NSND Minh Hòa sinh năm 1964, là diễn viên gạo cội của sân khấu kịch và phim truyền hình ở miền Bắc. Chị ghi dấu ấn với hàng trăm vai diễn khác nhau, trong đó phải kể đến “Ông cố vấn”, “Chủ tịch tỉnh”, “Nhà có nhiều cửa sổ”, “Tình yêu và tham vọng” …và “Thương ngày nắng về”. Cả một đời cống hiến cho nghệ thuật, NSND Minh Hòa hài lòng khi mà bản thân được thử sức ở nhiều dạng vai khác nhau như nông dân, đại ca, bác sĩ… Khi mà nhiều nghệ sĩ, diễn viên mơ ước được chạm tới vai diễn mình mong ước thì NSND Minh Hòa nói rằng “Tôi đã ‘chạm’ được vào vai diễn mình mong muốn” ở cả trên sân khấu kịch và phim truyền hình.
Và trong nhiều cuộc trò chuyện, NSND Minh luôn khẳng định mình sinh ra, nghề đã chọn chị, nếu không làm diễn viên, chị không biết làm nghề gì. NSND Minh Hòa khẳng định “Kiếp này được làm diễn viên và đến kiếp sau cũng xin được làm diễn viên".
PV: Nhiều nghệ sĩ trẻ nói, NSND Minh Hòa là một trong “bảo vật quốc gia”, giúp họ soi vào để học tập, chị nghĩ sao về lời khen thể hiện sự “kính nể” của các bạn trẻ?
NSND Minh Hòa: Khi được nghe những lời nhận xét của các bạn trẻ, tôi rất cảm động. Cảm động vì sự ghi nhận của các bạn với sự cống hiến cho nghề nghiệp của đàn anh đàn chị đi trước. Cũng rất mong rằng các bạn trẻ sẽ luôn phấn đấu, hy sinh vì nghề để đạt được cái “đích” gì đó trong nghề.
PV: Chị tự nhận mình là người khó tính khi nhận kịch bản, vậy với phim “Thương ngày nắng về” chị cảm nhận như nào khi nhận kịch bản?
NSND Minh Hòa: Tôi cũng rất may mắn khi đạo diễn Bùi Tiến Huy mời đóng phim và “Thương ngày nắng về” là bộ phim thứ 5. Cho nên khi Huy gọi điện và nói với tôi rằng “Chị ơi, thời gian tới chị có rảnh không? Em có một vai diễn mà em nghĩ nó rất hợp với chị, em mời chị”. Tôi với Huy, hai chị em làm việc nhiều năm và thậm chí tôi hiểu Huy cũng như Huy hiểu tôi, hiểu cách diễn của tôi. Cho nên bạn ấy đã tin tưởng nên tôi đã nhận lời.
Khi Huy chuyển kịch bản, mà kịch bản viết cuốn chiếu cho nên mới nhận được 20 tập đầu. Thực sự vai diễn của tôi trong 20 tập đầu không có nhiều, chỉ biết đấy là một người mẹ có quá khứ rất đau buồn do diễn viên Kim Oanh đóng trước. Tôi đóng tiếp giai đoạn người phụ nữ này vượt qua quá khứ đau khổ và muốn quên đi quá khứ tủi nhục, quyết tâm làm lại và sống trong hận thù, tìm cách trả thù người đã gây ra cái chết của con gái mình. Người đàn bà này quyết tâm, bằng mọi giá vượt lên cả về con đường công danh sự nghiệp, cả về ý chí nghị lực.
Tức là tôi muốn xây dựng một hình tượng người mẹ ở phần đầu tuy ít thôi nhưng là một tổng tài về thời trang. Sau đó mình phải xây dựng hình ảnh người phụ nữ đầy đau khổ, khỏa lấp sự lạnh lùng bên ngoài bằng việc trang điểm đậm. Đấy là chủ đích mà tôi cùng các bạn hóa trang đã bàn với nhau. Trang điểm đậm chính là che đậy con người yếu đuối của bà Kim Nhung. Nhìn vào ai cũng tưởng bà Kim Nhung là người ghê gớm, nhưng con người thật của bà ấy là rất yếu đuối và sống trong đau khổ.
PV: Khi xem phim, khán giả cảm tưởng nữ nghệ sĩ diễn mà như không, rất đời và chân thực, gần gũi. Chị có thể chia sẻ khi diễn những những phân đoạn nặng về tâm lý?
NSND Minh Hòa: Bản thân Minh Hòa hay báo chí nhận định thì đây là vai diễn đa chiều, rất khó. Kể cả những đoạn ở phần 1 không phải là những đoạn về tâm lý nhưng lại cực kỳ tâm lý, bởi không làm cho người ta khóc nhưng phải làm cho người ta thấy được sự dữ đội, quyết đoán, ghê gớm của bà Kim Nhung.
Đó không phải là con người của Minh Hòa. Vì thế ở phần 1, Minh Hòa hoàn toàn phải lột xác, chẳng còn là Minh Hòa nữa. Đến trường quay thì cảm giác những cái lời cay nghiệt, ghê gớm đó xuất phát từ miệng bà Kim Nhung chứ không phải là của mình.
Kể cả những đoạn ở phần 1 không phải là những đoạn gây tâm lý xúc động, mà hoàn toàn nó cũng rất khó diễn. Khó diễn vì người đóng tổng tài phải có cái uy, oai. Đoạn hiểu lầm Vân Trang là người của ông Long và muốn tìm cách thân thiện với mình, càng khoét vào nỗi đau của bà ấy, cho nên bà Kim Nhung càng ghét cô gái đó. Bao nhiêu nỗi đau về cái chết của con gái bà Kim Nhung ấy đổ hết lên đầu Vân Trang. Chính những phân đoạn đó cực kỳ khó diễn.
Cá nhân Minh Hòa luôn suy nghĩ chọn cách diễn tốt nhất khi thể hiện vai đó. Khi mà diễn viên vào những đoạn xúc động tâm lý như vậy, mình cất công dành thời gian suy nghĩ về các phương án diễn xuất. Nghề diễn là như vậy, không phải cứ đến trường quay mới đọc kịch bản, học lời, mới nghĩ đến chuyện mình diễn như thế nào.
PV: Trong tập 6, phần 2, bà Kim Nhung cuối cùng cũng nhận ra Trang chính là Hoa - người con gái năm xưa mình tưởng đã chết và khóc nấc trong đau đớn và ân hận. Đây là đoạn diễn kinh điển của NSND Minh Hòa, chị nhập vai quá xuất sắc, chạm đến trái tim của hàng triệu khán giả? Khi diễn xong phân đoạn này, tâm trạng chị thế nào?
NSND Minh Hòa: Sau khi diễn xong cảnh đó, giống như kiểu có kế hoạch leo lên đỉnh và cuối cùng mình cũng đã leo tới đích. Diễn xong, buổi đêm không thể nào ngủ được vì bản thân mình cũng không thể khẳng định được là nó thành công tới mức nào. Bằng cảm nhận của một người diễn viên thì mình tin đó là mình đã cảm thấy thỏa mãn, đúng là mình và mình định diễn như thế.
Sau đó là hiệu quả khi lên phim, thực sự là chưa bao giờ khi phim vừa kết thúc, tin nhắn facebook với cả điện thoại, xong rồi mọi người bạn bè cứ nhắn là “Ôi trời hết nước mắt rồi”, “Đoạn 2 mẹ con tuyệt vời thế”,... Vui ghê lắm khi mà chiếu xong thấy điện thoại, tin nhắn cứ ting ting (cười).
PV: Phải nói để đạt đến đỉnh cao của diễn xuất thì ngoài cái tài của người diễn viên thì đó là kinh nghiệm “xương máu” chắt lọc cả một đời của mình?
NSND Minh Hòa: Khi mà đóng những vai tâm trạng đầy trắc ẩn và đầy sự đau khổ, người diễn viên ngoài có kinh nghiệm, phải có sự quan sát trong cuộc sống, sự chia sẻ, có trái tim nhạy cảm. Khi biết rung cảm với những nỗi đau gần mình hay quan sát những nỗi đau của các bà mẹ để tích vào làm cho kho vốn sống của mình dày hơn. Rồi đến khi diễn tới cảnh đó thì đem cái kho hồi ức đấy ra để vận dụng vào nhân vật mình đang thể hiện. Với mỗi người diễn viên, vốn sống thực tế rất quan trọng.
PV: NSND Minh Hòa từng thoát khỏi các vai diễn nặng về tâm lý đó như thế nào?
NSND Minh Hòa: Là diễn viên chuyên nghiệp rồi, lúc gỡ bỏ lớp make up trở về cuộc sống bình thường thì mình lại là mình. Nhưng mà vai diễn cũng ảnh hưởng tới tâm trạng. Ví dụ như hôm nào mình đóng cảnh vui thì về sẽ vui, và hôm nào đóng đau khổ thì về nhà tâm trạng sẽ buồn suốt. Cảm giác nó cứ nặng nề, đến khi đọc kịch bản vào đến đoạn xúc động là nước mắt lại rơi. Nhiều lúc đạo diễn bảo quay luôn để cảm giác nó đầy, nó mới. Đạo diễn Bùi Tiến Huy luôn luôn biết diễn viên lúc nào đang ở trong nhân vật là tạo điều kiện quay luôn.
Sự tâm huyết không chỉ ở diễn viên mà còn ở tất cả các bộ phận phía ê-kíp, từ quay phim, kỹ thuật, đạo diễn cho tới người làm phục trang, làm tóc. Họ sống trong đoàn phim, yêu thương nhau và đầu tư cho phim này rất tâm huyết. Cho nên tôi cảm thấy hạnh phúc vì được làm việc chung với các bạn ấy.
Còn về những bạn diễn viên phải nói thật, các bạn trẻ tiến bộ nhiều lắm. Tiến bộ không chỉ về mặt diễn xuất mà còn tiến bộ trong suy nghĩ, tư duy về nhân vật và nhanh nhạy thích nghi với hiện trường, với vai diễn, cực kỳ thông minh.
PV: Hạnh phúc của người diễn viên chính là khi nhận được tình cảm của khán giả ngay sau khi kết thúc tập phim?
NSND Minh Hòa: Là sự yêu quý của khán giả. Thực sự thì vai bà Kim Nhung cho tới giai đoạn này, tôi rất cảm động vì đi đâu cũng được mọi người nhận ra. Gặp bà Kim Nhung ở ngoài đời "thấy bà ấy đẹp quá, sang quá mà vừa thương quá cơ". Xem mới đầu thì không hiểu sao bà ấy không nhận con, nhưng xem tới phần 2 thì mới nhận ra “à, là vì bà ấy nghĩ con bà ấy chết gần 30 năm rồi”, chính vì thế bà ấy chỉ có mục tiêu trả thù cho đứa con gái đã mất rồi.
"Không hề màng tới người xung quanh mà kể cả người giống con bà ấy đứng trước mắt có giống cũng thành không giống, trong mắt bà ấy chỉ có con gái bà ấy thôi. Đến bây giờ hiểu bà Kim Nhung thì lại thấy thương bà ấy lắm"... Nhiều bình luận trên facebook cũng rất mong thấy hai mẹ con trên phim và chỉ muốn hai mẹ con quay lại với nhau.
PV: Vậy, cả một đời đứng trên sân khấu, thử ở nhiều thể loại vai, đến giờ chị đã “chạm” vào vai diễn mong muốn chưa?
NSND Minh Hòa: Đến giờ phút này thì tôi đã "chạm" được vào rồi. Đã có những vai mà nhắc tới người ta không gọi Minh Hòa mà gọi tên nhân vật. Ví dụ như vai diễn Trần Lệ Xuân thì người ta gọi tôi là bà cố vấn chứ không gọi là bà Minh Hòa, hay gần đây mọi người vẫn bảo vai Kim Nhung là vai “đỉnh chóp” nhất rồi. Thực ra thì đó là vai diễn truyền hình đa màu sắc, chứ còn vai diễn trên sân khấu tôi đạt được tới độ mà bạn nghề cũng phải ngưỡng mộ mình, ưu ái dành lời khen.
PV: Khi nghỉ hưu, đứng trên bục giảng chị muốn dành cho thế hệ trẻ điều gì? Và mỗi bài giảng chị có gửi gắm thông điệp như thế nào để các bạn không “ảo tưởng” về nghề diễn viên?
NSND Minh Hòa: Khi tôi dạy các bạn thì vẫn nói coi các bạn như con của mình và nhớ lại thời cô tuổi ngày xưa. Nên tôi dạy là sự tâm huyết và muốn truyền nghề cho các bạn trẻ. Trong trường thì cũng có rất nhiều tấm gương các cô, các chú thế hệ đi trước đã rất thành đạt, quay lại trường để đào tạo các bạn nên rất mong các bạn tiếp nối sự thành đạt ấy để sau này trở thành nghệ sĩ tài năng cho đất nước.
Bây giờ nhiều bạn nghĩ rằng làm diễn viên dễ lắm, nổi tiếng, được mặc đồ đẹp, được nhiều người tán tụng. Không phải là như thế, nghề diễn là một nghề cực khổ, đổ mồ hôi, rơi nước mắt thậm chí là phải đổ cả máu, công sức, đổ ngày, đổ đêm là bình thường. Nghề này thì không có thời gian cố định, gần như không có thời gian nghỉ. Đoàn phim đang sáng tạo, cảnh quay đang quay thì không được nghỉ mà phải xong cảnh quay đó mới được nghỉ ngơi, tần suất làm việc như thế chuyện bình thường. Tôi lấy kinh nghiệm của chính mình để đào tạo các sinh viên làm sao khi các bạn ra đời, đến làm việc với đoàn phim hay ở các nhà hát, các bạn không cảm thấy bất ngờ với giờ giấc, thời gian. Nghề này là nghề sáng tạo, nên không thể ngừng sáng tạo hay là phải sáng tạo trong khoảng thời gian nào cả.
PV: Nghề diễn cực khổ, vất vả nhưng bí quyết chị giữ được nhan sắc trẻ trung, rạng rỡ?
NSND Minh Hòa: Cứ sống đơn giản. Công việc bận rộn nhưng đời sống tinh thần phải thật thoải mái và không nghĩ ngợi gì về những điều to lớn. Cuộc sống với mình thế nào thì mình công nhận và luôn hài lòng, thấy thoải mái, luôn luôn vui.
Bận rộn đến mấy tôi cũng không bỏ những sở thích cá nhân như đi spa, chăm sóc da mặt, ăn uống điều độ, lành mạnh và tập thể dục đều đặn. Cuộc sống lúc nào cũng tự tạo và tìm cho mình niềm vui để thăng hoa. Có như thế mới trẻ trung từ tinh thần cho tới dáng vẻ.
PV: Thông điệp NSND Minh Hòa muốn dành cho các bạn trẻ đam mê nghệ thuật?
NSND Minh Hòa: Đối với các bạn trẻ thực sự đam mê với nghệ thuật thì tôi chỉ có một lời khuyên đó là “không có gì bằng sự cần cù và sự nỗ lực của chính bản thân mình”. Và để có sự cần cù đó, mình phải ham học, ham đọc, ham quan sát cuộc sống và thậm chí phải ham chia sẻ. Bởi vì khi chia sẻ được thì mới nhận được nhiều ý kiến chia sẻ lại của mọi người, đó chính những điều quý giá để bản thân tự tích lũy, lấy đó làm vốn sống cho nhân vật.
PV: Xin cảm ơn NSND Minh Hòa./.
