Trung Quốc tăng cường quân sự thiếu minh bạch, Mỹ thắt chặt giám sát

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel, nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ tại Đông Á ngày 12/9 cho biết, Mỹ sẽ tiếp tục các chuyến bay giám sát Đông Á, bất chấp sự phản đối của Trung Quốc. Theo Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel, sự giám sát chặt chẽ của Mỹ liên quan đến việc Trung Quốc đang bí mật tăng cường tiềm lực quân sự một cách thiếu minh bạch. 

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel. Ảnh: AP.

Lời thông báo trên được đưa ra sau sự cố ngày 19/8, Washington cho biết một máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã chặn đầu nguy hiểm trước máy bay trinh sát chống ngầm P-8 Poseidon của Hải quân Mỹ, tại không phận quốc tế trên Biển Đông, gần đảo Hải Nam.

Tháng trước, Bắc Kinh đã kêu gọi Mỹ cắt giảm, thậm chí ngừng giám sát hoạt động do thám ở cự ly gần bằng các máy bay tuần tra nếu như Mỹ không muốn làm hỏng mối quan hệ song phương hiện tại. Bắc Kinh cho biết, việc giám sát với tần suất cao như vậy gây tổn hại nghiêm trọng lợi ích an ninh của Trung Quốc.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel cho biết: “Mỹ có quyền thực hiện nhiệm vụ giám sát hợp pháp bên ngoài không phận Trung Quốc và Mỹ có lý do thuyết phục để làm việc này”.

“Thành thật mà nói, sự thiếu minh bạch trong việc hiện đại hóa quân sự Trung Quốc là nguyên nhân dẫn đến những lo ngại của các quốc gia láng giềng. Chúng tôi tin rằng, tất cả các quốc gia trong khu vực bao gồm cả Trung Quốc, đều sẽ được hưởng lợi từ việc gia tăng tính minh bạch”, ông Daniel Russel nói.

Đề cập đến việc Trung Quốc tăng cường các hoạt động cải tạo trên các rạn san hô và bãi đá ngầm, đồng thời ngang ngược tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, nhà ngoại giao Mỹ Daniel Russel nhận định, chính những việc làm này của Trung Quốc đã gây ra mối lo ngại của các nước trong khu vực.

Bắc Kinh đã bào chữa rằng nước này không phải là nước duy nhất tiến hành các hoạt động như vậy, nhưng “tốc độ cải tạo của Trung Quốc trong các vùng biển nhạy cảm có tranh chấp vượt xa những gì mà các nước khác đã làm trong quá khứ”, ông Daniel Russel cho hay.

Ông Russel nói hoạt động cải tạo của Trung Quốc là "đáng sợ và gây lo ngại" cho các nước láng giềng. "Nó đang đặt ra những câu hỏi và những lo ngại trong khu vực", ông Russel nhấn mạnh.

“Có phải Trung Quốc đang có kế hoạch xây dựng căn cứ quân sự? Có phải Trung Quốc sử dụng các hòn đảo do chính nước này tạo ra trên các bãi đá ngầm với mục đích mở rộng phạm huy hoạt động và cố tạo ra một câu trả lời cho việc ai là người có chủ quyền đối với những bãi đá ngầm này?”, ông Russel đặt câu hỏi.

Ông Russel từ chối đưa ra quan điểm cá nhân đối với các kế hoạch sắp tới của Trung Quốc nhưng ông cho biết: “Tôi cho rằng những việc Trung Quốc đang làm khiến tình hình thêm bất ổn và khiến quá trình gải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình giữa các bên càng trở nên khó khăn hơn”./.