Đàm phán hạt nhân Iran giằng co nhưng đã bước sang giai đoạn trọng yếu

Sau nhiều ngày thảo luận ở thủ đô Vienna (Áo), các quan chức hàng đầu của cả Mỹ và Iran đều đòi hỏi đối tác của mình phải có những nhượng bộ lớn. Các đoàn đàm phán đã rời hội nghị hôm 20/6 với một kết quả khiêm tốn là một văn bản cho thấy các bên cam kết đạt được thỏa thuận và có kế hoạch gặp gỡ trở lại ngày 2/7 tới để dự phiên đàm phán quy mô có thể kéo dài tới ngày 20/7.

Đàm phán hạt nhân tại Vienna tháng 6/2014 (ảnh: FoxNews)

Hiện các bên đàm phán P5+1 (Mỹ, Anh, Trung Quốc, Nga, Pháp và Đức) và Iran đang tìm kiếm một thỏa ước khiến cộng đồng quốc tế bớt quan ngại về tham vọng hạt nhân của Iran còn Iran thì được dỡ bỏ các lệnh trừng phạt hà khắc về tài chính và năng lượng.

Trong buổi họp báo hôm 20/6 (giờ địa phương), bà Wendy Sherman, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ và cũng là đặc phái viên của Mỹ tại các cuộc thương thuyết cho hay: “Chúng tôi đang ở một giai đoạn rất trọng yếu của quá trình đàm phán. Tuần này các cuộc thảo luận giữa chúng tôi là rất căng nhưng cũng mang tính xây dựng… Chúng tôi đã có những phiên họp sâu tập trung vào cái việc rất khó khăn đó là soạn thảo câu từ”.

Theo bà Sherman, hai bên chính của cuộc thương lượng ra về với một văn bản có khả năng tạo nền tảng cho vòng đàm phán kế tiếp.

Dẫu vậy nhà ngoại giao Mỹ thừa nhận Washington vẫn có những hoài nghi nhất định về việc Iran có dám đi những bước quyết liệt để đạt được một thỏa thuận với Mỹ hay không.

Bà Sherman nói: “Điều chưa rõ là liệu Iran có sẵn sàng và sẵn lòng thực thi tất cả các bước đi cần thiết để đảm bảo với cả thế giới rằng chương trình hạt nhân của họ đang và sẽ chỉ hoàn toàn phục vụ mục đích hòa bình”.

Hiện Iran và Nhóm P5+1 vẫn bất đồng về khả năng làm giàu urani của Tehran, cấu trúc lò phản ứng nước nặng Arak mà phương Tây nghi ngờ có thể sản xuất bom hạt nhân và việc dỡ bỏ các gói trừng phạt của Mỹ và phương Tây nhằm vào Iran. 

Tại cuộc đàm phán, các nước P5+1 yêu cầu Iran giảm số lượng máy ly tâm để đảm bảo rằng Tehran không thể sản xuất đủ nhiên liệu chế tạo bom hạt nhân. Tuy nhiên, Iran cho rằng nước này cần thêm nhiều máy ly tâm để để sản xuất urani cung cấp cho các nhà máy điện hạt nhân. 

Ngoại trưởng Iran Mohammed Javad Zarif tại cuộc họp báo được tổ chức sau cuộc họp cũng khẳng định rằng, Mỹ và các nước phương Tây cần dỡ bỏ tất cả các biện pháp trừng phạt Iran nếu muốn tìm giải pháp toàn diện cho vấn đề hạt nhân của nước này.

Đại diện Iran cho biết hai bên có phương pháp luận và cách tiếp cận, cách nhìn nhận khác nhau nhưng phía Iran có thiện chí, nghiêm túc cam kết với giải quyết vấn đề, và hai bên đã đạt được một văn bản chung mở ra khả năng mới cho cả hai phía./.