Lực lượng Hezbollah ở Lebanon và quân đội Israel liên tục tấn công lẫn nhau suốt 11 tháng qua kể từ khi xung đột giữa Tel Aviv và Hamas nổ ra ở Gaza. Căng thẳng leo thang sau khi Hezbollah cáo buộc Israel đứng sau các vụ nổ hàng loạt liên quan tới thiết bị liên lạc của nhóm này.
Hezbollah đã phóng hơn 100 quả rocket vào miền Bắc Israel sáng sớm 22/9 trong khi Israel không kích hàng trăm mục tiêu ở Lebanon.
Với việc gia tăng các cuộc tấn công nhằm vào các nhân vật cấp cao và chỉ huy cũng như cơ sở hạ tầng của Hezbollah, Israel tận dụng lợi thế quân sự và tình báo của mình để đưa ra tối hậu thư ngầm cho lực lượng vũ trang ở Lebanon: thực hiện thỏa thuận rút khỏi biên giới phía Bắc Israel hoặc đối mặt với một cuộc chiến toàn diện.
Israel bắt đầu tập trung vào Hezbollah sau khi mặt trận ở Dải Gaza trở nên tĩnh lặng. Các cuộc tấn công nhằm vào hệ thống liên lạc của Hezbollah, như kích nổ máy nhắn tin và bộ đàm, đã làm suy yếu nghiêm trọng khả năng điều phối của phong trào này. Đồng thời, các cuộc không kích vào Beirut, nơi đặt căn cứ của lực lượng tinh nhuệ Radwan, đã khiến phần lớn lãnh đạo cấp cao của Hezbollah thiệt mạng. Những hành động này thể hiện rõ ràng sự chuyển đổi chiến lược của Israel từ việc kiềm chế tấn công trực tiếp sang hành động mạnh mẽ hơn nhằm vào đầu não của Hezbollah.
Gia tăng tần suất không kích là một phần trong cách tiếp cận mới của Israel đối với cuộc xung đột kéo dài gần một năm qua với Hezbollah. Đây cũng là thông điệp rõ ràng mà Israel gửi đến lực lượng vũ trang ở Lebanon: Israel không còn coi các cuộc tấn công như vậy là vượt quá “ranh giới đỏ”.
Điều này đánh dấu sự thay đổi đáng kể trong quy tắc bất thành văn của cuộc xung đột vốn đã kéo dài hàng thập kỷ giữa hai bên, trong đó có những giới hạn ngầm về địa điểm và đối tượng tấn công.
Mỹ đã nỗ lực làm trung gian cho một thỏa thuận, theo đó Hezbollah sẽ tự nguyện rút lực lượng vài chục km khỏi biên giới, quay trở lại ranh giới được thiết lập sau cuộc chiến năm 2006. Tuy nhiên, giới chức Israel cho biết các cuộc đàm phán đó đang đi vào ngõ cụt và thời gian đang cạn dần để tìm ra giải pháp khác ngoài chiến tranh nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công xuyên biên giới của Hezbollah.
Áp lực từ công chúng và chính trị trong nước đang buộc Israel phải hành động mạnh mẽ hơn. Với hơn 50.000 cư dân miền Bắc Israel đã phải rời bỏ nhà cửa dời do chiến sự, chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu không thể để mất quyền kiểm soát khu vực này. Tuần trước, Israel đã chính thức bổ sung mục tiêu tái lập an ninh ở miền Bắc vào các mục tiêu chiến tranh của nước này.
Hezbollah dường như đang ở giai đoạn mong manh nhất trong cuộc chiến kéo dài hàng thập kỷ chống lại Israel. Theo các nguồn tin an ninh Lebanon, kẽ hở nội bộ đã tạo điều kiện cho những đòn tấn công liên tiếp của Israel nhằm vào Hezbollah trong tuần qua và gieo rắc sự hoảng loạn trong nội bộ nhóm này.
Hezbollah vốn hy vọng rằng cuộc chiến cấp thấp ở biên giới Lebanon-Israel với danh nghĩa ủng hộ người Palestine sẽ củng cố vị thế của Hamas trong các cuộc đàm phán với tel Aviv. Tuy nhiên, lệnh ngừng bắn ở Gaza dường như ngày càng xa vời. Trong khi đó, các đòn tấn công liên tiếp của Israel nhằm vào các mục tiêu của Hezbollah khiến nhóm này không thể không đáp trả.
Phát biểu ngày 22/9 tại lễ tang ông Ibrahim Aqil, một thành viên cấp cao của Hezbollah mới thiệt mạng do cuộc không kích của Israel, Phó Tổng thư ký Hezbollah Naim Qassem đã lên án các cuộc tấn công gần đây của Israel vào Lebanon.
Ông Qassem nói rằng, Israel đã phạm phải “tội ác chiến tranh khiến chúng tôi đau đớn” và kết quả là “một cuộc chiến không giới hạn” đã bắt đầu.
Đòn trả đũa của Hezbollah vào sáng sớm 22/9 có vẻ là cuộc tấn công mạnh mẽ nhất kể từ khi các cuộc đối đầu ở biên giới Israel-Lebanon bùng phát vào tháng 10/2023.
Hezbollah cho biết họ đã nhắm vào căn cứ không quân Ramat David ở Đông Nam Haifa và địa điểm công nghiệp quân sự Rafael, phía bắc Haifa. Quân đội Israel không trả lời câu hỏi về việc địa điểm này có bị ảnh hưởng hay không nhưng các quan chức xác nhận khu vực gần đó đã trúng đón tấn công trực tiếp.
Đây cũng là một trong những cuộc tấn công sâu nhất của Hezbollah vào Israel kể từ cuộc chiến toàn diện năm 2006. Nhóm này cho biết họ đã sử dụng tên lửa mới, Fadi-1 và Fadi-2. Nếu thông tin này là chính xác, đây sẽ là một trong những lần đầu tiên Hezbollah sử dụng tới vũ khí tầm trung ngoài kho tên lửa tầm ngắn.
Hezbollah hy vọng sẽ khôi phục lại một phần sức mạnh răn đe của mình và buộc Israel phải chấm dứt “chương mới” trong cuộc chiến chống lại nhóm này.
Trong nhiều năm, trước khi cuộc xung đột hiện tại bắt đầu, cả Israel và Hezbollah đều cố gắng kiềm chế, tránh đối đầu trực tiếp do lo ngại gây ra một chu kỳ leo thang mới.
Mặc dù thường xuyên tấn công vào các hoạt động chuyển giao vũ khí cho Hezbollah ở Syria trong thập kỷ qua, Israel vẫn tránh nhắm trực tiếp vào các thành viên nhóm này. Tuy nhiên, giới chức Israel cho rằng chiến lược đó đã giúp Hezbollah tái vũ trang và củng cố vị thế của họ sau cuộc chiến năm 2006.
Trong khi đó, Hezbollah được cho là có khả năng tấn công khắp lãnh thổ Israel bằng tên lửa dẫn đường chính xác nhưng cho đến nay họ vẫn chưa làm điều đó. Một quan chức quân sự Israel cho biết hầu hết các cuộc đấu pháo vẫn chỉ giới hạn trong phạm vi vài km tính từ biên giới.
Tuy nhiên, tính toán của cả hai bên đang thay đổi nhanh chóng.
Trong những tháng gần đây, Hezbollah đã phóng hàng nghìn quả tên lửa vào Israel, tăng đáng kể số lượng so với đầu năm.
Israel cũng không ngừng tiến hành các cuộc không kích nhằm vào các mục tiêu quan trọng của Hezbollah ở Lebanon. Những cuộc tấn công này không chỉ giới hạn trong việc phá hủy cơ sở hạ tầng quân sự mà còn nhằm trực tiếp vào các lãnh đạo cấp cao của Hezbollah, như cuộc không kích khiến Ibrahim Aqil - một chỉ huy quan trọng của nhóm, thiệt mạng.
Trong năm qua, Israel đã tiêu diệt 500 chiến binh Hezbollah, trong đó có nhiều nhân vật cấp cao.
Tuần trước, Israel cho biết họ sẽ di chuyển Sư đoàn lính dù và biệt kích số 98 từ Gaza đến biên giới phía Bắc giáp Lebanon. Động thái này diễn ra ngay sau khi lực lượng Israel ở phía Bắc hoàn thành các cuộc tập trận mô phỏng chiến đấu ở Lebanon.
Trong một phát biểu gần đây, thủ lĩnh Nasrallah cảnh báo, nếu Israel tiến hành một cuộc tấn công toàn diện vào Lebanon, Hezbollah sẵn sàng đối phó và sẽ biến cuộc chiến thành “cơn ác mộng” cho quân đội Israel.
“Những lằn ranh đỏ đó không còn nữa. Mọi thứ đã thay đổi đáng kể trong các quy tắc của cuộc xung đột này”, Carmit Valensi, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia và là chuyên gia về Hezbollah, cho biết.
Vòng xoáy leo thang giữa Israel và Hezbollah có thể đưa khu vực Trung Đông đến bờ vực của một cuộc chiến quy mô lớn.
Trong các cuộc tấn công gần đây, Israel không chỉ nhắm vào Hezbollah tại Lebanon mà còn nhằm vào các căn cứ của lực lượng này ở Syria và Iran. Điều này cũng đồng nghĩa với việc cuộc xung đột có nguy cơ lan rộng, liên quan đến nhiều quốc gia trong khu vực.
Đại sứ Lebanon tại Anh Rami Mortada gọi loạt vụ nổ thiết bị liên lạc hôm 17-18/9 là “một tội ác chiến tranh khác” và là “mô hình hành vi điển hình trong chiến thuật chiến tranh của Israel”.
“Họ đã phạm phải những tội ác chiến tranh tương tự trong quá khứ, và giờ họ lại tái phạm, đẩy khu vực này đến bờ vực của một cuộc chiến tranh toàn diện, điều mà chúng ta đã cố gắng tránh trong một năm qua”, ông Mortada nói với Sky News.
Trước đó, trong một cuộc phỏng vấn với Sky News, Đại sứ Saudi Arabia tại Anh, Khalid bin Bandar Al Saud, cho biết tình hình trên thực địa đang trở nên tồi tệ hơn và đã đến lúc phải “nỗ lực hơn nữa” để chấm dứt giao tranh.
“Tình hình trên thực địa đang ngày càng tồi tệ hơn... Tôi nghĩ đây là thời điểm chúng ta gần với một cuộc chiến tranh khu vực nhất kể từ năm 1973”, ông Al Saud nói.
Tác giả: Hoàng Phạm - Trình bày: Kiều Anh
Theo: CNN, WSJ, Anadolu - Ảnh: Reuters
