Ngoại trưởng Mỹ tới vùng Vịnh: Ngoại giao bên “thùng thuốc súng”

Liên quan đến những căng thẳng tại vùng Vịnh, giữa Mỹ, các nước Arập đồng minh với Iran; Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 23/6 đã lên đường tới khu vực, với chặng dừng chân đầu tiên là Saudi Arabia. Dù đều đưa ra những cảnh báo về hậu quả “tàn khốc” nếu 1 cuộc chiến xảy ra, song cả 2 bên đến nay vẫn giữ vững quan điểm của mình và không chịu bất kỳ nhượng bộ nào trước đối thủ.

Theo kế hoạch, ngày 24/6, Mỹ cũng sẽ áp đặt các biện pháp bổ sung nhằm vào Iran, trong khi Iran cảnh báo có thể sẽ tiếp tục giảm cam kết của mình với thỏa thuận hạt nhân đã ký với các cường quốc năm 2015.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói về vụ tấn công 2 tàu chở dầu ở Vịnh Oman trong buổi họp báo ngày 13/6/2019 ở Washington D.C. Ảnh: The Intercept

Trả lời phỏng vấn trên truyền hình ngày 23/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định, ông chưa từng gửi bất kỳ thông điệp cảnh báo trước nào tới Iran, về quyết định tấn công trả đũa vụ Iran bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ tại eo biển Hormuz, hôm 20/6 vừa qua.

Nhà lãnh đạo Mỹ cho rằng, thông điệp của Mỹ dành cho Iran từ trước đến nay không hề thay đổi: “Tôi không gửi bất kỳ tin nhắn nào. Đó là thông tin giả mạo. Tôi không tìm kiếm một cuộc chiến tranh. Song nếu có, nó sẽ có mức phá hủy mà bạn chưa từng thấy trước đây. Tuy nhiên, tôi không muốn làm điều đó, song Iran sẽ không thể có vũ khí hạt nhân”.

Với chủ trương như vậy, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 23/6 đã tức tốc tới Trung Đông để giải quyết tình hình, với chặng dừng chân đầu tiên là Saudi Arabia – đồng minh lớn của Mỹ và là đối thủ chính của Iran tại khu vực.

Phát biểu tại sân bay trước khi lên đường, ông Pompeo cho biết: “Như Tổng thống và Phó Tổng thống từng nói, Mỹ đã sẵn sàng đàm phán vô điều kiện với Iran. Khi Iran sẵn sàng, chúng tôi có thể bắt đầu 1 cuộc đối thoại. Tôi rất mong chờ ngày đó. Tổng thống từng nói nhiều lần về tương lai tươi sáng hơn cho Iran”.

Tuy nhiên, ông Pompeo vẫn không quên chỉ trích các hành động gần đây của Iran tại khu vực, đặc biệt là vụ bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ. Theo Ngoại trưởng Mỹ, trong chuyến thăm Saudi Arabia và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) lần này, Mỹ sẽ bàn với các nước đồng minh về 1 chiến lược, ngăn chặn các hành động tài trợ khủng bố của Iran và ngăn quốc gia vùng Vịnh này có thể sở hữu vũ khí hạt nhân.

Theo kế hoạch, ngày 24/6, Mỹ sẽ áp đặt thêm 1 số biện pháp trừng phạt bổ sung nhằm vào Iran, trong 1 nỗ lực gây thêm sức ép trước những căng thẳng.

Tuy nhiên, trước sức ép trừng phạt ngày 1 gia tăng từ Mỹ, người đứng đầu Hội đồng Chiến lược về Quan hệ Đối ngoại Iran, ông Kamal Kharazi ngày 23/6 cảnh báo, Iran có thể thu hẹp hơn nữa các cam kết trong khuôn khổ thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 nếu các nước châu Âu không bảo vệ Tehran trước các biện pháp trừng phạt của Mỹ thông qua một cơ chế thương mại.

Đánh giá về nguy cơ xảy ra xung đột vũ trang giữa Mỹ và Iran, cựu Tư lệnh Tối cao Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) James Stavridis cho rằng, căng thẳng giữa hai nước đã tăng lên mức cao nhất trong 3 thập kỷ qua, đồng thời cảnh báo xung đột quân sự giữa hai nước vẫn có thể xảy ra trừ khi hai bên ngồi vào bàn đàm phán./.