Trao giải thưởng âm nhạc 2013: Lý luận, phê bình thất thu

Nếu mảng ca khúc gây ấn tượng bởi sự tham gia của 130 tác phẩm thì ở mảng công trình sách nghiên cứu lý luân âm nhạc chỉ có 6 tác phẩm tham dự tranh giải. Đây cũng là năm bị đánh giá là thất thu về giải tác phẩm lý luận phê bình.

Năm 2013, Hội Nhạc sĩ Việt Nam đã nhận được 169 tác phẩm của 169 tác giả tham gia tranh giải ở các thể loại: Ca khúc, ca khúc thiếu nhi, Hợp xướng, khí nhạc… Tuy nhiên, Ban tổ chức chỉ nhận được 6 công trình sách nghiên cứu lý luận phê bình âm nhạc tham dự.

Theo đánh giá của Hội đồng giám khảo, đây là năm thất thu của giải lý luận phê bình, vì số lượng tác giả tham gia ít và đều là những cái tên quen thuộc, cao niên như: nhạc sĩ Trần Hồng; nhạc sĩ Trương Đình Quang; nhạc sĩ Dân Huyền… Số các nhà lý luận trẻ dự giải ít và đặc biệt không có tác phẩm phê bình âm nhạc đúng nghĩa.

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân – Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam chia sẻ: “Đây là một thực trạng đặt ra cho tổ chức Hội. Rõ ràng là các thế hệ có bề dày, công trình tác phẩm về lý luận hiện nay cũng đã ở lứa tuổi tương đối lớn. Bên cạnh đó muốn xuất bản một công trình lý luận, phê bình âm nhạc cũng rất khó khăn. Điều là một thực trạng dẫn đến sự hạn chế của các tác giả muốn tham gia và đủ điều kiện tham gia”.

Các tác giả nhận giải thưởng âm nhạc năm 2013

Theo đánh giá, năm 2013 số lượng tác phẩm thanh nhạc, khí nhạc dự giải cũng không nhiều tác phẩm nổi bật. Chủ đề chính vẫn là ca ngợi quê hương đất nước, nhiều bài hát về vùng miền, địa phương, địa danh, di tích… Nhiều nhạc sĩ dựa vào âm hưởng dân ca các vùng miền, nhưng yếu tố mô phỏng giai điệu, tiết tấu phụ thuộc nhiều vào dân ca, thiếu sự sáng tạo, khác biệt độc đáo.

Nhiều tác phẩm thiếu sự rung động của thực tế đời sống, mới chỉ dừng lại ở những ca khác mang tính địa phương, tính phong trào mà chưa thật chú trọng đến chất lượng nghệ thuật. Các tác phẩm hòa tấu viết cho dàn nhạc dân tộc vẫn theo lỗi mòn cũ, về ngôn ngữ và phong cách hòa tấu chưa có gì mới. 

Tuy nhiên, Hội nhạc sĩ Việt Nam vẫn trao 85 giải A, B, C và khuyến khích tại mùa giải 2013. Ở thể loại Ca khúc thiếu nhi, Hợp xướng, Hòa tấu thính phòng đều không có giải A mà chỉ có giải B, C và khuyến kích. Hai thể loại có giải A tại mùa giải 2013 là thể loại ca khúc và công trình lý luận, phê bình.

Trong đó, tác phẩm “Bản làng em mùa xuân”, giải A thể loại ca khúc, của nhạc sĩ Vũ Duy Cương (Hà Nội) được đánh giá là tác phẩm hiếm hoi vừa có chất lượng nghệ thuật vừa có đời sống âm nhạc phong phú.

Nhạc sĩ Vũ Duy Cương bày tỏ: “Khi tôi viết bài hát này trước hết tôi nghĩ rằng mình viết cho đồng bào miền núi và viết sao cho đi vào đời sống. Bài hát này không chỉ trình bày trong rạp hát. Các tác phẩm tôi viết về miền núi từ trước cũng vậy, đã số đều đi đến các ngóc ngách của bản làng vùng sâu, vùng xa, nó dễ hát, dễ thuộc. Qua đó cũng chứng tỏ rằng một bài hát được giải thưởng của Hội Nhạc sĩ không có nghĩa là phải quá cao siêu, khó hiểu, đột phá”.

Lễ trao giải thưởng âm nhạc được Hội nhạc sĩ Việt Nam tổ chức hàng năm nhằm tôn vinh, giới thiệu những tác giả có tác phẩm, công trình âm nhạc xuất sắc được công bố trong năm. Trong nhiều năm qua, các tác phẩm, công trình được trao giải thường bị đánh giá là kén khán giả. Năm 2013, với việc trao giải A cho một tác phẩm đã đi vào đời sống và được công chúng đón nhận như “Bản làng em mùa xuân”, Hội nhạc sĩ hy vọng những tác phẩm, công trình được trao giải sẽ có một đời sống âm nhạc phong phú./.