Tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt - Nga

Sáng sớm nay theo giờ Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn cấp cao nước ta đã về đến sân bay Nội Bài, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm Liên bang Nga từ ngày 16-19/5, theo lời mời của Thủ tướng Nga.

Chuyến thăm chính thức Liên bang Nga lần này là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ mới, thể hiện đường lối nhất quán coi trọng và ưu tiên tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt - Nga, đưa hợp tác song phương phát triển sâu rộng và hiệu quả hơn, đáp ứng lợi ích của hai bên, trên cơ sở đường lối đối ngoại của Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc hội đàm với Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev

Mặc dù các Lãnh đạo Nga đều bận rộn chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 20 năm quan hệ đối tác Nga – ASEAN và đón các đoàn Lãnh đạo cấp cao các nước ASEAN thăm Nga dịp này, nhưng Bạn đã đón Thủ tướng và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam ở cấp cao nhất dành cho Thủ tướng nước ngoài thăm Nga, với tình cảm rất thân tình, trọng thị.

Các cuộc hội đàm, gặp gỡ đều diễn ra trên tinh thần cởi mở, thẳng thắn và với sự tin cậy cao, tương xứng với mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt – Nga.

Tất cả các nhà lãnh đạo Nga từ Tổng thống Putin, Thủ tướng Medvedev cho đến Chủ tịch Thượng viện, Hạ viện đều khẳng định Việt Nam là một trong những ưu tiên đối ngoại của Nga ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và bày tỏ mong muốn thúc đẩy hợp tác với Việt Nam trên mọi lĩnh vực.

Trong chuyến thăm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đã tham dự Diễn đàn doanh nghiệp Việt - Nga, trả lời phỏng vấn báo chí Nga, đặt vòng hoa tại Đài tưởng niệm các chiến sỹ vô danh, vào Lăng viếng Lenin, đặt hoa và trồng cây lưu niệm tại tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh đúng vào dịp kỷ niệm Ngày sinh của Người.

Thủ tướng cũng thăm và nói chuyện với cán bộ Đại sứ quán Việt Nam, đại diện bà con kiều bào.

Với nhiều hoạt động đa dạng, hiệu quả, chuyến thăm chính thức Liên bang Nga của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã thành công tốt đẹp.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn đại biểu Việt Nam đã đặt vòng hoa và vào Lăng viếng Lenin - vị lãnh tụ của giai cấp vô sản và là bạn của nhân dân lao động trên toàn thế giới, đồng thời, đến đặt hoa tại Đài tưởng niệm các Liệt sỹ vô danh.

Về chính trị - ngoại giao, hai bên nhất trí duy trì tiếp xúc cấp cao, tiếp tục phối hợp chặt chẽ và hiệu quả trên các diễn đàn quốc tế; nâng cao hiệu quả hợp tác của các cơ chế hợp tác giữa hai nước, đặc biệt là Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế - thương mại và khoa học – kỹ thuật, Đối thoại chiến lược Ngoai giạo – Quốc phòng – An ninh.

Trong lĩnh vực kinh tế và thương mại, Thủ tướng hai nước đã thống nhất, thúc đẩy hợp tác hơn nữa trong lĩnh vực hợp tác trụ cột là năng lượng, mở rộng đầu tư sang các lĩnh vực như lọc hóa dầu, sản xuất khí hóa lỏng… đồng thời mở rộng hợp tác sang các nước thứ ba. 

Hai bên cũng thống nhất các biện pháp triển khai Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á – Âu, phấn đấu nâng kim ngạch thương mại lên 10 tỉ USD vào năm 2020.

Phía Nga khẳng định sẽ tạo thuận lợi để Việt Nam tăng xuất khẩu vào thị trường Nga, đặc biệt là các mặt hàng mà ta có thế mạnh như nông, thủy hải sản.

Hai bên cũng thể hiện quyết tâm sớm tháo gỡ các vướng mắc để triển khai 20 dự án đầu tư ưu tiên giữa hai nước.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, nêu rõ: “Những vấn đề đặt ra của phía Việt Nam, Chính phủ Liên bang Nga đã có sự thống nhất rất lớn. Đặc biệt hai nước đẩy mạnh các biện pháp cụ thể để thúc đẩy thực hiện Hiệp định thương mại tự do giữa Liên minh kinh tế Á – Âu và Việt Nam. Đây là hiệp định có ý nghĩa lớn với Việt Nam, Nga và các nước liên quan. Việt Nam sẽ rà soát các giải pháp cụ thể bằng cách thúc đẩy các bộ, ngành có liên quan, tổ công tác đặc biệt, để tháo gỡ khó khăn đặt ra trong quá trình hợp tác, để những chủ trương, biện pháp lớn của hai chính phủ đặt ra được hiện thực trong thời gian tới, xứng tầm với đối tác chiến lược toàn diện giữa Nga và Việt Nam”.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã hội kiến Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên đã ký 9 văn bản hợp tác trong các lĩnh vực dầu khí, đầu tư, nông nghiệp, trong đó có Bản ghi nhớ giữa Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Phát triển Kinh tế Nga về hợp tác thúc đẩy thương mại song phương đến năm 2020.

Bên cạnh đó, Lãnh đạo cấp cao hai nước cũng đã trao đổi và nhất trí tăng cường quan hệ hợp tác trong nhiều lĩnh vực khác như giáo dục đào tạo, nhân văn, kỹ thuật quân sự, an ninh, du lịch,… 

Thủ tướng Medvedev nhất trí với đề xuất của Việt Nam về việc tham gia dự án xây dựng tuyến đường sắt TP.HCM – Lộc Ninh kết nối với Campuchia trên cơ sở nguồn vốn từ Quỹ ASEAN – Nga.

Đối với các lĩnh vực hợp tác khác, Thủ tướng Nga Medvedev, cho rằng cần hợp tác theo chiều sâu và mở rộng các lĩnh vực khác.

Thủ tướng Nga cho biết: “Chúng tôi cũng quan tâm để hai nước đầu tư vào nền kinh tế của nhau, không chỉ là trong ngành năng lượng mà cả các lĩnh vực khác. Hiện nay các công ty của Nga đã đầu tư vào Việt Nam gần 100 dự án lớn không liên quan không tính đến lĩnh vực dầu khí. Còn hợp tác lĩnh vực dầu khí và năng lượng là hợp tác chiến lược. Các công ty dầu khí khác cũng hợp tác với nhau khá thành công. Chúng tôi hy vọng khả năng có thể phát triển trong hợp tác chế biến dầu khí. Chúng ta đã hợp tác từ 35 năm trước đây, nhưng còn có thể hợp tác trong nhiều lĩnh vực khác. Và hy vọng sự hợp tác này mang lại lợi ích cho cả hai nước, như công nghệ cao, nông nghiệp, khai thác khoáng sản, đóng tàu, du lịch… đều là những ngành quan trọng của hai nước”.  

Và để cụ thể hóa việc thúc đẩy quan hệ đầu tư giữa hai nước, nhân chuyến thăm này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã phát lệnh khởi công dự án Tổ hợp chăn nuôi bò sữa và chế biến giai đoạn 1 của Tập đoàn TH True Milk, trị giá 2,7 tỷ USD.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Lễ khởi công dự án Tổ hợp chăn nuôi bò sữa và chế biến giai đoạn 1 của Tập đoàn TH True Milk tại làng Volokolamsk, Moscow.

Thủ tướng cũng phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt – Nga với gần 500 doanh nghiệp hai nước tham gia.

Về cơ hội hợp tác doanh nghiệp hai nước sau chuyến đi, ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, đánh giá: “Có thể nói chưa bao giờ các doanh nghiệp Nga quan tâm đến thị trường Việt Nam như hiện nay. Đã có những dự án hợp tác tạo động lực lớn trong lĩnh vực nông sản tại Nga cũng như xuất khẩu vào Nga. Hiện Nga chịu cấm vận của phương Tây, nên việc tiếp cận một số thị trường khó khăn. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam tăng cường hợp tác, xuất khẩu vào thị trường Nga”.

Trong chuyến thăm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các nhà lãnh đạo Nga cũng đã trao đổi sâu rộng về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.

Về vấn đề Biển Đông, Lãnh đạo Nga ủng hộ việc giải quyết vấn đề Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở Luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp quốc về Luật Biển 1982, cam kết tiếp tục hợp tác thăm dò khai thác dầu khí tại vùng thềm lục địa Việt Nam.

Trong các cuộc hội đàm, tiếp xúc, Thủ tướng Chính phủ hết sức quan tâm và đã đề nghị phía Nga tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng người Việt tại Nga sinh sống, làm việc, kinh doanh ổn định theo luật pháp Nga và hòa nhập với sở tại, đóng góp vào việc củng cố tình hữu nghị giữa hai dân tộc Việt Nam - Nga.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị, đề xuất các định hướng hợp tác lớn để thúc đẩy hơn nữa quan hệ ASEAN-Nga.

Sau chuyến thăm chính thức Liên bang Nga, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã dự Hội nghị Cấp cao Kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ Đối tác Đối thoại ASEAN-Nga từ ngày 19-20/5/2016 tại Sochi, Liên Bang Nga, theo lời mời của Tổng Thống Nga Putin.

Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ đối tác ASEAN-Nga diễn ra trong bối cảnh tình hình chính trị-an ninh thế giới nói chung và ở Châu Á – Thái Bình Dương có nhiều diễn biến mới, đan xen cả thuận lợi và không ít khó khăn, phức tạp, tác động đến những lợi ích an ninh và phát triển của ASEAN và Nga. 

Hiện nay, Nga đã tham gia vào tất cả các cơ chế hợp tác quan trọng của ASEAN và hợp tác giữa hai bên không ngừng gia tăng trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội.

Gần đây Nga đẩy mạnh chính sách “Hướng Đông”, chú trọng và mong muốn phát triển hơn nữa quan hợp tác nhiều mặt với các nước Đông Nam Á. 

Tại Sochi, các nhà lãnh đạo đều thống nhất về những thành công trong hợp tác ASEAN – Nga, nhưng vẫn chưa thực sự tương xứng với tiềm năng. Để tạo khuôn khổ và cơ sở vững chắc cho việc tăng cường hợp tác ASEAN-Nga trong thời gian tới, Hội nghị đã thông qua Tuyên bố Sochi và ghi nhận 5 văn kiện quan trọng, trong đó có Kế hoạch Hành động Toàn diện ASEAN-Nga giai đoạn 2016-2020.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung, thành viên trong đoàn, đánh giá: “Kết quả trước hết là đã thông qua tuyên bố Sochi, nêu lên những đánh giá lớn về hợp tác 20 năm qua, và định hướng lớn, trong đó có những nguyên tắc, có những ưu tiên về hợp tác giữa hai bên thời gian tới, đồng thời thông qua 5 văn kiện về chương trình hành động cụ thể và chương trình hành động trong lĩnh vực ưu tiên, như khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo, an ninh lương thực, bảo vệ môi trường, phát triển nông nghiệp. Về kinh tế đã nêu ra nhu cầu cần có biện pháp cụ thể. Tại Hội nghị lần này Thủ tướng nêu đề xuất cụ thể, đó là có hình thức tổ chức sự kiện như hội chơ về kinh tế thương mại định kỳ. Ví dụ hàng năm giữa Nga và ASEAN từ đó tăng cường hiểu biết, phát triển quan hệ”.

Ngày 20/5, tại Sochi, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng lãnh đạo các quốc gia Đông Nam Á đã dự Hội nghị cấp cao Kỷ niệm 20 năm quan hệ đối tác đối thoại ASEAN-Nga theo lời mời của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Các nhà Lãnh đạo ASEAN-Nga cũng đã nhấn mạnh trong Tuyên bố Sochi tầm quan trọng và lợi ích chung của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông đối với hòa bình và phát triển ở khu vực và thế giới.

Đề cao lập trường nguyên tắc của ASEAN giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hợp quốc về Luật biển 1982 (UNCLOS), các tiêu chuẩn và thông lệ phù hợp của Tổ chức Hàng không Dân sự Quốc tế (ICAO) và Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO), không sử dụng và đe dọa sử dụng vũ lực, tự kiềm chế, không có các hành động làm phức tạp thêm tình hình, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn tất bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC).

Đoàn Việt Nam đã đề xuất nhiều ý kiến để quan hệ Đối tác Toàn diện và Tiến bộ ASEAN - Nga ngày càng hiệu quả và thực chất hơn, đáp ứng lợi ích của hai bên và phù hợp với thế mạnh của cả Nga và ASEAN.

Trong bài phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Phiên Toàn thể của Hội nghị, Thủ tướng đã tập trung nêu các lĩnh vực cần ưu tiên trong quan hệ đối tác ASEAN – Nga, đồng thời nêu ra sáng kiến hợp tác cụ thể trên nhiều lĩnh vực chính trị - an ninh, kinh tế, thương mại, đầu tư, năng lượng, du lịch; mở rộng hợp tác giáo dục đào tạo, khoa học - công nghệ, giao lưu văn hóa và nhân dân; tăng cường hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai. 

Trước những diễn biến phức tạp gần đây ở Biển Đông gây lo ngại cho cộng đồng quốc tế, các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam, Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam và các nước ASEAN khác đều xác định hòa bình, an ninh ở Biển Đông có ý nghĩa thiết yếu đối với hòa bình, an ninh khu vực và toàn cầu, do vậy cần bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên Hợp quốc về Luật Biển 1982; tuân thủ đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), sớm tiến tới Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Thủ tướng nêu rõ tình hình hiện nay đặt ra yêu cầu cấp bách là các quốc gia liên quan kiềm chế, ngưng các hành động đơn phương, không quân sự hóa, thúc đẩy các cuộc đối thoại và thương lượng để giải quyết tranh chấp và sớm có kết quả thực chất về xây dựng COC, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý quốc tế, tăng cường các biện pháp xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa.

Nhân dịp này, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng đã có các cuộc tiếp xúc rộng rãi với Lãnh đạo các nước ASEAN về quan hệ song phương và về các vấn đề cùng quan tâm.

Các cuộc tiếp xúc này đều có nội dung thiết thực, trao đổi các biện pháp cụ thể nhằm thúc đẩy quan hệ song phương giữa Việt Nam và các nước ASEAN.

Chuyến thăm chính thức Liên bang Nga và tham dự Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ đối tác ASEAN – Nga của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã thành công tốt đẹp, góp phần quan trọng vào việc tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt – Nga trên cả bình diện song phương và đa phương, thể hiện tinh thần tích cực và trách nhiệm của Việt Nam đối với công việc của ASEAN, thúc đẩy quan hệ hợp tác ASEAN – Nga, đồng thời từ đó tranh thủ các điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các đường lối phát triển và đối ngoại đã được Đại hội Đảng lần thứ XII đề ra./.