Việc hủy hóa chất nguy hiểm của Syria có thể bị trì hoãn

Ngày 16/1, người đứng đầu cơ quan giám sát vũ khí hóa học quốc tế cho biết, việc tiêu hủy các hóa chất nguy hiểm nhất trong kho vũ khí hóa học của Syria có thể bị trì hoãn vì lý do an ninh và các vấn đề hậu cần.

Ông Ahmet Uzumcu, Tổng giám đốc Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) (Ảnh: Reuters)

Tuy nhiên, ông này cho rằng, quá trình loại bỏ hoàn toàn kho vũ khí hóa học của Syria có thể đáp ứng được thời hạn chót là ngày 30/6/2014.

Theo kế hoạch, việc tiêu hủy các loại hóa chất độc hại như khi mù tạt và các thành phần hóa học chủ yếu để có thể sản xuất ra chất độc sarin và VX được cho là “ưu tiên phá hủy hàng đầu”, quá trình này sẽ kết thúc vào cuối tháng 3/2014.

Reuters dẫn nguồn tin từ 1 nhà ngoại giao phương Tây cao cấp ở New York cho biết, Syria đã không đáp ứng được thời hạn chót để vận chuyển toàn bộ số chất độc hóa học ra khỏi nước này vào ngày 31/12. Cho đến nay, mới chỉ có 1 phần nhỏ (khoảng 5%) trong số hóa chất cần đem đi tiêu hủy được vận chuyển ra khỏi lãnh thổ Syria.

Ông Ahmet Uzumcu, Tổng giám đốc của Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) nhận định, số lượng hóa chất độc hại được vận chuyển đến điểm tập kết - cảng Latakia của Syria đến nay chưa nhiều “như mong muốn”.

Khi được hỏi liệu các hóa chất trong danh sách ưu tiên có thể được phá hủy đúng hạn 31/3 hay không, ông Uzumcu nói: “Trong khi chúng ta không thể đáp ứng thời hạn 31/12… theo quan điểm của tôi, điều thực sự quan trọng là hạn chót 30/6/2014, vì vậy chúng tôi sẽ làm hết sức để đáp ứng thời hạn này”.

Mặc dù “tự tin” sẽ hoàn thành nhiệm vụ đúng hạn nhưng ông Uzumcu cũng thừa nhận việc vận chuyển các hóa chất độc hại là “khá khó khăn” khi giao tranh ác liệt vẫn thường xuyên nổ ra ở Syria.

Reuters dẫn lời ông Uzumcu: “Việc vận chuyển 1 cách an toàn những loại vũ khí, hóa chất tại các địa điểm trên lãnh thổ Syria qua các vùng chiến sự ác liệt đến cảng Latakia là một nhiệm vụ khó khăn và là mối quan tâm đặc biệt của chúng tôi”.

Tổng giám đốc OPCW cũng tiết lộ, ông đã gặp 1 phái đoàn của Syria vào ngày 15/1 tại The Hague, Hà Lan để cố gắng giải quyết các vấn đề đảm bảo an toàn.

Ông Uzumcu nói: “Ngay bây giờ, chúng tôi đang thực hiện các biện pháp bổ sung để giảm thiểu rủi ro. Chúng tôi hy vọng rằng, những bước tiến quan trọng có thể đạt được trong vài tuần tới”.

Trong 1 diễn biến khác có liên quan, 1 nhà máy xử lý rác thải trên lãnh thổ nước Anh đã được chọn làm nơi phá hủy 150 tấn chất độc hóa học của Syria. Số chất hóa học nói trên là một phần trong chương trình phá bỏ toàn bộ hệ thống vũ khí hóa học (khối lượng khoảng 1.300 tấn) của quốc gia Trung Đông này.

Bộ Ngoại giao Anh cho biết công việc này sẽ do một công ty Pháp tên là Veolia tiến hành tại cảng Ellesmere nằm ở hạt Cheshire tây bắc nước Anh theo hợp đồng với Bộ Quốc phòng Anh.

Theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Anh, chất liệu trên không phải là các “tác nhân vũ khí hóa học” mà là các “tiền chất” được xử lý và phá hủy theo phương pháp công nghiệp thông thường”./.