuổi của ông Biden không còn phù hợp với một nhiệm kỳ tổng thống nữa. 59% người được hỏi nói cả ông Biden, 81 tuổi, và ông Trump, 77 tuổi, đều đã quá già để giữ vai trò nhà lãnh đạo Mỹ.
Ông Trump đang tụt lại khá xa so với ông Biden trong việc gây quỹ tranh cử. Điều này có thể khiến cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp bất lợi đáng kể khi cuộc tổng tuyển cử bắt đầu vào tháng 11.
Hoạt động gây quỹ của ông Trump thuận lợi hơn vào tháng 2 so với tháng 1, nhưng số tiền thu được hàng tháng cũng như số tiền mặt trong tay ông Trump vào tháng 3 tụt lại so với hoạt động gây quỹ của ông Biden.
Theo hồ sơ bầu cử, chiến dịch tranh cử năm 2024 của ông Trump đã thu về 10,9 triệu USD vào tháng 2 và ủy ban gây quỹ chung của ông đã huy động được gần 11 triệu USD. Nhìn chung, hoạt động gây quỹ của ông Trump có khoảng 42 triệu USD tính đến tháng 3.
Tuy nhiên, con số này thua xa so với hoạt động tranh cử của ông Biden, vốn đã huy động được khoảng 53 triệu USD trong tháng 2, nâng tổng số tiền trong quỹ tranh cử lên 155 triệu USD vào tháng 3.
“Thật đáng lo ngại. Tất cả những gì tôi có thể nói là họ cần phải làm tốt hơn. Tôi nghĩ ông ấy (Trump) có thể giành chiến thắng bất kể tình hình thế nào, nhưng họ cần phải duy trì thế cạnh tranh trong hoạt động gây quỹ. Nhưng điều đó không xuất hiện ngay lúc này”, một chiến lược gia của đảng Cộng hòa cho hay.
Doug Heye, chiến lược gia lâu năm của đảng Cộng hòa, cho rằng, số tiền trong hoạt động gây quỹ của ông Trump cho thấy sự lo ngại của các nhà tài trợ từ đảng Cộng hòa, một phần có thể do các vấn đề pháp lý của cựu tổng thống.
Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa (RNC), nơi điều phối nỗ lực gây quỹ của đảng phục vụ chiến dịch tranh cử, đã thay đổi lãnh đạo. Ông Michael Whatley, đồng minh của ông Trump, được bầu làm chủ tịch RNC tiếp theo và Lara Trump, con dâu ông Trump, làm đồng chủ tịch. Theo Reuters, động thái này nhằm củng cố quyền kiểm soát của ông Trump đối với RNC trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024.
“Tiền không quyết định tất cả, nhưng việc thiếu tiền mặt và sa thải nhân viên khiến nhiều cử tri lo sợ rằng các quỹ tranh cử của Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa sẽ được sử dụng để trả chi phí cho các luật sư của ông Trump”, ông Heye nói.
Chiến dịch tranh cử của ông Biden công kích ông Trump bằng cách sử dụng câu “Bạn đã bị sa thải” của chính cựu tổng thống dùng trong chương trình “The Apprentice” trước đây, để nhấn mạnh rằng ông Trump đang thua trong hoạt động gây quỹ.
“Nếu ông Trump đưa ra những con số như vậy trên The Apprentice, ông ấy sẽ tự sa thải chính mình. Ông ấy không huy động được tiền là do chương trình nghị sự về cắt giảm an sinh xã hội và một số vấn đề khác. Những điều này đã khiến các nhà tài trợ không tiếp tục ủng hộ và đánh mất sự ủng hộ từ các nhóm cử tri quyết định cuộc bầu cử”, Michael Tyler, giám đốc truyền thông chiến dịch tranh cử của ông Biden, cho biết.
“Ngay cả khi ông Trump có tiền, đó cũng không phải là thông điệp mà cử tri sẽ tin tưởng”, ông Tyler nói thêm.
Ammar Moussa, người phát ngôn chiến dịch tranh cử của ông Biden, lưu ý rằng cựu tổng thống đã chi khoảng 1/3 số tiền ông quyên góp được chi chi phí pháp lý, một vấn đề khó có thể giải quyết khi ông Trump phải đối mặt với 4 phiên tòa hình sự và hàng chục cáo buộc.
Trong cuộc đua vào Nhà Trắng 2024, ông Trump đã phải đối mặt lên tới 88 cáo buộc hình sự, trong đó có 14 cáo buộc lật đổ, 40 cáo buộc lưu giữ thông tin mật, 34 cáo buộc về các khoản tiền hối lộ trái phép và nhiều vụ án dân sự khác nhau. Do đó, chi phí pháp lý của ông Trump ước tính rất lớn.
Trong khi đó, chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden bày tỏ sự lạc quan rằng số tiền gây quỹ sẽ tiếp tục tăng lên, chỉ ra rằng họ đã thu về 10 triệu USD trong 24 giờ sau bài phát biểu Thông điệp Liên bang của ông Biden.
Tổng thống Biden đã tổ chức ba buổi gây quỹ ở Texas và dự kiến sẽ tham dự hai buổi gây quỹ nữa, trong đó có sự kiện ở thành phố New York cùng với các cựu Tổng thống Obama và Clinton.
Hiện tại, RNC khó có khả năng hỗ trợ cho chiến dịch tranh cử của ông Trump. Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa cho biết huy động được 11,3 triệu USD trong tài khoản ngân hàng cho đến tháng 3, trong khi đó Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ (DNC) hiện có khoảng 26,6 triệu USD tiền mặt trong tay.
Bên cạnh việc chiến dịch gây quỹ có dấu hiệu hụt hơi, ông Trump đang đối mặt với nhiều rắc rối như 4 vụ truy tố hình sự hay nguy cơ bị chính quyền New York tịch thu tài sản nếu ông không thể nộp phạt 464 triệu USD trong vụ kiện dân sự do Tổng chưởng lý New York Letitia James khởi xướng.
Cựu Tổng thống Trump sẽ tổ chức một buổi gây quỹ lớn ở Florida vào đầu tháng 4. Các đồng minh của ông hy vọng buổi gây quỹ này sẽ thúc đẩy quỹ tranh cử và kêu gọi được nhiều nhà tài trợ lớn ủng hộ cho chiến dịch của ông Trump.
Một số thành viên đảng Cộng hòa cho rằng, dù ông Biden dẫn trước trong cuộc vận động gây quỹ, nhưng số tiền này không mang lại nhiều lợi ích cho ông trong cuộc tái đấu với ông Trump.
Hillary Clinton, ứng cử viên đảng Dân chủ trong cuộc đua năm 2016, đã chi nhiều tiền hơn ông Trump trong chiến dịch tranh cử, nhưng cuối cùng vẫn không giành chiến thắng.
Nhớ lại bầu cử năm 2016 giữa ông Donald Trump và bà Hillary Clinton, chiến lược gia Heye – người từng là trợ lý truyền thông tại RNC, cho biết, ông Trump có thể giành chiến thắng lần nữa. Ông Heye chỉ ra rằng, tỷ lệ ủng hộ của ông Trump ở một số bang quan trọng cao hơn ông Biden.
“Ông Trump đã giành chiến thắng vào năm 2016 mà không cần một đội ngũ hay bộ máy gây quỹ thực sự lớn mạnh. Nếu kết quả các cuộc thăm dò là chính xác, ông ấy có thể giành chiến thắng một lần nữa. Tuy nhiên, đội ngũ tranh cử của ông Trump cần trấn an các nhà tài trợ nhiều hơn”, ông Heye nói.
Tác giả: Mai Trang - Trình bày: Kiều Anh
Theo CNN, Politico, The Hill, AFP
