Bầu cử cấp tỉnh ở Pháp: Cạnh tranh quyết liệt giữa các chính đảng

Sau những bất ngờ ở vòng bỏ phiếu đầu tiên diễn ra cách đây 1 tuần, với thắng lợi khá rõ nét của đảng UMP, sự thăng tiến rõ rệt của đảng Mặt trận quốc gia (FN) và thất bại của đảng Xã hội (PS) cầm quyền, câu hỏi đặt ra với các nhà phân tích chính trị Pháp là: liệu có một sự đột phá mới của đảng FN ở cuộc bỏ phiếu vòng hai hôm nay hay không?

Sau khi kết quả vòng 1 được công bố, FN giờ đây đang hướng đến một mục tiêu lịch sử: lần đầu nắm quyền ở một tỉnh. Năm ngoái, ở cuộc bầu cử địa phương, FN đã chiến thắng ở nhiều huyện (commune), đơn vị hành chính thấp nhất của Pháp, nhưng trong lịch sử, chưa khi nào FN nắm quyền ở cả một tỉnh. Hiện tại, hai tỉnh mà FN có nhiều khả năng chiến thắng nhất là tỉnh Aisne ở phía Bắc và tỉnh Vaucluse ở vùng Tây Nam Pháp.

Ở tỉnh Aisne, FN đã về nhất vòng một với 38,7% phiếu bầu, đã giành luôn chiến thắng chung cuộc ở một đơn vị bầu cử và hiện vẫn đua tranh ở tất cả các đơn vị bầu cử khác trong tỉnh. Tại tỉnh Vaucluse, FN cũng đã giành được 37,4% số phiếu.

Ngoài các mục tiêu cụ thể, cái đích lâu dài mà FN hướng tới là qua cuộc bầu cử cấp tỉnh lần này, củng cố vững chắc hơn nữa hệ thống cơ sở của đảng này tại các địa phương.

Tại nước Pháp, FN đã xây dựng cơ sở rất chắc ở các vùng Đông Bắc và Đông Nam. Kết quả vòng 1 cho thấy, FN có thể sẽ tiến thêm một bước vào các vùng Tây Bắc, nơi từ lâu vẫn được coi là khu vực truyền thống của các đảng cánh tả.

Ngay trước giờ bỏ phiếu vòng 2, thủ lĩnh FN là bà Marine Le Pen đã tuyên bố “FN sẽ trở thành chính đảng lớn nhất nước Pháp”. Thực tế, với 25% phiếu bầu trên toàn nước Pháp sau cuộc bỏ phiếu vòng 1 cách đây 1 tuần, FN đã là chính đảng lớn thứ 2 ở Pháp và tham vọng thay thế UMP trở thành đảng đối lập chính trên chính trường Pháp của FN không phải là không có cơ sở.

Trước đà thăng tiến gần như không thể cản nổi của đảng FN trong 2 năm qua ở các cuộc bầu cử địa phương, đối sách của 2 chính đảng truyền thống của Pháp là UMP và PS dường như đang rơi vào ngõ cụt.

Với UMP, mục tiêu ở vòng hai là không chỉ giữ vững vị trí dẫn đầu ở vòng 1 mà còn đảo ngược tương quan lực lượng tả-hữu ở cấp độ tỉnh. Trước cuộc bầu cử này, các đảng cánh hữu do UMP cầm đầu chỉ nắm quyền ở 40 tỉnh so với 61 tỉnh nằm dưới quyền của các đảng cánh tả. Kết quả kém cỏi của đảng PS ở vòng 1 có thể giúp UMP hiện thực hóa được tham vọng này khi có tới 24 tỉnh hiện ở trong tình thế tranh chấp dữ dội giữa cánh tả và cánh hữu và nhiều khả năng sẽ nghiêng về cánh hữu.

UMP cũng hướng đến một số chiến thắng mang tính biểu tượng khác như thắng cử tại tỉnh Correze, nơi Tổng thống Pháp đương nhiệm Francois Hollande là tỉnh trưởng trong giai đoạn 2008-2012 hay chiến thắng ở Essonne, thành phố ngoại ô Paris, căn cứ địa của đương kim Thủ tướng Manuel Valls.

Về lâu dài, chiến thắng của UMP trong cuộc bầu cử này sẽ giúp củng cố địa vị lãnh đạo đang bị cạnh tranh gay gắt của ông Nicolas Sarkozy trong nội bộ đảng UMP. Nếu ra khỏi cuộc bầu cử với vị trí là chính đảng số 1 nước Pháp, như kết quả vòng 1 đã thể hiện, ông Sarkozy sẽ có thể nhanh chóng áp đặt các đường lối thiên hữu mà mình mới đưa ra và củng cố vai trò là ứng cử viên số 1 của cánh hữu trong cuộc bầu cử nội bộ để chọn ra ƯCV cho cuộc bầu cử Tổng thống Pháp 2017.

Ngược lại, với đảng Xã hội (PS) cầm quyền, các mục tiêu chỉ giới hạn ở tầm nhìn trước mắt, cụ thể là hạn chế tối đa các thất bại. Sau khi kết thúc vòng 1, PS coi như đã tiêu tan hy vọng giành được một kết quả khả quan trong cuộc bầu cử cấp tỉnh lần này. Vào giữa tuần qua, các thông tin về tỷ lệ thất nghiệp tiếp tục gia tăng ở Pháp càng khiến cho uy tín của PS xuống thấp.

Các chính trị của PS hiện tại đang ước tính các tỉnh mà họ có thể bị mất quyền lãnh đạo. Hiện PS nắm quyền ở 51 tỉnh và theo tính toán, trong trường hợp tồi tệ nhất, họ sẽ mất 30 tỉnh. Mục tiêu mà PS đưa ra là không để mất quá 20 tỉnh.

Ở một số vùng, cuộc chiến thực ra đã ngã ngũ với PS. Ở vùng phía Bắc, căn cứ địa lâu năm của PS, PS bị loại khỏi cuộc chơi ở 27 trên 41 đơn vị bầu cử ngay sau vòng một và dự kiến sẽ mất 23 đến 26 đơn vị bầu cử vào tay đảng đối lập UMP.

Những thất bại được nhìn thấy trước này có thể sẽ đẩy chính quyền của Tổng thống Francois Hollande vào tình thế khó khăn hơn trong việc thực thi các cải cách theo hướng tự do đang theo đuổi, vốn đã gặp rất nhiều sự chống đối trong Nghị viện./.