Quán cháo đêm của người phụ nữ mang án oan hơn 30 năm

Thành phố Cao Bằng về đêm với những hoạt động văn hoá xã hội đường phố đặc trưng của thành phố miền biên viễn, và ở góc phố kia có một quán cháo đêm nổi tiếng của một người phụ nữ luôn nở nụ cười phục vụ thực khách. Có điều, không nhiều người biết người phụ nữ là bà chủ của thương hiệu cháo đêm Nga Nhâm là bà Trần Thị Nga – người hơn 30 năm mang nỗi oan khuất về một bản án giết người cùng với mẹ đẻ Nguyễn Thị May và em trai Trần Ngọc Hùng.

Trở lại vụ án

Theo cáo trạng của VKS Quân sự tỉnh Cao Bằng (nay là VKS Quân sự Quân khu I), tối 7/2/1988, Thượng úy Lê Danh Tân (công tác tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Cao Bằng) trên đường trả phép có ghé nhà cụ Nguyễn Thị May ở phường Tân Giang, thành phố Cao Bằng ngủ nhờ. Khoảng 4h sáng ngày hôm sau, Thượng úy Tân dậy đi vệ sinh cá nhân thì bị ai đó đánh ngã xuống hố phân heo, dẫn tới tử vong.

Ngày 18/3/1988, VKS Quân sự tỉnh Cao Bằng khi đó đã khởi tố bị can đối với ông Trần Ngọc Hùng (là con trai cụ May) về tội giết người. Hai tháng sau, cụ Nguyễn Thị May và con gái là bà Trần Thị Nga (SN 1964) cùng bị khởi tố bắt giam về tội giết người.

Khi hết thời hạn điều tra, do không chứng minh được hành vi phạm tội của các bị can, ngày 4/3/1991, VKS Quân sự Quân khu I đã ra quyết định đình chỉ bị can đối với ba mẹ con cụ May. Ba mẹ con cụ May được trả tự do sau khi cụ May bị tạm giam 5 tháng, ông Hùng 22 tháng và bà Nga 2 tháng.

Tuy nhiên, mặc dù được trả tự do, nhưng bà Nga cùng mẹ đẻ và em trai lại không nhận được quyết định đình chỉ điều tra và các giấy tờ liên quan từ các cơ quan có thẩm quyền của VKS Quân sự Quân khu I xác định 3 người không phạm tội.

Từ năm 1991, bà Nga cùng mẹ đẻ và em trai đã gửi đơn thư đi khắp nơi kêu oan và yêu cầu bồi thường nhưng không có kết quả. Mãi đến tháng 5/2020, VKS Quân sự Quân khu I trả lời đơn của 3 người theo hướng không có căn cứ để giải quyết. Bà Nga cùng mẹ đẻ và em trai tiếp tục khiếu nại nhưng cơ quan này vẫn bảo lưu quan điểm không có căn cứ để giải quyết.

Đến tháng 10/2021, dưới sự bảo vệ pháp lý của Luật sư Hà Công Tâm – Công ty Luật Onekey & Partners, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội, 3 mẹ con cụ May quyết định khởi kiện VKS quân sự Quân khu I, đề nghị TAND tỉnh Cao Bằng buộc VKS quân sự Quân khu I xin lỗi công khai và bồi thường.

Sau nhiều lần đối chất, hoà giải, đến tháng 4/2022, dưới sự điều hành của TAND tỉnh Cao Bằng, VKS quân sự Quân khu I đã thừa nhận những sai xót trong quá trình thực thi tố tụng vụ án.

Vụ án được khép lại và nỗi oan khuất của bà Nga cùng mẹ đẻ và em trai được giải quyết bằng Quyết định số 04/2022/QĐST-DS, ngày 19/8/2022, của TAND tỉnh Cao Bằng về việc công nhận thỏa thuận đương sự giữa nguyên đơn là 3 mẹ con bà Nga, và bị đơn là Viện kiểm sát Quân khu I.

Theo đó, Viện kiểm sát Quân khu I đồng ý chi trả số tiền 5 tỷ đồng cho 3 mẹ con bà Nga; cấp lại Quyết định đình chỉ điều tra bị can; phục hồi danh dự bằng việc đăng 5 số báo tỉnh Cao Bằng xin lỗi và cải chính công khai.

Vượt qua nghịch cảnh

Nhìn lại hành trình hơn 30 năm đi tìm công lý cho mình cùng mẹ đẻ và em trai, bà Nga chia sẻ: Sau nhiều năm đi tìm công lý nhưng không có kết quả, gia đình đã chán nản và nghĩ thôi cứ thế mà sống cho cuộc đời bình yên. Nhưng khi chứng kiến nhiều trường hợp cũng bị oan sai, họ quyết tâm đi tim công lý và đã thành công, gia đình lại được tiếp thêm động lực để quyết tâm đi giải tỏa nỗi oan khuất cho gia đình.

"Thật khó hình dung được những áp lực tổn hại ghê gớm về tinh thần, danh dự, công việc ập đến ngay từ thời gian đầu sau khi vụ án xảy ra và 3 thành viên trong gia đình bị bắt. Gia đình tan đàn xẻ nghé, mất công việc, hàng xóm láng giềng dị nghị, xa lánh, cô lập, …. Giờ nghĩ lại mà còn rùng mình sợ hãi", bà Nga kể lại.

Buồn hơn nữa là tình duyên tan vỡ khi mối tình đầu của cô gái đôi mươi là chàng trai miền biên viễn không vượt qua được áp lực dư luận mà chia tay. Và rồi tuổi xuân cứ thế đi qua, cho đến giờ trước ngưỡng cửa tuổi 60, bà Nga vẫn ở vậy không dám yêu ai nữa.

Với suy nghĩ phải sống cho thật tốt để vượt qua nghịch cảnh oan ức và sự xa lánh của xã hội, để đi tìm công lý, bà Nga cùng gia đình đã vực dậy cuộc sống gia đình bằng cách “biến ngày thành đêm” – bước ra khỏi ngõ xóm để mở quán cháo bán hàng đêm ở một góc phố tại thành phố Cao Bằng; cũng là tránh ánh mắt dị nghị ban ngày của xã hội; lao vào công việc để quên đi những nỗi niềm không thể nói thành lời từ trong tim.

Thành phố Cao Bằng về đêm với những hoạt động văn hoá xã hội đường phố đặc trưng của thành phố miền biên viễn, và ở góc phố kia có một quán cháo đêm nổi tiếng của một người phụ nữ luôn nở nụ cười phục vụ thực khách. Có điều, không nhiều người biết người phụ nữ là bà chủ của thương hiệu cháo đêm Nga Nhâm là bà Trần Thị Nga – người hơn 30 năm mang nỗi oan khuất về một bản án giết người cùng với mẹ đẻ và em trai.

Sau bao năm vất vả “biến ngày thành đêm”, bà Nga đã dìu dắt những đứa em ruột thịt của mình mở thêm các địa điểm bán cháo đêm có tiếng ở thành phố Cao Bằng để phát triển kinh tế gia đình ngày càng ổn định.

Bà Nga giờ có thêm đứa em đứa cháu cùng chung tay gửi niềm vui vào những bát cháo đêm thơm ngon làm hài lòng thực khách mỗi đêm, và chăm sóc nhau mỗi khi trái nắng trở trời.

“Từ giờ trở đi gia đình được minh oan là hạnh phúc nhất trên đời rồi, mặc dù sự minh oan bị muộn, hơn 30 năm, nhưng gia đình vẫn vững tin vào sự công minh của pháp luật. Giờ ngẩng cao đầu làm ăn lương thiện, không bị xã hội xa lánh nữa” – bà Nga chia sẻ./.