Nhìn lại 8 ngày làm dịu điểm nóng Đồng Tâm

“Điểm nóng Đồng Tâm” xảy ra bắt nguồn từ vấn đề tranh chấp đất đai kéo dài nhiều năm và đỉnh điểm là khi người dân ở đây cho rằng một số diện tích được quyết định giao cho Tập đoàn Vietel thực hiện dự án là đất nông nghiệp của xã chứ không phải đất quốc phòng.

Phía cơ quan chức năng của Hà Nội thông tin từ năm 1980, Thủ tướng giao Bộ Quốc phòng xây dựng sân bay Miếu Môn, trong đó có diện tích ở xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức). 50,03 ha được thu hồi giao cho Tập đoàn viễn thông quân đội Vietel tiếp nhận quản lý sử dụng vào công trình quốc phòng A1, trong đó bao gồm 46 ha thuộc xã Đồng Tâm là đất quốc phòng. 

Bản đồ xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội

Giữ cán bộ, rào đường, canh gác

Ngày 30/3/2017, Công an TP đã ra quyết định khởi tố vụ án “gây rối trật tự công cộng” theo điều 245; Cục Điều tra hình sự (Bộ Quốc phòng) ra quyết định khởi tố vụ án “chống người thi hành công vụ” theo điều 257 và vụ án “Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai” theo điều 173, bộ luật Hình sự năm 1999.

Nửa tháng sau, tức ngày 15/4, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an TP Hà Nội đã áp dụng biện pháp ngăn chặn, bắt giữ 4 công dân về hành vi gây rối trật tự công cộng để điều tra.

Người dân dựng chướng ngại vật để chặn ô tô vào trong thôn

Tình hình trở nên phức tạp hơn kể từ thời điểm này khi số công dân xã Đồng Tâm tập trung đông người bao vây, giữ 38 cán bộ huyện Mỹ Đức và cán bộ, chiến sĩ công an tại Nhà văn hóa thôn Hoành. Người dân lập rào chắn ô tô cũng như tổ chức giám sát người lạ tại các lối dẫn đường vào thôn.

Ngày hôm sau, VKSND TP Hà Nội ra quyết định huỷ bỏ quyết định tạm giữ ông Lê Đình Kình, 82 tuổi, trú tại thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức. Quyết định hủy bỏ tạm giam đối với ông Lê Đình Kình, Lê Đình Ba, Lê Đình Công được Viện Phó VKSND TP Hà Nội Nguyễn Văn Dũng ký từ ngày 16/4, trực tiếp Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội Bạch Thành Định trao cho những người này.

Thả thêm người, nhận lỗi, gửi tâm thư

Đến chiều 20/4, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung về huyện Mỹ Đức để đối thoại với bà con. Tuy nhiên, đại diện người dân không tới mà mong muốn người đứng đầu TP về xã Đồng Tâm.

Sau nhiều giờ chờ đợi mà người dân không đến, ông Nguyễn Đức Chung làm việc với lãnh đạo huyện Mỹ Đức, xã Đồng Tâm và cho biết đã quyết định thanh tra toàn diện quá trình quản lý, sử dụng cũng như quá trình xử lý liên quan đất đai ở khu vực này sân bay Hiếu Môn, trong đó có phần đất mà bà con đang kiến nghị với thời gian thanh tra là 45 ngày.

Ông Lê Đình Ba đại diện người dân, qua báo chí, lên tiếng xin lỗi Đảng, Nhà nước và nhân dân khi nhận thấy cái sai của mình trong việc giữ người

Bày tỏ niềm vui khi thành phố sẽ thanh tra toàn diện, ngày 21/4, người dân trao thả Trưởng Ban Tuyên giáo huyện Mỹ Đức. Đại diện người dân cũng lên tiếng thừa nhận việc giữ người trái phép là vi phạm pháp luật, nhận lỗi trước Đảng, Chính phủ về việc này, cũng như mong được khoan hồng, mong các cơ quan chức năng thấu hiểu nguyên nhân vì đâu mà người dân có hành vi vi phạm như vậy.

Ngay trong ngày, Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung qua đã có nhiều cuộc điện thoại thuyết phục đại diện nhân dân thôn Hoành thả hết người bị bắt giữ, dọn dẹp chướng ngại vật trên đường và cho biết sáng 22/4 sẽ về gặp người dân Đồng Tâm.

Lúc này, người dân cũng gửi “tâm thư” và bản kiến nghị với 8 nội dung tới lãnh đạo Thành phố.

Đối thoại thành công, thôn Hoành trở lại yên bình

Đúng 10h30 ngày 22/4, đoàn công tác gồm ông Nguyễn Đức Chung và đại diện Ban Dân nguyện của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Thanh tra Chính phủ, Cục C45, Giám đốc Công an thành phố Hà Nội, Bộ Tư lệnh Thủ đô, đại diện Sở ban, ngành của Thành phố, đại diện lãnh đạo huyện Mỹ Đức, xã Đồng Tâm và hai địa biểu Quốc hội là Dương Trung Quốc và Lưu Bình Nhưỡng đã về trụ sở UBND xã đối thoại với 50 đại diện người dân xã Đồng Tâm.

Ông Nguyễn Đức Chung bắt tay người dân ở thôn Hoành, xã Đồng Tâm

Trên cơ sở bản kiến nghị cũng như các ý kiến nêu lên tâm tư nguyện vọng của người dân, người đứng đầu UBND TP đã lần lượt làm rõ từng vấn đề. Với trách nhiệm của mình, ông Nguyễn Đức Chung ghi nhận bà con đã chăm sóc cán bộ, chiến sĩ, cho ăn uống đầy đủ, mua quần áo, canh giữ bảo vệ để không bị kẻ xấu làm hại.

Về vấn đề quan trọng nhất là làm rõ lý lịch diện tích đất là quốc phòng hay nông nghiệp, ông Chung nhấn mạnh, Thành phố đã ra Quyết định thanh tra toàn diện quá trình quản lý, sử dụng toàn bộ khu đất với thời gian 45 ngày. Trong thời gian này, đất được giữ nguyên trạng. Trước khi ra kết luận, đoàn thanh tra và đích thân ông sẽ về công bố để đạt sự đồng thuận. Do đó, ông ông mong bà con hợp tác để kết quả chính xác, khách quan.

Về đề nghị xác minh điều tra việc bắt giữ ông Lê Đình Kình, gây thương tích, Chủ tịch Nguyễn Đức Chung cũng khẳng định lãnh đạo TP đã trực tiếp trao đổi với lãnh đạo Bộ Công an và thống nhất sẽ cử đoàn thanh tra toàn bộ quá trình thực thi luật pháp của công an TP Hà Nội và đúng - sai đến đâu sẽ xử lý một cách cương quyết, nghiêm túc, không có vùng cấm.

Tiếng vỗ tay vang lên sau khi Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung kết thúc phần trả lời làm rõ các vấn đề mà người dân thắc mắc. Cuộc đối thoại kết thúc sau hơn 2 giờ đồng hồ. Đoàn công tác và đại diện người dân ra Nhà văn hoá thôn Hoành - nơi 19 cán bộ chiến sĩ đang bị giữ tại đây.

Tuy vậy, đến tận 14h40, chỉ sau Chủ tịch UBND TP Hà Nội ký bản cam kết và công bố công khai, trong đó có việc “Không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với toàn thể nhân dân xã Đồng Tâm”, toàn bộ 19 cán bộ chiến sĩ mới được bàn giao.

Người đứng đầu UBND TP Hà Nội dạo bước trên đường làng đến thăm Trường THCS xã và nói chuyện với người dân, sau khi 19 cán bộ chiến sĩ được trao thả

Người dân thôn Hoành vỡ oà vui sướng, cảm ơn ông Nguyễn Đức Chung và đoàn công tác về với bà con, giải quyết bước đầu có lý có tình. Các cánh tay vẫy chào thân thiện khi Đoàn rời đi.

Như lời ông Nguyễn Đức Chung đã nói, đúng – sai cụ thể thế nào còn phải chờ kết luận. Tuy vậy, sự căng thẳng đã được xua tan sau 8 ngày “căng như dây đàn”, bà con nơi đây thở phào nhẹ nhõm bắt tay vào công việc bình thường vì tin rằng, nỗi băn khoăn lớn nhất của mình sắp được làm rõ trên tinh thần công minh, khách quan./.