Đức đang mất dần kiên nhẫn với Nga?

Điều này cho thấy, Thủ tướng Merkel và chính phủ của bà đang mất dần kiên nhẫn trước những bế tắc của cuộc khủng hoảng ở miền Đông Ukraine, một trong những nguyên nhân chính khiến quan hệ giữa Đức và Nga ngày càng xấu đi trông thấy. 

Thủ tướng Angela Merkel đã có những lời lẽ chỉ trích được cho là nặng nề nhất từ trước đến nay đối với Nga (ảnh: AFP)

Thủ tướng Đức Merkel cáo buộc Nga đã vi phạm luật pháp quốc tế khi can thiệp vào tình hình ở Ukraine. Đây có thể coi là lần đầu tiên bà Merkel, người vẫn được cho là mối liên kết chính giữa Liên minh châu Âu (EU) và Tổng thống Putin trong vấn đề khủng hoảng Ukraine, lên tiếng công khai chỉ trích Moscow bằng những lời lẽ gay gắt như vậy.

Sau cuộc gặp có lẽ không mấy tốt đẹp với Tổng thống Nga Putin bên lề Hội nghị thượng đỉnh Nhóm 20 nền kinh tế mới nổi và phát triển hàng đầu thế giới (G-20) tại Brisbane, Australia cách đây không lâu, bà Merkel đã quyết định tiếp tục duy trì các lệnh trừng phạt đối với Nga. Đồng thời quyết định hủy đối thoại song phương thường niên sắp tới với Nga, vốn do người tiền nhiệm thân Moscow là Gerhard Schroeder khởi xướng năm 2001.

Phát biểu trước Quốc hội, Thủ tướng Merkel cho biết: “Không gì có thể thanh minh cho sự tham gia trực tiếp hay gián tiếp của Nga vào các cuộc giao tranh ở Donetsk và Lugansk. Những hành động của Nga đã đặt trật tự hòa bình ở châu Âu trước một dấu hỏi lớn và những hành động đó đã vi phạm luật pháp quốc tế. Tình hình ở Donetsk và Lugansk còn cách xa so với một lệnh ngừng bắn và đó là lý do vì sao các lệnh trừng phạt là không thể tránh khỏi. Nỗ lực của chúng ta để vượt qua cuộc khủng hoảng này sẽ đòi hỏi sự kiên nhẫn và sức chịu đựng”.

Cũng trong bài phát biểu trước Quốc hội Đức ngày 26/11, Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier khẳng định, “quan hệ với Nga chắc chắn phải được định hình lại” với tầm nhìn kiến trúc an ninh châu Âu trong 10 đến 15 năm tới. Hãng tin Bloomberg nhận định, những tuyên bố này thể hiện rằng Thủ tướng Merkel đã sẵn sàng cho một cuộc đối đầu lâu dài với Tổng thống Nga Putin trong vấn đề Ukraine.

Mặc dù vậy, các nhà lãnh đạo Đức cam kết sẽ không bỏ qua bất cứ cơ hội nào để đạt được một giải pháp chính trị. Dẫu sao Berlin cũng muốn tránh một cuộc đối đầu toàn diện với Moscow nên chính phủ Đức đã bày tỏ quan ngại sâu sắc trước kế hoạch của Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko muốn trưng cầu ý dân về việc gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Người phát ngôn chính phủ Đức Steffen Seibert cho rằng, đây là một ngõ cụt và là một động thái “đổ thêm dầu vào lửa” trong mối quan hệ vốn đang căng thẳng với Nga.

Theo Thủ tướng Merkel, việc lôi kéo Ukraine vào liên minh NATO “khác về mặt bản chất” so với với việc đưa quốc gia Đông Âu này lại gần hơn với Liên minh châu Âu. Bà Merkel cũng chia sẻ quan điểm với Tổng thống Mỹ Barack Obama rằng, viện trợ vũ khí cho Ukraine chỉ khuyến khích chính quyền ở Kiev theo đuổi giải pháp quân sự.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Steinmeier hồi đầu tuần cũng cho biết, Ukraine có thể hợp tác với NATO nhưng không thể gia nhập liên minh quân sự này. Tuyên bố được ông đưa ra hôm 24/11 sau cuộc gặp riêng với Tổng thống Putin ở Moscow để tìm một giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng ở Ukraine.

Ông Steinmeier cho rằng, gây hấn với Nga chỉ làm phức tạp thêm mối quan hệ đôi bên trên nhiều lĩnh vực khác như đàm phán hạt nhân Iran. Tờ Tấm gương (Der Spiegel) của Đức cho rằng, đối tác đảng Dân chủ Xã hội của bà Merkel do Ngoại trưởng Xtênmâyơ dẫn đầu vẫn muốn vớt vát phương án đàm phán với Nga. Đảng Dân chủ Xã hội lo ngại sự đối đầu giữa phương Tây với Nga có thể gợi nhắc về thời kỳ Chiến tranh Lạnh và phủ nhận những thành tựu của nước Đức thời hậu Chiến tranh thế giới thứ 2.

Thực tế, việc Ukraine có gia nhập NATO hay không phụ thuộc vào quyết định của các nước thành viên chứ không phải lá phiếu của người dân Ukraine. Còn Đức, trong vai trò đầu tàu của châu Âu, không muốn việc ủng hộ Ukraine gia nhập NATO sẽ làm xáo trộn thêm nền kinh tế và xã hội của liên minh này./.