10 năm đấu tranh công lý cho các nạn nhân da cam

10 năm qua, Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam luôn tích cực kiên trì, đồng hành cùng các nạn nhân trong cuộc đấu tranh đòi công lý. Tuy nhiên, hành trình đi tìm công lý cho các nạn nhân còn gặp không ít khó khăn. Nhân kỷ niệm 10 năm thành lập Hội (10/1/2004-10/1/2014), phóng viên VOV phỏng vấn Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh - Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam.

PV: Thưa Thượng tướng, xin ông chia sẻ về hành trình đấu tranh của Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam trong việc đòi Chính phủ Mỹ phải có trách nhiệm giải quyết hậu quả chất độc da cam tại Việt Nam 10 năm qua?

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh: Từ năm 2004 đến nay, Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam đã thay mặt cho hơn 3 triệu nạn nhân tiến hành cuộc đấu tranh đòi chính phủ Mỹ và các công ty hóa chất Mỹ phải thực hiện trách nhiệm về hậu quả họ gây ra trong chiến tranh ở Việt Nam. Cuộc đấu tranh tuy chưa giành được thắng lợi cuối cùng nhưng bước đầu đạt được kết quả đáng trân trọng. 

Thứ nhất, nhận được sự ủng hộ, đồng tình của nhân dân trong nước, thế giới và đặc biệt là nhân dân Mỹ và các nước có quân đội tham gia trong chiến tranh ở Việt Nam. Thứ hai, cuộc đấu tranh của ta làm cho Chính phủ Mỹ chấp nhận cùng với Chính phủ Việt Nam giải quyết hậu quả chất độc da cam về môi trường và con người.

Đến nay, đã có Ủy ban liên Chính phủ hàng năm xem xét vấn đề này. Chính phủ Mỹ và Quốc hội Mỹ đã quyết định chi ngân sách khoảng 84 triệu USD ra để giải quyết tồn dư chất độc ở đây. Hàng năm Mỹ viện trợ nhân đạo cho người khuyết tật Việt Nam, nạn nhân chất độc da cam 5 triệu USD để khám chữa bệnh và đầu tư cho y tế.

PV: Trong cuộc đấu tranh đó, Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam gặp những thuận lợi và những khó khăn gì?

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh: Thuận lợi lớn nhất là chúng ta nhận được sự đồng tình và ủng hộ của nhân dân thế giới, nhân dân Mỹ, các tổ chức Mỹ. Ở Mỹ có 3 tổ chức như: Tổ chức Cứu trợ trách nhiệm nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam đứng ra thành lập và bảo trợ cho nạn nhân da cam hoạt động ở Mỹ, tổ chức Cựu chiến binh hòa bình, Cựu chiến binh chống chiến tranh… cũng ủng hộ ta rất lớn. Hội Luật gia ở Mỹ cũng giới thiệu các luật sư để bảo vệ quyền lợi của nạn nhân.

Tuy nhiên, cuộc đấu tranh này cũng còn nhiều khó khăn. Chúng ta kiện ở Mỹ, tòa án Mỹ và luật pháp Mỹ nên vụ kiện diễn ra không thuận lợi.

PV: Trong thời gian tới, Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam sẽ tiếp tục triển khai những hoạt động gì để đấu tranh đòi lại công lý cho nạn nhân chất độc da cam ở Việt Nam?

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh: Ngay từ đầu, chúng tôi cũng xác định, vụ kiện là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu để đấu tranh đòi công lý cho các nạn nhân và chỉ có Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam mới được nạn nhân tin tưởng và giao cho trách nhiệm đó. Cho nên, Hội sẽ đi đến cùng để đấu tranh bằng nhiều hình thức. Chúng ta có thể kiện các công ty hóa chất Mỹ ngay trên đất Mỹ hoặc kiện ở nước thứ ba nếu luật pháp nước đó cho phép hoặc kiện bằng luật pháp Việt Nam.

Thứ hai, chúng tôi vận động Chính phủ Mỹ, nhân dân Mỹ viện trợ nhân đạo cho nạn nhân, đặc biệt là xây dựng cơ sở y tế, cung cấp thuốc, bảo đảm các điều kiện giúp đỡ cho nạn nhân.

Thứ ba, vận động Quốc hội Mỹ ủng hộ cho nạn nhân da cam bằng cách ra các dự luật viện trợ cho nạn nhân chất độc da cam. Ngoài ra, chúng tôi có thể tiến hành vụ kiện ở nước thứ ba có công dân tham gia chiến tranh Việt Nam mà bây giờ trở thành nạn nhân. Việc này chúng tôi đã vận động ở Pháp, Hàn Quốc, Australia…

Đấu tranh đòi công lý còn nhiều gian nan nhưng chúng tôi tin rằng chính nghĩa sẽ thắng.

PV: Xin cảm ơn ông./.