Trách nhiệm của Quốc hội trong việc đưa ra các quyết sách

Kỳ họp quốc hội giữa nhiệm kỳ đã kết thúc tuần làm việc thứ hai với việc thảo luận về tình hình kinh tế- xã hội, về quy hoạch thủy điện, về phòng chống tội phạm và 1 số dự án luật. Dù là thảo luận ở tổ, ở  hội trường hay các cuộc phỏng vấn bên hành lang Quốc hội, cụm từ được các đại biểu Quốc hội nhắc đến nhiều nhất là trách nhiệm. Trách nhiệm của Quốc hội trong việc đưa ra các quyết sách lớn, trách nhiệm của Chính phủ trong thực thi chính sách, trách nhiệm của địa phương, của các cấp, các ngành khi để xảy ra các vụ việc cụ thể.

Dành 1,5 ngày để thảo luận về tình hình kinh tế- xã hội và tái cơ cấu kinh tế với hơn 60 ý kiến của các đại biểu Quốc hội và 5 bộ trưởng, trưởng ngành, cử tri cả nước đã có được một bức tranh khá toàn diện về tình hình kinh tế- xã hội của đất nước. Dẫu chưa hẳn đã lạc quan về triển vọng sáng sủa của nền kinh tế trong 2 năm tới song điều mà các đại biểu ghi nhận là trong bão táp của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, Việt Nam vẫn đứng vững và đang phục hồi trong khó khăn. Bằng chứng là các chỉ số kinh tế vĩ mô ổn định, người dân không phải quay cuồng vì những cơn sốt giá, nhất là giá vàng, giá đô la. Tiềm lực quốc phòng, an ninh được củng cố, quan hệ đối ngoại tiếp tục được mở rộng để có môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển.

Quốc hội cũng ghi nhận báo cáo của Chính phủ năm nay đánh giá “ khá sát” thực tế, nêu cả thuận lợi lẫn khó khăn. Tuy nhiên, vấn đề được quan tâm nhiều nhất là đề nghị của Chính phủ, nâng trần bội chi ngân sách từ 4,8 lên 5,3% GDP. Dù biết rằng, đây là việc tất yếu bởi thu ngân sách liên tục giảm do thực hiện lộ trình giảm thuế song, điều mà các đại biểu mong muốn là một cam kết chính trị, cam kết để ngăn tái lạm phát và đề nghị, cần có cơ chế giám sát đặc biệt việc sử dụng nguồn vốn, bảo đảm đầu tư đúng trọng tâm, trọng điểm. Với đại biểu Dương Trung Quốc (đoàn Đồng Nai), việc nâng trần bội chi phải được xử lý như một dự án lớn. Khi Quốc hội nhấn nút thông qua, Quốc hội cũng có trách nhiệm của mình trong đó. Ông nói“ Chính phủ chỉ là người được giao chi tiêu theo luật và chịu sự giám sát của Quốc hội. Cho nên hiệu quả sử dụng ngân sách trước tiên thuộc về Quốc hội - chịu trách nhiệm trước nhân dân như người được ủy thác. Lòng tin của nhân dân đòi hỏi Quốc hội phải cẩn trọng hơn nữa, không phải là bó tay Chính phủ, mà là ủng hộ Chính phủ bằng chính trách nhiệm của mình”

Trong tuần làm việc thứ 2, Chính phủ đã trình ra Quốc hội quy hoạch tổng thể thủy điện giai đoạn 2011-2020, trong đó quyết định xóa bỏ 6 dự án thủy điện bậc thang và trên 400 dự án thủy điện nhỏ. Điều này được các đại biểu Quốc hội đánh giá là quyết định đúng đắn, hợp lòng dân bởi thực tế thời gian qua, không ít dự án thủy điện cho hiệu quả thấp, gây ảnh hưởng lớn về môi trường và đời sống xã hội. Đặc biệt, việc loại bỏ 2 dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A sẽ giúp bảo tồn trên 320 ha rừng, trong đó có gần 130 ha thuộc vùng lõi Vườn Quốc gia Cát Tiên. Đại biểu Trương Văn Vở ( đoàn Đồng Nai)- người đã nhiều lần lên tiếng về 2 dự án thủy điện trên cho rằng, quy hoạch thủy điện thời gian qua có sự vi phạm về pháp lý và các tiêu chí mà Chính phủ đã chỉ đạo , nhất là yếu tố an toàn hồ đập, bảo vệ môi trường sinh thái, bảo vệ rừng nguyên sinh. Do đó, Chính phủ cần chỉ đạo làm rõ chủ thể trách nhiệm trong quy hoạch 2 dự án thủy điện 6 và 6A Đồng Nai.

Báo cáo trước Quốc hội về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm; kết quả thực hiện Nghị quyết số 37/2012 của Quốc hội, Chính phủ nhận định: năm nay, dù tỷ lệ gia tăng tội phạm giảm hẳn so với năm 2012 nhưng một số tội phạm như giết người, cướp tài sản, chống người thi hành công vụ... lại có tính chất nghiêm trọng hơn. Tình trạng sát hại người thân trong gia đình xảy ra nhiều chứng tỏ sự xuống cấp về đạo đức xã hội đáng báo động... Trong khi đó, tội phạm đánh bạc tăng. Tình trạng cá độ bóng đá qua mạng Internet ngày càng tinh vi. Tội phạm xâm phạm quản lý kinh tế cũng tăng, xảy ra nhiều vụ gây hậu quả nghiêm trọng trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng. Bên hành lang Quốc hội, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: “Nơi nào tội phạm hoành hành thì ở đó, cấp ủy, chính quyền địa phương, mà trước nhất là ngành công an phải chịu trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân và trước chính quyền”.

Trong công tác lập pháp, tuần này, Quốc hội đã thảo luận Dự án Luật đấu thầu (sửa đổi), trong đó có một mục quy định riêng dành cho việc mua thuốc của các cơ sở y tế. Nhiều đại biểu hy vọng, với quy định này, từ nay sẽ không có bộ, ngành nào còn đổ lỗi cho việc mua thuốc chữa bệnh nhưng người mua phải tuân theo các quy định như mua xi măng, sắt thép và cũng không mất cán bộ do sai sót đấu thầu thuốc như thời gian vừa qua ở một số tỉnh.

Tuần thứ 2 của kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII đã khép lại. Cụm từ trách nhiệm được nhắc đến nhiều bởi lẽ như đại biểu Hoàng Việt Phương ( đoàn Tuyên Quang) đã nói: Cơ chế trách nhiệm không rõ ràng, kỷ luật, kỷ cương chưa nghiêm, rất ít người đứng ra chịu trách nhiệm và bị truy trách nhiệm. Điều đó sẽ khó mà lấy được sự đồng thuận và niềm tin của nhân dân./.