Quan hệ Trung - Mỹ căng thẳng vì “Đạo luật đi lại Đài Loan“
VOV.VN - “Đạo luật đi lại Đài Loan” mà Tổng thống Mỹ Donald Trump ký hôm 16/3 đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của Trung Quốc.
“Đạo luật đi lại Đài Loan” mà Tổng thống Mỹ Donald Trump ký hôm 16/3 bắt đầu có hiệu lực ngay 1 ngày sau đó, tức là ngày 17/3, đã đẩy quan hệ Trung Mỹ vốn đang “nóng dần lên” do các chính sách rào cản thương mại, lên nấc thang căng thẳng mới.
 |
| Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng. (Ảnh: Fmprc). |
Đạo luật mới có hiệu lực cho phép quan chức Mỹ và Đài Loan tiến hành các chuyến thăm lẫn nhau ở nhiều cấp. Ngoài ra nó còn khuyến khích người Đài Loan làm trong lĩnh vực kinh tế và văn hóa đến Mỹ hoạt động. Đạo luật mới của Mỹ đã vấp phải sự phản ứng mạnh mẽ từ phía Trung Quốc, do từ trước đến nay, Trung Quốc vẫn kiên định chính sách Một Trung Quốc đối với Đài Loan.
Phát biểu với báo chí ngày 17/3, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng đã lên tiếng phản đối đạo luật mới, kêu gọi Mỹ cần tôn trọng chính sách “Một Trung Quốc”, trong đó quy định Đài Loan là một phần của Trung Quốc và chấm dứt những liên hệ chính thức với Đài Loan.
“Chúng tôi khẳng định lại rằng chính sách Một Trung Quốc được coi là nền tảng chính trị trong quan hệ Mỹ - Trung. Chúng tôi thúc giục Mỹ giữ đúng cam kết tôn trọng chính sách Một Trung Quốc, là một trong 3 nguyên tắc được ghi trong tuyên bố chung Trung Mỹ. Chấm dứt trao đổi chính thức với phía Đài Loan và dừng ngay việc củng cố quan hệ Mỹ - Đài Loan. Mỹ cần xử lý thận trọng mối quan hệ với Đài Loan, để tránh tổn hại quan hệ hai nước Trung Quốc và Mỹ”, ông nói.
Trước đó, Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ cũng đã ra một thông cáo tuyên bố Bắc Kinh không hài lòng và cực lực phản đối đạo luật này.
Đây không phải là đầu tiên kể từ khi nhậm chức, chính sách về Đài Loan của Mỹ “chọc giận” Trung Quốc. Năm 2017, Chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã công bố chiến lược an ninh quốc gia trong đó đề cập thẳng thắn đến vấn đề Đài Loan. Mỹ khẳng định duy trì mối quan hệ mạnh mẽ với Đài Loan trên tinh thần tuân thủ chính sách Một Trung Quốc, nhưng lại tạo điều kiện hình thành Đạo luật Quan hệ với Đài Loan, trở thành một “điều kiện hợp pháp để cung cấp cho Đài Loan về nhu cầu quốc phòng và đối phó đe doạ”. Trên thực tế, thì đây không phải nội dung hoàn toàn mới và đó là chính sách lâu nay của Mỹ. Tuy nhiên, nó hiếm khi được đề cập công khai trong một văn bản chính sách chính thức của Mỹ.
Chính vì vậy, việc thông qua một Đạo luật đi lại Đài Loan của Tổng thống Donald Trump lần này có vẻ đang tạo ra một thách thức trực diện trong quan hệ Trung Mỹ. Nhất là trong bối cảnh, cuối năm ngoái, trong chuyến thăm của ông Đô-nan tới Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình đã thốt lên rằng “quan hệ Trung-Mỹ đã bước vào khởi điểm lịch sử mới, giải quyết mâu thuẫn thông qua hợp tác”.
Trung Quốc phản đối Mỹ thông qua “dự luật qua lại Đài Loan”
Nhiều người vẫn khó hiểu trước lý do tại sao Mỹ vừa phát triển mối quan hệ với Trung Quốc nhưng lại không ngừng “chọc giận” Bắc Kinh. Tuy nhiên, các nhà phân tích phương Tây lý giải rằng, mối quan hệ Trung Mỹ là con dao hai lưỡi đối với Washington. Trung Quốc đang được đánh giá sẽ là nền kinh tế mạnh nhất trong những thập niên tới và thậm chí sẽ vượt qua cả Mỹ. Sự ảnh hưởng của Trung Quốc chắc chắn sẽ là tác động bất lợi đối với Mỹ, nhất là ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương.
Do đó, nếu đối với Trung Quốc, Đài Loan là một trong khi lợi ích cơ bản, liên quan tới lịch sử, văn hóa, toàn vẹn lãnh thổ; coi hòn đảo này là phần lãnh thổ không thể tách rời, rằng việc Mỹ thúc đẩy quan hệ với Đài Loan là hành động thù địch; thì Mỹ lại coi Đài Loan là “tàu sân bay không thể bị đánh chìm” ở Thái Bình Dương, quyết bảo vệ đồng minh mà việc thúc đẩy quan hệ để từ đó bán vũ khí là hành động cơ bản, không thể thiếu./.
