Khan hiếm tiền lẻ, dịch vụ đổi tiền tha hồ hét giá

Trong khi Ngân hàng Nhà nước khẳng định năm nay không in mới loại tiền có mệnh giá nhỏ từ 2.000 đồng trở xuống, nhiều ngân hàng chỉ có kế hoạch đổi tiền cho khách hàng “ruột”, thì trên các diễn đàn, hay ngoài thị trường, dịch vụ đổi tiền lại bùng nổ với mức chênh lệch cao.

Mong muốn đổi được một ít tiền mới để mừng tuổi đầu năm, chị Trần Thị Nga ở quận Long Biên, Hà Nội đã đến 2 chi nhánh ngân hàng để đổi tiền mệnh giá 10.000 đồng, 20.000 đồng, 50.000 đồng, vì đổi tại ngân hàng thì không mất phí.

Phớt lờ lệnh cấm, dịch vụ đổi tiền lẻ vẫn ngang nhiên hoạt động (Ảnh: Internet)

Thế nhưng chị Nga không thể đổi được: “Sáng nay tôi cũng ra một chi nhánh của Ngân hàng Vietinbank đổi tiền mới nhưng họ không đổi cho. Họ bảo năm nay không có để đổi. Ngay bản thân nhân viên của ngân hàng cũng chưa có nên thành ra người dân như tôi đến đổi cũng chả có.”

Còn chị Nguyễn Thu Hiền, ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội cho biết, mọi năm chị có thể đổi được tiền mệnh giá nhỏ, nhưng năm nay thì rất khó: “Năm nay tiền mệnh giá lớn thì còn đổi được còn tiền mệnh giá 20.000 đồng hay 10.000 đồng hoặc thấp hơn thì càng khó. Mọi năm nhờ người quen ở ngân hàng đổi cho, nhưng năm nay họ nói đổi tiền mệnh giá lớn còn có chứ mệnh giá nhỏ không có.”

Khảo sát tại một số ngân hàng ở Hà Nội cho thấy, nhu cầu đổi tiền lẻ với mục đích lì xì Tết của người dân khá lớn. Tiền có mệnh giá 10.000 đồng, 20.000 đồng, 50.000 đồng là các loại tiền được nhiều người dân muốn đổi nhất.

Tuy nhiên, ngân hàng chỉ đáp ứng được một lượng nhỏ, chủ yếu đổi cho khách hàng thân quen. Nguyên nhân là năm nay, ngoài việc Ngân hàng Nhà nước không in mới tiền mệnh giá 1.000 đồng - 2.000 đồng, thì các loại tiền mới mệnh giá 20.000 đồng - 50.000 đồng cũng in khá hạn chế.

Trong khi đổi tiền mới mệnh giá nhỏ tại các ngân hàng đang khan hiếm thì trên các diễn đàn, trang mạng rao vặt hay ngoài thị trường chợ đen, nguồn tiền mới này lại rất dồi dào. Tại một số điểm đổi tiền lẻ gần Phủ Tây Hồ (Hà Nội), loại tiền mệnh giá 5 nghìn đồng được đổi ở mức “10 ăn 7” (tức là đổi 10 nghìn đồng ăn 7 nghìn đồng).

Còn ở trên đường Đinh Lễ, một số người chào mời đổi tiền lẻ với giá cao ngất. Ví dụ, tiền mới mệnh giá 10.000 đồng, 20.000 đồng, phí đổi tiền là “10 ăn 8”, tức là một cọc 100 tờ 10.000 đồng hoặc 20.000 đồng, thì phí 20%, tương đương 200.000 đồng và 400.000 đồng. Đặc biệt, năm nay, tờ tiền mệnh giá 500 đồng được cho là tờ tiền lẻ đắt và hiếm nhất thị trường tiền lẻ Việt Nam, với giá mua cao gấp đôi, gấp ba so với giá trị thực.

Chỉ cần 1 thao tác vào Google, gõ cụm từ “Đổi tiền lẻ”, “Đổi tiền mới”… thì sẽ hiện ra hàng nghìn kết quả và hàng trăm điểm kinh doanh dịch vụ này, với các hình thức chào hàng khá hấp dẫn như: “Đổi tiền lẻ mới, giá rẻ nhất thị trường”; “tiền mới 100%, nguyên cọc, đầy đủ số tờ, giao hàng tận nơi để đảm bảo an toàn tài chính cho bạn”, hay “Đổi tiền lẻ, tiền có số seri may mắn”…Thậm chí, chỉ cần khách hàng gọi điện sẽ có người mang tiền lẻ, tiền mới “giao tận tay”.

Khi chúng tôi liên hệ vào số điện thoại 0936 09xxxx, chủ nhân của web đổi tiền lẻ ở phố Thái Thịnh, Hà Nội, cho biết: “Tiền 500 con thì tiền phí là 100%, tức là bỏ ra 200.000 đồng thì được 100.000 đồng tiền 500 con, còn tiền 10.000 đồng thì phí là 9%.”

Theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh, việc Ngân hàng Nhà nước không in thêm tiền mệnh giá nhỏ có thể tiết kiệm được hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Tuy nhiên, điều này cũng nảy sinh những bất cập khi nhu cầu của người dân tăng cao, sinh ra những kẻ lợi dụng chính sách không in tiền lẻ của Ngân hàng Nhà nước để thu gom tiền lẻ, rồi đổi với chi phí đắt đỏ, nhằm trục lợi.

Ông Lê Đăng Doanh cho rằng: “Ngân hàng Nhà nước và cảnh sát kinh tế cần vào cuộc vì việc đổi tiền như vậy là vi phạm, không thể chấp nhận được. Chẳng hạn đổi tiền mà từ mệnh giá 200 nghìn đồng mà đổi thành 500 đồng còn có 100 nghìn đồng như vậy là vi phạm vào tài sản của người dân. Đề nghị Ngân hàng Nhà nước và công an kinh tế cần vào cuộc xem xét và ngăn chặn vi phạm luật quản lý tiền tệ.”

Mừng tuổi đầu năm là một nét đẹp văn hóa. Nhưng nếu cố đổi nhiều tiền lẻ để dâng lễ đầu năm, rải tràn lan ở chốn linh thiêng thì vô cùng phản cảm và lãng phí. Thiết nghĩ, mỗi người cần thay đổi suy nghĩ và hành vi ứng xử ở những nơi tôn nghiêm nhằm tránh lãng phí của cải của xã hội và bảo vệ nét đẹp truyền thống văn hóa của dân tộc./.