Cá chết trắng ao, dân lao đao vì nước thải ô nhiễm

Từng được xác định là điểm sáng về xây dựng cụm công nghiệp làng nghề tập trung, nhưng nay làng nghề tái chế giấy và phế liệu Phú Lâm huyện tiên Du tỉnh Bắc Ninh lại trở thành điểm đen về ô nhiễm môi trường đặc biệt nghiêm trọng, là nỗi ám ảnh của người dân nơi đây. Cá chết trắng ao, cây trồng không phát triển được, sản xuất đình đốn, không khí và nước tưới tiêu ô nhiễm chính là bức tranh về làng nghề Phú Lâm hiện nay. 

"Nước thải nhà máy giấy đen sì, đặc quánh đổ ra đây thì không có một con gì sống được, không có một cây gì sống được; thậm chí con người cũng không thể tồn tại được nếu còn tiếp tục bị ô nhiễm như thế này"- ông Lê Đại Hải, chủ trang trại rộng hơn 4.000m2 ở xóm trại 12, thôn Đông Phù nói trong tuyệt vọng với chúng tôi khi chứng kiến dòng nước thải đen sì đặc quánh chảy vào ao cá, ruộng vườn nhà mình.

Ở trang trại kế bên, ông Nguyễn Văn Lợi cũng lo lắng không kém khi cá chết trắng ao vì nước thải từ nhà máy ở cụm công nghiệp làng nghề Phú Lâm chảy vào ao:

"Nước thải từ nhà máy giấy xả trực tiếp ra ruộng bên và chảy vào ao nhà tôi. Cá chết hơn 1 tấn thiệt hại hơn 100 triệu đồng. Nhưng đây chưa phải là hậu quả cuối cùng. Với nước đặc như luyn như thế này, sau khi tát cạn, chúng tôi phải nạo vét lại ao để vét hết váng dầu luyn, chất thải và phải đợi đôi ba năm nữa mới thả lại được. Thiệt hại khó có thể đo đếm"- ông Lợi nói.

Ông Lợi cũng chia sẻ, bây giờ cả nhà không còn ruộng, dồn hết vào trang trại này kiếm kế sinh nhai, bây giờ mất trắng. "Mong chính quyền các cấp và công an giải quyết công bằng cho gia đình chúng tôi"- ông Lợi cho hay.

Đây chỉ là 2 trong số hàng chục hộ bị thiệt hại cây trồng vật nuôi vì nước thải từ cụm công nghiệp làng nghề này. Nhiều gia đình bỏ ra hàng tỷ đồng đầu tư chuyển đổi cây trồng vật nuôi, làm trang trại những mong thoát nghèo vươn lên làm giàu. Nay nguồn nước thải ô nhiễm gây chết cá hàng loạt; cây trồng còi cọc. Mỗi nhà vay ngân hàng từ vài chục triệu đến cả trăm triệu đồng nay không biết phải xoay sở ra sao. Không chỉ ám ảnh với cái nghèo trước mắt, còn có một nỗi sợ lớn hơn với người dân nơi đây. 

Ông Nguyễn Văn Bảo cho biết: Nhà cách cụm công nghiệp làng nghề cả cây số nhưng dòng nước đen vẫn đến tận đây, hôi thối nồng nặc. Nhà có hơn 1 mẫu ruộng, thi thoảng tưới bị nước đen không biết ngấm vào cây, vào hạt thóc thì mai sau sức khỏe sẽ ra sao.

Bà Nguyễn Thị Cúc, thôn Đông Phù vừa chăm ruộng lúa vừa lo sợ: giờ rau muống trồng ở đây không ai dám ăn. Ai cũng lo sợ không biết bệnh tật và ung thư nó đến với mình lúc nào. Nước đặc sệt như tro bếp, mùi hôi thối khủng khiếp.

Theo quan sát của chúng tôi, tất cả kênh mương nội đồng quanh xã đều bị dòng nước thải hôi thối đen đặc bao phủ, cùng mùi ô nhiễm nồng nặc. Cá chết nổi khắp đồng. Người dân cả làng, cả xã ai cũng sống trong nơm nớp lo sợ không biết khi nào thì mình bị bệnh tật, bị ung thư vì dòng nước đen kịt, đặc quánh như dầu luyn này.

Ông Lê Tuấn Anh, Đội phó đội cảnh sát kinh tế và môi trường công an huyện Tiên Du cho biết: Công an huyện đã nắm được sự việc và xuống hiện trường kiểm tra gửi mẫu đi kiểm nghiệm và chờ kết quả mới có hướng xử lý tiếp theo.

Theo người dân nơi đây, trước kia tình trạng nước thải ô nhiễm thi thoảng mới xảy ra, nay thì thường xuyên hơn. Cao điểm là những ngày cuối tháng 3 đầu tháng 4 vừa qua. Thực trạng này cũng được lãnh đạo UBND huyện Tiên Du thừa nhận trong báo cáo gửi lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh mới đây khi cho biết, hầu hết cơ sở sản xuất không có hệ thống xử lý nước thải. Huyện đã cho tháo gỡ toàn bộ các đường ống xả thải của doanh nghiệp ra sông Ngũ Huyện Khê. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn hoạt động nên nước thải dồn vào hết kênh mương nội đồng.

Cụm công nghiệp làng nghề giấy Phú Lâm có cả trăm doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể, từng giúp nhiều gia đình giàu lên nhờ nghề tái chế giấy. Nhưng sự giàu có của một số hộ từ làng nghề, cộng với sự yếu kém trong quản lý của địa phương lại đang làm cho hàng trăm hộ dân khác nghèo đi và nguy cơ bệnh tật vì ô nhiễm môi trường. Chính quyền huyện dường như bất lực trước việc ngăn chặn ô nhiễm, chính quyền tỉnh thì vẫn đang loay hoay tìm giải pháp trong những năm qua. Còn người dân nơi đây chờ đợi môi trường được cải thiện trong tuyệt vọng khi hết năm này qua năm khác chính quyền địa phương hứa cùng nhiều giải pháp đưa ra, nhưng ô nhiễm vẫn hoàn ô nhiễm, thậm chí có phần nghiêm trọng hơn./.