Mỹ ưu tiên giải pháp hòa bình, Vùng Vịnh liệu đã “sóng yên biển lặng”?

Phát biểu với báo chí sau cuộc gặp với một trong những nhân vật quyền lực bậc nhất Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất, Thái tử Mohammed bin Zayed Al- Nahyane, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo dù không quên nhắc tới trách nhiệm của Iran trong vụ tấn công mới đây nhằm vào các cơ sở hạ tầng dầu mỏ tại Saudi Arabia, song nhấn mạnh, sứ mệnh của ông là tạo dựng một liên minh nhằm đi tới hòa bình và một giải pháp hòa bình. Ông đồng thời hy vọng Iran cũng nhìn mọi chuyện “theo cách như vậy”.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo (phải) và Thái tử UAE Mohammed bin Zayed Al Nahyan trong một cuộc gặp ở Abu Dhabi ngày 10/7/2018. Ảnh: AP

“Chắc chắn điều mà Tổng thống Donald Trump và cả nước Mỹ luôn mong muốn là giải quyết hòa bình vấn đề. Tôi nghĩ là chúng tôi đã luôn cho thấy điều này. Tôi đã ở đây vì các nỗ lực ngoại giao và để xây dựng một liên minh nhằm đạt được hòa bình và giải quyết hòa bình cho vấn đề này. Đó là sứ mệnh của tôi. Và tôi hy vọng nước Cộng hòa Hồi giáo Iran cũng nhìn mọi chuyện giống như vậy”, Ngoại trưởng Pompeo nói.

Nhóm nổi dậy người Houthi tại Yemen đã thừa nhận tiến hành vụ tấn công hôm 14/9 và cảnh báo đang nhắm tới hàng chục mục tiêu tại Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất, một thành viên cốt cán của liên quân Arab do Saudi Arabia dẫn đầu can thiệp vào Yemen từ năm 2015. Tuy nhiên, sự thừa nhận này lại bị Mỹ và đồng minh Saudi Arabia bác bỏ. Những nước này khẳng định, vụ tấn công chắc chắn là đến từ phía Bắc, trong khi Yemen lại ở phía Nam.

Theo Thời báo New York, quân đội Mỹ thậm chí đã lập một danh sách các mục tiêu tại Iran, bao gồm cả nhà máy lọc dầu Abadan, một trong những nhà máy lọc dầu lớn nhất thế giới hay đảo Khark, khu vực xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất nước.

Trong một phát biểu mới đây, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cảnh báo, một cuộc không kích của Mỹ hay Saudi Arabia đều có thể gây ra một cuộc chiến tranh toàn diện, đồng thời nhấn mạnh Iran không muốn chiến tranh song cũng sẽ không ngần ngại nếu điều này là cần thiết để tự vệ.

“Chính Saudi Arabia, các Tiểu vương quốc Arab thống nhất và Mỹ đã khơi mào cuộc chiến ở khu vực này. Chúng tôi không phải là bên đầu tiên phá vỡ thỏa thuận, không phải là nước cắt đứt quan hệ trước”, Tổng thống Rouhani nhấn mạnh.

Lập trường cứng rắn của cả Mỹ và Iran đã làm gia tăng lo ngại về một sự leo thang vũ trang, sau các vụ tấn công hôm 14/9 nhằm vào “trái tim” của ngành công nghiệp dầu mỏ Saudi Arabia và khiến nước xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu thế giới phải cắt giảm 1/2 sản lượng.

Ngoại trưởng Iran Javad Zarif ngày 20/9 đã rời thủ đô Tehran để lên đường tới Mỹ tham dự khóa họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đang diễn ra tại New York. Tổng thống Iran Hassan Rouhani cũng dự kiến tới New York và có thể gặp người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron. Nhà lãnh đạo Pháp hồi cuối tháng 8 vừa qua từng đề cập tới khả năng một cuộc gặp thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Iran bên lề sự kiện này. Tuy nhiên phủ Tổng thống Pháp ngày 19/9 cho rằng vẫn còn rất nhiều điều phải xác nhận trước một cuộc gặp như thế./.