“Thảm kịch nhân đạo” tại Yemen khi lệnh ngừng bắn bị phá vỡ

Các cuộc không kích của Saudi Arabia và giao tranh dữ dội giữa các phe phái tiếp tục làm rung chuyển nhiều thành phố của Yemen. 

Lệnh ngừng bắn do Liên Hợp Quốc đề xuất nhằm phân phát hàng viện trợ cần thiết tới hàng triệu người dân Yemen đang thiếu đói. Đây là lệnh ngừng bắn thứ 2 kể từ khi liên quân quốc tế phát động chiến dịch chống nhóm phiến quân Houthi tại Yemen.

Dân thường Yemen bị trúng đạn trong các đợt không kích phiến quân Houthi (ảnh: Reuters)

Lệnh ngừng bắn 5 ngày vào tháng 5 vừa qua cũng đã giúp hàng viện trợ đến được với người dân. LHQ hy vọng, lệnh ngừng bắn lần này sẽ được duy trì cho đến cuối tháng Hồi giáo Ramadan vào cuối tuần tới, cho phép hàng viện trợ đến được với dân thường. Người phát ngôn Chương trình lương thực thế giới cho rằng, lệnh ngừng bắn là hy vọng cuối cùng để đến với những người dân Yemen cần hỗ trợ khẩn cấp.

Tuy nhiên, lệnh ngừng bắn kéo dài 6 ngày lần này đã bị vi phạm chỉ vài giờ sau khi có hiệu lực. Giao tranh xảy ra giữa nhóm vũ trang người Shi’ite và các tay súng trung thành với Tổng thống Abedrabbo Mansour Hadi, trong khi các cuộc không kích của liên quân vẫn tiếp diễn tại một số khu vực.

Các bên đều cáo buộc lẫn nhau không tôn trọng lệnh ngừng bắn. Liên quân quốc tế do Saudi Arabia dẫn đầu cho rằng, chưa nhận được yêu cầu chính thức từ chính phủ hợp pháp của Yemen đề nghị ngừng bắn hoặc dừng các hoạt động quân sự. Nhóm Houthi cảnh báo, lực lượng vũ trang này sẵn sàng đáp trả bất cứ hành động gây hấn nào.

Với việc các bên không tuân thủ lệnh ngừng bắn khiến tình hình nhân đạo tại Yemen theo như các quan chức cứu trợ LHQ đánh giá là một “ thảm kịch”. Hơn một tuần kể từ khi LHQ tuyên bố lệnh khẩn cấp nhân đạo mức 3 cao nhất, với gần một nửa dân số đang đối mặt với khủng hoảng lương thực, tình hình vẫn chưa được cải thiện.

Hơn 21,1 triệu người- chiếm hơn 80% dân số Yemen cần viện trợ, với 13 triệu người thiếu lương thực. Việc cung cấp thực phẩm, năng lượng và thuốc men đã bị dừng lại do giao tranh, khiến bệnh dịch lan rộng. Các quan chức địa phương tại thành phố Aden hôm qua cho biết, các tay súng Houthi đã cho phép 25 xe tải chở hàng viện trợ y tế vào trong thành phố đang bị phong tỏa, nhưng lại giữ 40 xe tải khác chứa đầy lương thực.

Người phát ngôn Chương trình lương thực thế giới Elisabeth Byrs kêu gọi các bên tại Yemen tôn trọng lệnh ngừng bắn: “ Chương trình lương thực thế giới kêu gọi tất cả các bên trong cuộc xung đột cho phép hàng viện trợ nhân đạo và thực phẩm đến với những vùng ảnh hưởng nhất của Yemen, không phân biệt đối xử và trên cơ sở trung lập, phù hợp với các nguyên tắc của luật pháp nhân đạo quốc tế”.

Các cư dân tại thành phố phía đông Mukalla của Yemen hôm qua cũng cho biết, một máy bay không người lái Mỹ đã không kích 2 xe chở nhóm vũ trang al-Qaeda, làm 3 thủ lĩnh của nhóm này thiết mạng.

Mỹ thực hiện chiến dịch không kích tại một số khu vực của Yemen do lo ngại bất ổn tại quốc gia Trung Đông này sẽ củng cố sức mạnh cho al-Qaeda trên bán đảo Arab – một trong những nhánh nguy hiểm nhất của nhóm khủng bố al-Qaeda. Điều này được cho là sẽ càng làm trầm trọng thêm tình hình bất ổn cũng như cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Yemen./.