Tái diễn sai phạm tại thuỷ điện Ia Krêl 2

Như Đài TNVN đã thông tin, vào ngày 12/6/2013, đập dâng của thủy điện Ia Krêl 2 có công suất thiết kế 5 MW, tại xã Ia Dom, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai đã bị vỡ phần cống dẫn dòng, khiến hơn 5 triệu m3 nước tích trong lòng hồ đổ xống hạ nguồn, tạo lũ quét trên dọc tuyến suối Ia Krêl đến sông Sê San với chiều dài hơn 10km. Hàng chục người bị nước lũ từ vụ vỡ đập cuốn trôi nhưng may mắn không ai thiệt mạng. Vụ vỡ đập đã làm thiệt hại hơn 200 ha cây trồng, hoa màu và cuốn trôi nhiều tài sản của hơn 120 hộ dân, với tổng giá trị hơn 3,6 tỷ đồng.

Hiện trường vụ vỡ đập 2013

Tại công trình thủy điện này, nay lại xảy ra những sai phạm liên quan đến tái đầu tư thi công, khiến hàng trăm hộ dân ở phía hạ nguồn hoang mang, lo lắng.

Gia đình ông Puih Bơl, dân tộc J’rai, ở làng Mok Đen, xã Ia Dom, huyện Đức Cơ, làm rẫy ở phía hạ nguồn của thủy điện Ia Krêl 2. Ông Bơl cho biết, đầu tháng 3, ông thấy nhà đầu tư đưa máy móc vào thi công trên đập dâng của thủy điện này, đến cuối tháng 4 thì thi công xong đoạn đập ngay tại vị trí năm ngoái bị vỡ. Mặc dù nhà đầu tư cũng thi công một kênh dẫn dòng ở vai trái của đập dâng, dẫn nước trở về suối Ia Krêl, tránh để nước trong lòng hồ dâng cao, tuy nhiên, sau một số trận mưa, hiện nước đã dâng lên độ cao khoảng 1/3 đập dâng. Điều này khiến ông Bơl rất lo lắng, vì năm ngoái, tại công trình thủy điện này, nước mới tích đến độ cao khoảng 1/2 đập dâng thì đã xảy ra sự cố vỡ đập.

Ông Bơi cho biết: “Lần trước vỡ đập, cả nhà tôi may mắn sống sót, chỉ mất tài sản, hoa màu. Gia đình cũng được đền bù, nhưng không khỏi lo lắng vì nếu xảy ra vỡ đập lần nữa thì nguy hiểm lắm. Làm sao để thủy điện được đảm bảo, bà con mình yên tâm”.

Nước đã dâng lên 1/3 lòng hồ thủy điện Ia Krêl 2

Theo ông Hà Xuân Minh, Phó Chánh văn phòng UBND huyện Đức Cơ thì, trên công trường, đơn vị chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Công nghiệp và Thủy điện Bảo Long đang tiến hành thi công một đê quây và một kênh xả, dẫn dòng chảy về suối Ia Krêl. Tuy nhiên, đến thời điểm này, chính quyền và ngành chức năng huyện Đức Cơ vẫn chưa nhận được bất kỳ văn bản nào của các cấp có thẩm quyền về việc cho phép tiến hành tái đầu tư thi công thủy điện Ia Krêl 2.

“Đến thời điểm này Huyện vẫn chưa nhận được văn bản nào của UBND tỉnh cũng như các Sở, ngành thống nhất về việc cho tái đầu tư trở lại. Khi phát hiện tái đầu tư trở lại, Huyện đã yêu cầu phía công ty phải dừng để chờ ý kiến của Sở, ngành. Huyện đã tổng hợp và báo cáo tình hình cho UBND tỉnh và Sở Công thương”, ông Hà Xuân Minh nhấn mạnh.

Để làm rõ vấn đề, chúng tôi đã có buổi làm việc với Sở Công thương tỉnh Gia Lai. Ông Huỳnh Ngọc Tục, Giám đốc Sở cho biết, việc tái đầu tư xây dựng thủy điện Ia Krêl 2 đã được sự đồng ý bằng văn bản của Chính phủ và UBND tỉnh. Tuy nhiên, hiện tại chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Công nghiệp và Thủy điện Bảo Long chưa hoàn tất một số thủ tục cần thiết khác như hồ sơ thiết kế, giấy phép xây dựng. Do đó, việc chủ đầu tư đưa phương tiện, máy móc vào để tiến hành thi công một số hạng mục là sai quy định.

Ông Huỳnh Ngọc Tục cho biết thêm: “Sau khi kiểm tra cho thấy mấy điểm sai: khi tiến hành thi công thì chưa đủ điều kiện, hồ sơ thiết kế chưa được thẩm định; thứ hai là chưa có giấy phép xây dựng. Làm như thế thì có nguy cơ, nếu lượng mưa lớn, nước đầu nguồn về nhiều sẽ gây vỡ đập lần hai”.

Trước những sai phạm của chủ đầu tư, Sở Công thương tỉnh Gia Lai đã có văn bản đình chỉ thi công đối với thủy điện Ia Krêl 2 cho đến khi hoàn tất các thủ tục theo quy định. Đồng thời, chủ đầu tư phải tiến hành xả dần lượng nước hiện có trong lòng hồ, đảm bảo an toàn cho công trình và vùng hạ lưu. 

Tại vị trí thân dập bị vỡ năm trước-nhà đầu tư đã thi công một đê để chống sạt lở

Còn về phía chủ đầu tư, ông Nguyễn Ngọc Ẩn – Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Công nghiệp và Thủy điện Bảo Long thừa nhận, đơn vị đã nôn nóng thi công khi chưa hoàn thành các thủ tục cần thiết. Tuy nhiên, việc thi công chỉ nhằm bảo vệ phần đập dâng bị vỡ (năm ngoái) không phải tích nước lòng hồ.

Ông Ấn cho rằng, năm ngoái đập chỉ bị vỡ một phần nhỏ, nhưng do Công ty không có biện pháp bảo vệ nên là qua mùa lũ năm ngoái vết vỡ khoét rất sâu và to. Công ty đã làm một đê ngang đập bảo vệ đập, còn dòng nước hướng về điểm khác gọi là kênh xả, kênh xả đó hướng nước về dòng chảy tự nhiên chứ Công ty không tích nước.