Kỳ 1: Lạm quyền

•  Kỳ 2: Tùy tiện

Sau các vụ án “Quan ăn đất” ở Đồ Sơn, “Chia chác đất công” ở Đồng Quán Nam, huyện An Hải, việc quản lý đất đai trên địa bàn thành phố Hải Phòng đã và đang được siết lại, các điểm “nóng” về tiêu cực trong quản lý đất đai đã dịu lại. Tuy nhiên, gần đây, đơn thư khiếu nại, tố cáo của người dân xã Dương Quan, huyện Thuỷ Nguyên, lại chứng minh tiêu cực trong quản lý đất đai ở địa phương này đang “nóng” trở lại với những dấu hiệu lạm quyền, tùy tiện và vô trách nhiệm của cán bộ quản lý.

“Chúng tôi sẽ tiến hành kiểm tra và xử lý”(!?)

“Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất” do UBND huyện Thủy Nguyên, TP. Hải Phòng cấp cho ông Nguyễn Việt Long ở xã Dương Quan ghi rõ: Diện tích đất được quyền sử dụng là 733m2, với thời hạn đến tháng 5/2016. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất này được huyện giao về UBND xã để chuyển đến tay người được cấp. Sẽ là bình thường nếu UBND xã Dương Quan chuyển “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất” này cho ông Nguyễn Việt Long đúng như nguyên gốc mà UBND huyện Thủy Nguyên đã ký. Nhưng lãnh đạo xã này đã không làm như vậy.

Trước khi chuyển đến tay người dân, cán bộ địa chính xã Dương Quan đã tự ý ghi thêm vào phần “Những thay đổi sau khi cấp Giấy chứng nhận” nội dung: “Thu hồi diện tích 495m2 thửa 149 tờ bản đồ 02 để làm việc chung. Nhận diện tích 405m2 tại thửa 93 tờ bản đồ 02 của hộ ông Nguyễn Văn Bồng…”. Rồi Chủ tịch UBND xã Nguyễn Bùi Long đàng hoàng ký tên, đóng dấu xác nhận.

Tương tự, tại “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất” của ông Nguyễn Văn Bồng, lãnh đạo xã Dương Quan lại “hồn nhiên” ghi thêm: “Chuyển cho Lê Thị Mắn, số thửa 446, tờ bản đồ số 1 diện tích 96 m2...”.

Còn rất nhiều hộ khác khi nhận được “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất” từ UBND xã Dương Quan đều bị cán bộ UBND xã này tự ý ghi thêm vào phần “Những thay đổi sau khi cấp Giấy chứng nhận” kiểu như trên.

Những dòng chữ ghi thêm đó đã khiến người dân xã Dương Quan bất bình, họ đã đến UBND xã để hỏi cho ra nhẽ, nhưng không được giải thích thoả đáng.

Bản chất của việc làm này là lấy đất hợp pháp của dân để bán hoặc cấp cho người khác. Bởi theo quy định của Luật Đất đai, UBND xã không được quyền thu hồi hay chuyển đổi đất của hộ này cho hộ khác. Việc thay đổi này thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND huyện hoặc UBND thành phố. 

Hành vi lạm quyền đó của cán bộ UBND xã Dương Quan không những gây nên sự bất bình trong nhân dân, mà còn là nguyên nhân dẫn đến những tranh chấp, khiếu kiện phức tạp ở địa phương. Ông Lại Đức Long, Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Thuỷ Nguyên khẳng định: “Đây là việc làm không thể chấp nhận được. Cán bộ địa chính xã và Chủ tịch UBND xã không có quyền ghi những thay đổi đó. Việc này thuộc thẩm quyền chuyên môn của Trung tâm Đăng ký quản lý đất đai huyện thực hiện... Việc này chúng tôi sẽ tiến hành kiểm tra và có hình thức xử lý đối với cán bộ địa chính xã một cách cụ thể...”.

Đất giãn dân thành đất… "giãn quan"

Tình trạng tuỳ tiện trong quản lý đất đai ở Dương Quan còn nghiêm trọng hơn khi đất giãn dân của xã này được cấp trái phép cho không ít cán bộ ở nơi khác.

Năm 2003, UBND xã Dương Quan có Tờ trình UBND huyện Thủy Nguyên xin chuyển một phần diện tích đất nông nghiệp để “cấp cho bà con ở xã làm nhà ở”. Nhiều hộ dân đã làm đơn xin cấp đất giãn dân. Các thôn và Chi bộ Đảng đã tổ chức họp xét các hộ đủ điều kiện được cấp đất giãn dân. Hội đồng cấp đất của xã cũng đã họp và xét trên cơ sở đề nghị của thôn, của Chi bộ và Khu dân cư. Sau đó, xã thông báo về từng xóm danh sách cụ thể những hộ đủ điều kiện được cấp đất giãn dân và trình UBND huyện Thủy Nguyên xét duyệt.

Hoàn tất đầy đủ các thủ tục cần thiết, rất nhiều hộ có tên trong danh sách yên tâm chờ đợi. Nhưng đợi chờ đến mỏi mòn mà không thấy được cấp đất. Sốt ruột, một số bà con xã Dương Quan đến UBND xã tìm hiểu thì được cán bộ địa chính cho biết: Nếu muốn có đất ngay thì phải đóng tiền mua lại của người khác. Có người chấp nhận đóng tiền cho cán bộ địa chính. Những người khác không có khả năng thì đành chịu.

Có tên trong danh sách được duyệt cấp đất đợt năm 2003 nhưng đến năm 2007, vợ chồng ông bà Lê Văn Hát phải chấp nhận mua lại suất của người khác qua UBND xã với số tiền 60 triệu đồng. “Tôi đã được xét cấp đất, nhưng chờ mãi mà không được. Hỏi lên xã thì lãnh đạo bảo phải chờ. Nếu cần đất ngay thì phải đóng tiền mua của người khác. Bí chỗ ở quá, tôi đành đóng tiền và được nhận “sổ đỏ”, nhưng không biết đất ở đâu…”- Bà Hát bức xúc trình bày.

Đáng chú ý, trong danh sách hơn 90 hộ được xét duyệt từ cơ sở, được UBND huyện duyệt cấp đất giãn dân tại Dương Quan, có rất ít người ở xã này được cấp. Tại xóm Nam có 5 hộ được UBND xã thông báo được cấp đất giãn dân trong đợt xét duyệt năm 2003, nhưng thực tế chỉ có hộ ông Lê Hữu Vượt là bộ đội chuyên nghiệp được cấp. Xóm Vang có 19 hộ được thông báo có tên trong danh sách cấp đất giãn dân, nhưng chỉ có 2 hộ được cấp. Xóm Lò Vôi không có trường hợp nào được cấp trong tổng số có 15 trường hợp trong danh sách thông báo được cấp.

Trong khi đó, người dân Dương Quan lại phát hiện ra nhiều trường hợp không làm các thủ tục xin cấp đất giãn dân, không thông qua Chi bộ, Thôn, Tổ dân cư để bình xét, nhưng vẫn được cấp đất. Trong số này có khá nhiều người là cán bộ huyện, thành phố, ngành công an... Chẳng hạn như trường hợp ông Lê Văn Đợi, hiện là công an quận Ngô Quyền; ông Lê Thanh Sơn, hiện là cán bộ Sở Kế hoạch và Đầu tư; ông Nguyễn Văn Tiềm, cán bộ công an (hiện đang ở Trần Nguyên Hãn, quận Lê Chân); ông Hoàng Văn Thao, Phó Trưởng công an huyện Thuỷ Nguyên; ông Lê Văn Kim, Phó Trưởng công an huyện An Lão… Đáng chú ý là tất cả những người này đều không có hộ khẩu ở xã Dương Quan.

Được hỏi về việc này, ông Nguyễn Huy Hoàng, nguyên Chủ tịch UBND xã Dương Quan, nay là Chánh Thanh tra huyện Thuỷ Nguyên cho biết, thời kỳ đó, tại huyện Thuỷ Nguyên, địa phương nào cũng giành một số suất đất giãn dân cho những người công tác ở huyện và thành phố có đóng góp cho địa phương chứ không riêng gì ở Dương Quan. “Tôi không nhớ rõ lắm... nhưng đợt đó có khoảng 20 hay 25 người gì đó là những người quê ở Dương Quan đang công tác ở các ngành trên thành phố hay ở huyện, chủ yếu là cán bộ trong ngành công an… Họ có đóng góp nhiều cho địa phương nên được xã, huyện xét cấp đất. Xét về luật thì đó là cấp sai đối tượng...”.

Chúng tôi cho rằng, những hành vi vi phạm pháp luật nêu trên của một số cán bộ chính quyền xã Dương Quan có dấu hiệu của “Tội cố ý làm trái” để tham nhũng trong lĩnh vực quản lý đất đai. Dù biện minh thế nào thì việc làm này cũng không thể chấp nhận được./.