Nga mong muốn khởi động lại mối quan hệ với Mỹ

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 28/9 kêu gọi khởi động lại mối quan hệ với Mỹ. Tuyên bố này của Nga đưa ra sau khi các nhà lãnh đạo phương Tây để ngỏ khả năng dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt, nếu Nga hợp tác hướng tới hòa bình ở Ukraine. 

Tổng thống Nga Putin (trái) và Tổng thống Mỹ Obama (ảnh: Reuters)

Rõ ràng trong bối cảnh thế giới phức tạp như hiện nay, mối quan hệ quan trọng giữa hai cường quốc lớn Nga- Mỹ trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, với những tuyên bố khá cứng rắn của hai bên về cuộc khủng hoảng Ukraine, cho thấy mối quan hệ vốn đầy sóng gió này có thể tiếp tục đóng băng thêm một thời gian dài nữa.

Trả lời phỏng vấn trên kênh truyền hình của Nga ngày 28/9, ông Lavrov cho rằng, phương Tây đã khởi đầu cho cuộc xung đột Ukraine vì lợi ích của mình, nhưng Nga vẫn muốn cải thiện quan hệ với Mỹ.

Ông Lavrov nói: “Chúng tôi rất quan tâm đến việc đưa mối quan hệ Nga -Mỹ trở lại bình thường. Chúng tôi không có mong muốn tiếp tục cuộc chiến trừng phạt, thương mại và chúng tôi sẽ không làm điều đó với mục đích chỉ trả trả đũa ai đó, giống như trường hợp một số nước đã đưa ra các biện pháp nhằm vào Nga”.

Trong phát biểu của mình, Ngoại trưởng Lavrov đã sử dụng từ “cài đặt lại” vốn được chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama đề cập trong sáng kiến năm 2009 của Mỹ nhằm cải thiện quan hệ với Nga. Tuyên bố của Nga đưa ra trong bối cảnh các nước phương Tây đang để ngỏ khả năng giảm nhẹ hoặc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt Nga liên quan đến cuộc khủng hoảng Ukraine.

Tổng thống Mỹ Barack Obama tuần trước cho biết, Mỹ có thể dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt nếu Nga thay đổi lập trường về cuộc khủng hoảng Ukraine. Ông Obama nói: “Chúng tôi sẽ khiến Nga phải trả giá cho những hành động của mình liên quan đến cuộc khủng hoảng Ukraine. Tuy nhiên thỏa thuận ngừng bắn gần đây tại Ukraine đưa ra một cơ hội để đạt được mục tiêu hòa bình. Nếu Nga đi theo con đường  hòa bình và ngoại giao, chúng tôi sẽ dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt và hoan nghênh vai trò của Nga trong việc giải quyết các thách thức chung. Đó là những gì Mỹ và Nga đã có thể làm trong những năm qua”.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Herman Van Rompuy cũng nhấn mạnh, Liên minh châu Âu có thể xem xét lại các biện pháp trừng phạt sớm nhất là cuối tháng 9 tới nếu kế hoạch hòa bình cho khu vực phía đông Ukraine tiếp tục được cải thiện.

Cuộc xung đột Ukraine trong thời gian qua khiến mối quan hệ giữa Nga và Mỹ rơi xuống mức thấp nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh. Mỹ đã đưa ra hàng loạt các biện pháp trừng phạt nhằm vào những ngành kinh tế trọng điểm của Nga như ngân hàng, năng lượng, trong khi Nga cũng đưa ra các biện pháp trả đũa.

Tuy nhiên, trong bối cảnh thế giới hiện nay còn nhiều phức tạp, cần có sự hợp tác quốc tế như cuộc chiến chống Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS), vấn đề hạt nhân Iran… thì mối quan hệ hợp tác Nga-Mỹ lại trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.  Những tuyên bố này của các bên khiến dư luận lạc quan về triển vọng mối quan hệ vốn đầy sóng gió giữa Nga và Mỹ có thể được cải thiện.

Mặc dù bên cạnh những lời kêu gọi bày tỏ mong muốn cải thiện mối quan hệ, Nga và Mỹ vẫn thường xuyên có những tuyên bố chống lại nhau tại các diễn đàn quốc tế. Phát biểu nhân khóa họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hôm qua, Ngoại trưởng Nga cho rằng, Ukraine là "nạn nhân của chính sách ngạo mạn do Washington" tiến hành.

Ông Lavrov cũng nhấn mạnh, Mỹ cần phải quên đi những tuyên bố kiểu như là Mỹ “luôn là quyền lực duy nhất”. Cuộc khủng hoảng tại Ukraine là hệ quả của một cuộc “đảo chính tại đây” do Mỹ và EU hậu thuẫn với mục đích lôi kéo Ukraine“sang phía Tây”. Nga cũng khẳng định sẽ không thay đổi lập trường về Ukraine để đổi lấy việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt. 

Trong khi đó, phát biểu tại cuộc họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tuần trước, Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ những hành động của Nga liên quan đến cuộc khủng hoảng Ukraine.

Thực tế mối quan hệ Mỹ-Nga những năm qua luôn trong tình trạng “hợp tác trong bất đồng” do những mâu thuẫn cơ bản. Không chỉ có những quan điểm bất đồng trong cuộc khủng hoảng Ukraine, Mỹ và Nga  cũng có những quan điểm trái ngược đối với các vấn đề quốc tế quan trọng hiện nay như cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố, đặc biệt là cuộc chiến chống  IS. Nga vẫn khẳng định liên minh chống IS do Mỹ dẫn đầu không thể thiếu hai nước quan trọng là Iran và Syria, nhưng Mỹ vẫn bác bỏ khả năng hợp tác với chính phủ Syria.

Với những bất đồng hiện nay giữa hai bên chưa được thu hẹp, đặc biệt là cuộc khủng hoảng Ukraine, giới quan sát nhận định quá trình“ khởi động lại” mối quan hệ Nga-Mỹ sẽ khó có thể diễn ra trong một sớm một chiều./.