Vụ chôn thuốc trừ sâu: Đừng để dân mất niềm tin

Đã nhiều ngày kể từ khi vụ chôn thuốc trừ sâu của công ty Nicotex Thanh Thái, tỉnh Thanh Hóa bị đưa ra công luận. Cũng chừng ấy thời gian, người dân ở các xã Cẩm Vân, huyện Cẩm Thủy; xã Yên Lâm, huyện Yên Định phải ngày đêm thay nhau canh giữ hiện trường. Sự hụt hẫng, thất vọng của bà con nơi đây đã lên tới đỉnh điểm bởi cơ quan chức năng, quản lý, chính quyền địa phương chưa thực sự đứng về phía người dân, dù những gì mà doanh nghiệp gây ra cho dân có thể xem là tội ác.

15 năm, kể từ khi công ty sang chiết thuốc trừ sâu Nicotex Thanh Thái đi vào hoạt động, cũng là chừng ấy thời gian người dân địa phương phải ăn, phải thở với nguồn ô nhiễm độc hại. Người dân ở đây vốn chủ yếu dùng nước giếng khơi và giếng khoan nên họ thấm lắm mùi nước nồng nặc thuốc trừ sâu, hóa chất, nhất là những hôm trời nắng nóng. Thế nhưng người dân vẫn phải nhắm mắt dùng nguồn nước này nấu ăn, sinh hoạt hàng ngày.

Người dân xã Yên Lâm xếp hàng chờ khám bệnh tại Trạm y tế xã vào sáng 21/9

Không phải họ không phát hiện ra nguồn nước ô nhiễm, mà thực tế đã ngần ấy thời gian, người dân liên tiếp gửi đơn đến các cấp chính quyền địa phương, cơ quan chức năng nhưng đều vô vọng. Trong các cuộc họp cử tri nào cũng vậy, vấn đề được nêu lên, bức xúc, nhưng lại trôi đi.

Con số thống kê cho thấy, chỉ riêng một thôn Thắng Long đã có 30 trường hợp ung thư dẫn đến tử vong trong vòng 10 năm trở lại đây. Còn biết bao người đã mắc các chứng bệnh mà rất có thể di chứng truyền lại nhiều đời. Hậu quả này sẽ không tồn tại nếu chính quyền địa phương, cơ quan quan quản lý ngành biết thương dân, có trách nhiệm với dân.

Sức chịu đựng cũng có giới hạn, “cái kim trong bọc lâu ngày cũng lòi ra”. Đỉnh điểm là ngày mà toàn xã quyết tâm chặn xe của doanh nghiệp chở các thùng hóa chất nhằm phi tang. Hàng trăm thùng thuốc trừ sâu đã bị người dân phát giác chôn dưới đất của khuôn viên nhà máy.

Vụ việc công ty Vedan trước đây xả nước thải ra môi trường gây bức xúc thế nào, ảnh hưởng nặng nề tới người dân và môi trường đã lớn thì vụ việc này tính chất nghiêm trọng hơn. Rất nhiều người đã và sẽ nhiễm mắc những căn bệnh quái ác. Ngay cả môi trường đất, môi trường nước ở đây, theo các nhà khoa học thì cũng rất khó phục hồi. Tang chứng, vật chứng sờ sờ đấy, nhưng cách vào cuộc của chính quyền và cơ quan chức năng lại không khiến người dân yên tâm.

Người dân địa phương bắt quả tang công an xã Cẩm Vân áp tải cho xe chở tang vật thuốc sâu đã có lệnh niêm phong của Công ty Nicotex Thanh Thái chạy trốn thoát khỏi hiện trường.

Tại phiên thảo luận của UBTVQH ngày 17/9, liên quan đến vụ việc này, Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Đỗ Văn Đương đã thẳng thắn nói: “Theo tôi, khởi tố bắt tạm giam ngay được, sao cứ phải nói đi, nói lại mãi”. Nhưng không, chưa thấy khởi tố hình sự, chưa ai phải bị giam mà thay vào đó là một quyết định xử phạt vi phạm hành chính doanh nghiệp 421 triệu đồng với hành vi gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Nhiều người  vô cùng bức xúc cho rằng: “Vi phạm như thế mà chỉ kết luận là vi phạm nghiêm trọng là chưa thỏa đáng, mà phải là đặc biệt nghiêm trọng mới đúng”.

Một vùng đất rộng lớn của hai huyện Yên Định và Cẩm Thủy bị ô nhiễm, bị nhiễm độc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất của hàng nghìn hộ nông dân và trực tiếp gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe, tính mạng người dân không chỉ dưng lại ở xử phạt hành chính.

Gần một tháng trôi qua kể từ ngày vụ việc được phanh phui, người dân địa phương vẫn cắm chốt để bảo vệ tang vật bất kể mưa hay nắng, ngày hay đêm. Họ cũng đã tự mang các mẫu tang vật đi xét nghiệm độc lập, để đối chiếu kết quả xét nghiệm của cơ quan chức năng. Họ vẫn hy vọng một quyết định công bằng và nghiêm khắc với Công ty Nicotex Thanh Thái./.