Bắt buộc phải hoàn công công trình sẽ tránh được tình trạng xây dựng sai phép?

Sau thảm họa cháy chung cư mini ở Khương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội khiến 56 người tử vong, 37 người bị thương (công trình do ông Nghiêm Quang Minh đứng tên chủ đầu tư theo giấy phép xây dựng), UBND TP Hà Nội đã có công điện tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy đối với loại hình nhà ở nhiều căn hộ (thường gọi là chung cư mini).

Theo đó, UBND thành phố Hà Nội giao Chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã tổ chức tổng kiểm tra, rà soát 100% các cơ sở, nhà ở nhiều căn hộ, nhà cho thuê trọ trên địa bàn quản lý, đặc biệt là chung cư mini; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm về trật tự xây dựng, phòng cháy chữa cháy theo quy định của pháp luật.

Thực tế hiện nay đa phần các chung cư mini tại Hà Nội đều nằm ở trong các ngõ, ngách hẻm nhỏ và có dấu hiệu xây dựng vượt tầng, sai mật độ, hợp khối. Các chung cư mini này khi đưa vào sử dụng thường bố trí tầng 1 đặt hộp kỹ thuật điện, phương tiện của các hộ dân. Đây cũng là cửa chính ra vào duy nhất kiêm luôn lối thoát hiểm khi xảy ra sự cố cháy nổ của hàng chục hộ dân sống trong chung cư mini.

Tìm hiểu thực tế tại quận Thanh Xuân, lãnh đạo phường Khương Trung nói rằng, trên địa bàn phường Khương Trung hiện có 5 chung cư mini ???. Để đảm bảo an toàn phòng chống cháy nổ, phường yêu cầu toàn bộ phương tiện xe máy của cư dân để tại tầng 1 chung cư mini phải tìm địa điểm gửi xe ngoài chung cư, tạm trong thời gian chờ bổ sung hệ thống phòng chống cháy. Tuy nhiên theo vị lãnh đạo này, đây cũng là việc rất khó khăn. Trước mắt, UBND phường tính toán sẽ di chuyển 100% xe điện và một số xe máy để đảm bảo giãn khoảng cách. Quan điểm phía phường yêu cầu chủ đầu tư bắt buộc bổ sung lối thoát hiểm thứ hai và trang bị thang dây. “Phường cũng họp bàn giải pháp, trong đó có việc lắp cửa chống cháy để ngăn cháy lan và khói”, lãnh đạo phường cho biết.

Liên quan đến vi phạm trật tự xây dựng tại công trình số 6 ngõ 122 Vương Thừa Vũ, phường Khương Trung, chính quyền chậm xử lý sai phạm gây bức xúc kéo dài cho người dân sinh sống tại đây, lãnh đạo phường Khương Trung cho biết: công trình này được UBND quận Thanh Xuân cấp Giấy phép số 432-2016/GPXD cho chủ đầu tư là bà Đặng Thị Thơm (hộ khẩu thường trú tại tổ 10, phường Thượng Đình, quận Thanh Xuân). Theo giấy phép, chủ đầu tư được xây dựng trên phần diện tích 180,7m2 , mật độ xây dựng 74 % tổng chiều cao công trình là 23,9 m, gồm 6 tầng (một tầng bán hầm, tầng lửng, tum thang). Tuy nhiên, công trình đã xây dựng sai phép với các lỗi như vượt tầng, sai mật độ…

UBND quận Thanh Xuân ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng; buộc tháo dỡ vi phạm vượt tầng sai giấy phép xây dựng cấp. Liên quan đến sai phạm này một chủ tịch phường phải chịu kỷ luật.

Điều đáng nói, tại Quyết định áp dụng bổ sung biện pháp khắc phục hậu quả ngày 5/8/2019 do Phó Chủ tịch UBND quận Thanh Xuân Phạm Hồng Thái ký đối với chủ đầu tư xây dựng công trình nhà ở riêng lẻ số 6 ngõ 122 Vương Thừa Vũ buộc nộp số tiền thu lời bất hợp pháp từ việc thi xây dựng sai nội dung giấy phép hơn 980 triệu đồng, tuy nhiên đến nay chủ đầu tư vẫn chưa được thực hiện. Trong khi đó, theo công dân phản ánh tại chung cư mini này hiện có khoảng 20 hộ dân sinh sống.

Riêng chủ đầu tư chung cư mini tại 37 ngõ 29/70 phố Khương Hạ, quận Thanh Xuân (nơi xảy ra vụ cháy khiến 56 người thiệt mạng), bước đầu cơ quan chức năng xác định người này còn đứng tên hàng loạt chung cư mini khác trên địa bàn TP Hà Nội. Tất cả các công trình này theo GPXD cấp là công trình nhà ở riêng lẻ, xây dựng vượt tầng, sai mật độ… Hiện đều đang biến thành chung cư mini (cho thuê, bán).

Tương tự, ghi nhận của phóng viên, tại địa chỉ tại số 95 ngõ 378 phố Thuỵ Khuê, phường Bưởi, quận Tây Hồ là một chung cư mini xây vượt tầng so với giấy phép được cấp... Khi được hỏi người dân sống xung quanh đều bày tỏ lo lắng xảy ra cháy nổ. Bà Tích- một người dân sống đối diện chung cư mini cho biết: “Chung cư mini này người ta đến mua đất, xây dựng công trình hơn 10 năm nay. Tôi cũng chỉ mới biết công trình này cũng chính là của người chủ chung cư mini bị cháy ở Khương Hạ. Vụ cháy đó khiến chúng tôi sống ở gần chung cư mini này cũng không tránh khỏi lo lắng vì con ngõ này nhỏ sâu, rất mong chính quyền yêu cầu chủ phải siết chặt các quy định về đảm bảo an toàn cháy nổ để người dân yên tâm”.

Nhiều ý kiến cho rằng, để góp phần ngăn chặn tình trạng cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ nhưng người dân ngăn thành các căn hộ để kinh doanh (cho thuê, bán) thì cần chính quyền phải tăng cường giám sát sau khi hoàn thiện công trình. Đại diện Sở Xây dựng cho biết, trên thực tế, một người dân có nhà ở 5 tầng đang ở sinh hoạt bình thường sau đó cho thuê đó là quyền của người dân, là nhu cầu của dân, nhu cầu của xã hội. Tuy nhiên, khi chuyển sang nhà ở sang nhà cho thuê phải liên hệ với cơ quan thẩm định  phòng cháy chữa cháy, báo cáo chính quyền địa phương để có mã số thuế để đảm bảo cho công tác vận hành.

Thứ hai, muốn tránh xảy ra tình trạng vi phạm trật tự xây dựng như hiện nay thì phải có công tác hoàn công đối với công trình. Cơ quan cấp phép là cơ quan xác định hoàn công. Khi xây dựng xong công trình, chủ đầu tư phải báo cơ quan cấp phép (quận, huyện) xác nhận hoàn công đúng hồ sơ thiết kế theo giấy phép cấp về chiều cao, quy mô, mặt đứng công trình được chụp ảnh lưu trong hồ sơ hoàn công. Sau này khi công trình có giao dịch chính quyền sẽ đối chiếu với hồ sơ xác nhận hoàn công nếu có thay đổi sẽ không cho phép chuyển nhượng…