Rộn ràng Ngày hội làng nghề mộc Kim Bồng, thành phố Hội An

Từ sáng sớm, các nghệ nhân, thợ làm nghề và người dân sống tại làng mộc Kim Bồng, thôn Kim Bồng, xã Cẩm Kim, thành phố Hội An tập trung tại đình Tiền Hiền của làng để tổ chức Lễ cúng tổ nghề Mộc. Ngày hội làng nghề mộc Kim Bồng, thành phố Hội An năm nay thu hút hơn 50 nghệ nhân và thợ làm các nghề thủ công mỹ nghệ như nghề mộc, dệt chiếu, đan thúng, đóng sửa tàu thuyền, điêu khắc gốc tre… tham gia.

Ngay sau tiếng trống khai hội, Nghệ nhân Huỳnh Ri, tại xã Cẩm Kim, thành phố Hội An có gần 70 năm gắn bó với nghề mộc tại làng Kim Bồng thực hiện nghi thức Phạt Mộc. Đây là một trong những nghi lễ quan trọng khi xây dựng ngôi nhà gỗ cổ truyền tại thành phố Hội An. Phạt Mộc như nghi lễ trình báo với các vị thần linh, thổ địa, ông tổ nghề mộc trước khi khởi công xây dựng ngôi nhà gỗ cổ truyền.

Ngày hội làng nghề mộc Kim Bồng có 2 phần “lễ” và “hội”, được tổ chức theo đúng phong tục truyền thống lễ hội của người Kim Bồng xưa. Thông qua ngày hội này tái hiện không gian làng nghề và các hoạt động trình diễn nghề mộc và các nghề dệt chiếu, đan thúng, đóng sửa tàu thuyền, điêu khắc gốc tre cùng các trò chơi dân gian...

Nghệ nhân Huỳnh Ri, tại xã Cẩm Kim, thành phố Hội An vui mừng khi năm 2023 thành phố Hội An chính thức trở thành thành viên Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO trên lĩnh vực thủ công và nghệ thuật dân gian. Đây là cơ hội để các làng nghề truyền thống được khôi phục và phát triển mạnh mẽ. “Tôi làm nghề mộc từ năm 16 tuổi đến nay tôi đã 85 tuổi, ước nguyện lớn nhất của tôi là con cháu tiếp tục theo nghề, giữ nghề mộc truyền thống của cha ông. Tôi rất vui khi làng nghề mộc Kim Bồng, thành phố Hội An không hề mai một mà ngày càng phát triển lớn mạnh hơn nữa, hôm nay khách quốc tế đến rất đông”.

Làng mộc Kim Bồng, thành phố Hội An hình thành từ thế kỷ XV do những cư dân đồng bằng Bắc Bộ và vùng Thanh Nghệ Tĩnh tạo dựng trong quá trình khai khẩn vùng đất mới. Cuối thế kỷ XVI, đầu thế kỷ XVII, nghề mộc bắt đầu phát triển nhờ sự phồn thịnh của thương cảng Hội An. Đến thế kỷ XVIII, nghề phát triển mạnh mẽ và thịnh vượng với 3 nhóm nghề gồm mộc xây dựng các công trình kiến trúc đô thị, mộc dân dụng và nghề đóng sửa tàu thuyền. Làng mộc Kim Bồng nổi tiếng vì hầu hết công trình kiến trúc bằng gỗ của Hội An xưa đều do bàn tay tài hoa của các nghệ nhân nơi đây xây dựng. Nhiều thợ mộc Kim Bồng được các chúa Nguyễn ở Đàng Trong, sau này là triều đình nhà Nguyễn mời ra Kinh đô xây dựng các công trình tại Kinh thành Huế. Tháng 6/2016, nghề mộc Kim Bồng được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Ông Sritotpo, quốc tịch Úc đã có 9 năm sống tại thành phố Hội An. Cứ đến ngày 12 tháng Giêng, ông Sritotpo lại đến làng mộc Kim Bồng để tham gia ngày hội nghề. Mỗi lần đến đây, ông Sritotpo cùng những người bạn đến từ nước Úc thêm một lần trải nghiệm văn hoá, con người và ẩm thực của thành phố Hội An.

“Trực tiếp tham gia làm nghề mộc và các nghề thủ công truyền thống tại đây tôi rất vui, rất thú vị khi được thêm một lần trải nghiệm văn hoá của vùng đất này”. Ông Sritotpo nói.

Tại Ngày hội làng nghề mộc Kim Bồng, người dân địa phương cùng hàng ngàn du khách tham gia các hoạt động hội như: đua thuyền, hát bài chòi, tham quan trình diễn và trưng bày các sản phẩm của làng nghề, thưởng thức các món ăn truyền thống địa phương. Theo ông Nguyễn Văn Lanh, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, những năm qua thành phố đã triển khai hiệu quả Đề án Phát triển du lịch cộng đồng gắn liền với các làng nghề truyền thống và hệ sinh thái bản địa của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tại làng Kim Bồng không chỉ có nghề mộc truyền thống mà còn có các nghề thủ công khác như nghề dệt chiếu, đan thúng, điêu khắc gốc tre… cùng phát triển đan xen, bổ trợ cho nhau làm cho đời sống cộng đồng, nghề nghiệp của cư dân Hội An phong phú hơn.

Ông Nguyễn Văn Lanh, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam cho biết: “Tạo ra sản phẩm du lịch vào không gian du lịch hài hòa hơn, biểu đạt được các giá trị văn hóa dân gian. Trình diễn nghề tại Ngày hội làng nghề mộc Kim Bồng lần này cũng khá phong phú. Ngày hội vừa đem lại bản sắc của cộng đồng cư dân địa phương đồng thời đây còn là sản phẩm du lịch, cho nên hôm nay chúng ta thấy khách nước ngoài đến tham quan rất đông, họ trực tiếp tham gia vào tương tác với cộng đồng”./.