Bảo tồn di sản Lễ mừng thọ của người Mnông

Lễ mừng thọ của người Mnông ở huyện Lắk là một trong hai di sản của tỉnh Đắk Lắk được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia vào năm 2022. Người Mnông thường tổ chức Lễ mừng thọ vào tháng 1 - tháng 2 dương lịch hàng năm, sau khi kết thúc mùa nương rẫy. 

Theo phong tục người Mnông, khi cha mẹ đã hơn 60 tuổi, con cái trong gia đình sẽ tổ chức lễ mừng thọ nhằm thể hiện sự biết ơn và làm gắn bó sâu sắc hơn tình cảm gia đình, dòng tộc và buôn làng. Theo TS Trương Thông Tuần, Trung tâm Khoa học Xã hội nhân văn Tây Nguyên, thuộc Trường Đại học Tây Nguyên, lễ mừng thọ còn là kênh lưu truyền văn hóa của người M’ Nông.

"Lễ hội mừng thọ của người Mnông được ghi danh, lý do là nó tổng hợp rất nhiều yếu tố văn hóa bên trong, như văn hóa cồng chiêng, văn hóa ẩm thực hay là văn hóa tín ngưỡng, tôn giáo của người Mnông. Rồi văn hóa tổ chức cộng đồng, văn hóa của các dòng họ, văn hóa là hát kể sử thi hoặc kể chuyện gia phả cũng tổng hợp ở trong lễ mừng thọ", TS Trương Thông Tuần cho biết.

Chính vì những giá trị đó, việc phục dựng lễ mừng thọ của người Mnông không chỉ tái hiện không gian văn hóa truyền thống của người Mnông mà còn góp phần giúp cộng đồng hiểu rõ hơn về các phong tục tập quán của các dân tộc. Từ đó nâng cao nhận thức trách nhiệm trong công tác gìn giữ, bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống, quảng bá hình ảnh, con người Đắk Lắk, đặc biệt là văn hóa truyền thống của các dân tộc. Các ý kiến tại hội thảo cũng thống nhất rằng, việc nghiên cứu, phục dựng nghi lễ này cần được thực hiện trong đời sống thực tế của cộng đồng và do cộng đồng làm chủ thể.

Với gần 20 tham luận và 10 ý kiến trao đổi trực tiếp tại hội thảo, các đại biểu đã cung cấp nhiều thông tin, tài liệu nghiên cứu chuyên sâu để làm rõ thêm vai trò, giá trị của di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia Lễ mừng thọ của người Mnông ở Đắk Lắk.

Ông Nguyễn Anh Tú - Phó Chủ tịch UBND huyện Lắk cho rằng đây là cơ sở quan trọng để địa phương tiếp tục có các giải pháp cụ thể để tiếp tục bảo tồn và phát huy di sản này trong thời gian tới. "Trên cơ sở các quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng như tại hội thảo này, UBND huyện phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các sở, ngành, trên cơ sở đúc rút kinh nghiệm, sẽ xây dựng đề án để phát triển về lâu về dài đối với bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa phi vật thể này đối với người Mnông tại địa phương".