Những thách thức lớn của Afghanistan sau thỏa thuận chia sẻ quyền lực

Trong nỗ lực nhằm kết thúc nhiều tháng bế tắc liên quan đến tiến trình bầu cử tại Afghanistan, ngày 21/9, Uỷ ban bầu cử Afghanistan đã chính thức bổ nhiệm một Tổng thống mới, chỉ vài giờ sau khi 2 ứng cử viên trong cuộc bầu cử Tổng thống ở nước này ký thỏa thuận chia sẻ quyền lực.

Tân Tổng thống Ashraf Ghani và ứng cử viên Tổng thống Abdullah Abdullah bắt tay ký kết thỏa thuận chia sẻ quyền lực ở Kabul (Ảnh AFP)

Tuy nhiên, quyết định này mới chỉ tạm thời cứu Afghanistan khỏi vòng xoáy của một cuộc khủng hoảng quyền lực, bởi chính phủ mới của Afghanistan sẽ còn phải đối mặt với thách thức to lớn trước những tổn thất và hệ lụy cả về chính trị, an ninh và kinh tế mà cuộc khủng hoảng này đã gây ra suốt nhiều tháng qua.

Theo thỏa thuận mới đạt được, ông Ashraf Ghani, người giành chiến thắng trong cuộc bầu cử theo kết quả sơ bộ, sẽ trở thành Tổng thống Afghanistan, trong khi ông Abdullah Abdullah sẽ giữ chức vụ Người điều hành đứng đầu, tương đương với Thủ tướng.

Theo Hiến pháp Afghanistan, Tổng thống nắm hầu hết quyền hành trong khi Người điều hành đứng đầu sẽ đảm nhận chức vụ Thủ tướng trong nhiệm kỳ 2 năm. Đây được coi là một thay đổi lớn về cách thức lãnh đạo mà Afghanistan áp dụng từ năm 2001.

Ông Fazel Sancharaki, người phát ngôn của ứng cử viên Tổng thống Abdullah Abdullah cho biết:“ Đây là một bước ngoặt trong lịch sử của Afghanistan. Hôm nay, chúng tôi hi vọng 2 nhóm chính trị và những người ủng hộ hãy chấm dứt tất cả những xung đột trong tiến trình bầu cử”.

Sau nhiều tháng bế tắc liên quan đến kết quả bầu cử Tổng thống có nguy cơ đẩy Afghanistan rơi vào vòng xoáy bất ổn chính trị và bạo lực, thỏa thuận chia sẻ quyền lực đã khiến người dân Afghanistan có thể thở phào nhẹ nhõm.

Ông Sancharaki nói: “Chúng tôi hoan nghênh việc ông Ashraf Ghani trở thành người chiến thắng trong cuộc bầu cử. Đây là một niềm vui lớn đối với tất cả người dân Afghanistan. Chúng tôi chúc mừng ông Ashraf Ghani và đối thủ Abdullah của ông đã nhất trí hình thành một chính phủ đoàn kết dân tộc và chúng tôi hi vọng Afghanistan sẽ có một chính phủ hòa bình trong tương lai".

Thỏa thuận trên còn được coi là một thành công của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, người đã nỗ lực giúp 2 ứng cử viên Tổng thống Afghanistan nhất trí trên nguyên tắc về một thỏa thuận chia sẻ quyền lực hồi tháng 7 vừa qua, trong chuyến thăm tới nước này.

Ông John Kerry cho rằng, thỏa thuận này sẽ giúp chấm dứt cuộc khủng hoảng chính trị tại Afghanistan. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết, việc ông Ghani được bầu làm Tổng thống Afghanistan là một cơ hội để Mỹ và Afghanistan có thể ký kết hiệp định an ninh song phương, vốn bị trì hoãn lâu nay.

Ông Kerry phát biểu: “Tôi muốn hoan nghênh ông Ghani và ông Abdullah cho sự sẵn sàng của họ nhằm đưa Afghanistan và lợi ích của người dân Afghanistan lên trên lợi ích cá nhân và lợi ích đảng phái của họ. 2 ứng cử viên Tổng thống Afghanistan đã cùng tham gia một chính phủ đoàn kết, mang lại một cơ hội lớn cho sự phát triển tại Afghanistan và cho việc ký kết Hiệp định An ninh song phương với Mỹ”.

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định Mỹ sẽ nỗ lực hỗ trợ chính quyền mới ở Afghanistan. Trong khi đó, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki Moon cho rằng, thỏa thuận chia sẻ quyền lực vừa đạt được tại Afghanistan sẽ mở đường cho một tương lai ổn định và thịnh vượng hơn đối với nước này.

Ông Ban Ki Moon kêu gọi các phe phái chính trị ở Afghanistan nhanh chóng thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc.

Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, thỏa thuận chia sẻ quyền lực vừa đạt được tại Afghanistan chỉ có thể tạm thời đưa nước này ra khỏi cuộc khủng hoảng chính trị kéo dài nhiều tháng qua.

Bởi những mâu thuẫn sâu sắc liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống vừa qua sẽ khiến Afghanistan khó có thể hình thành một liên minh cầm quyền hoạt động thực sự hiệu quả.

Bên cạnh đó, những bế tắc trong tiến trình bầu cử kéo dài nhiều tháng qua tại Afghanistan đang khiến quốc gia Nam Á này lún sâu hơn vào khó khăn kinh tế, an ninh và chính trị.

Do đó, nhiệm vụ của liên minh cầm quyền mới là cải thiện cuộc sống cho hàng triệu người dân trong bối cảnh nguồn thu thuế và viện trợ nước ngoài giảm mạnh, đồng thời thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình với quân nổi dậy Taliban.

Việc ký kết thỏa thuận an ninh song phương với Mỹ cũng là một trong những thách thức lớn nhất mà chính quyền mới của Afghanistan phải đối mặt./.